“İyirmi il məcburi
Yüklə 463,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “İyirmi il məcburi köçkünmü olar”
- Giriş
- HəyaT şəraiTi ............................................................................................... 13
| B ROOKI
NGS Brukinqs İnstitutu və London İqtisadiyyat İnstitutunun Məcburi Köçkünlük üzrə birgə Layihəsi Bakı, dekabr, 2011-ci il
AzərBAycAndA MəcBuri KöçKünLər və yerLi əhALinin ehtiyAcLArinin və MəcBuri KöçKünLüK proBLeMinə oLAn MünAsiBətin MüqAyisəLi təhLiLi
“İyirmi il məcburi köçkünmü olar?” AzərBAycAndA MəcBuri KöçKünLər və yerLi əhALinin ehtiyAcLArinin və MəcBuri KöçKünLüK proBLeMinə oLAn MünAsiBətin MüqAyisəLi təhLiLi
Brukinqs İnstitutu və London İqtisadiyyat İnstitutunun Məcburi Köçkünlük üzrə birgə Layihəsi tərəfindən nəşr edilmişdir Bakı, dekabr, 2011-ci il BROOKINGS
qrafik dizayn: miki@ultradesigns.com ön hissə: Bakı şəhəri: Məcburi köçkün qadın köçkünlük ərazisində. Şəkil: Müəllif İva zimova Arxa hissə: solda-Füzuli rayonu: öz yurduna qayıtmış qadın bir zaman didərgin düşdüyü evinin qarşısında. Şəkil: norveç qaçqınlar Şurası, Azərbaycan. sağda - Bakı şəhəri: Məcburi köçkün uşaqlar üçün orta məktəb. Şəkil: danimarka qaçqınlar Şurası, Azərbaycan. MündəricAt minnəTdarliQ ...................................................................................................... iv Qisa icmal ............................................................................................................ 1 tövsiyələr .......................................................................................................... 3 Giriş ........................................................................................................................ 5
9 məcburi köçkünlərin yerli icmalarla müQayisədə HəyaT şəraiTi ............................................................................................... 13 Mənzil şəraiti ...................................................................................................... 13 dolanışıq və su təchizatı .................................................................................... 19 sağlamlıq və təhsil ............................................................................................. 23 sənədləşmə ....................................................................................................... 28 Məcburi köçkünlər və yerli icmalar arasında münasibətlər ............................... 31
Iv MinnətdArLiq Müəlliflər araşdırma aparılacaq ərazilərin müəyyən olunmasında və cəbhə xəttinə yaxın olan Ağdam və tərtər rayonlarında görüşlərin keçirilməsində göstərdikləri yardım və verdikləri dəyərli məsləhətlərə görə Beynəlxalq qırmızı Xaç cəmiyyətinin (BqXc) Bakı və Bərdə şəhərlərində fəaliyyət göstərən nümayəndəliklərinə dərin təşəkkürlərini bildirilər. Müəlliflər eyni zamanda qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə dövlət Komitəsinə, Ağdam və tərtər rayonlarında görüşdükləri yerli hakimiyyət rəsmilərinə, eləcə də ermənistan tərəfindən işğal edilmiş və hal-hazırda sumqayıt şəhərində fəaliyyət göstərən qubadlı rayonunun icra hakimiyyətinə öz minnətdarlıqlarını bildirirlər. ən nəhayət, müəlliflər bu araşdırma zamanı öz hisslərini və düşüncələrini paylaşmış hər bir kəsə - həm məcburi köçkünlərə həm də yerli sakinlərə - xüsusi olaraq təşəkkür edirlər. Bu insanların köməyi olmadan bu araşdırma baş tuta bilməzdi.
1 AzərBAycAndA MəcBuri KöçKünLər və yerLi əhALinin 1 qisA icMAL A dam başına düşən məcburi köçkün əhalisinin sayına görə Azərbaycan dünyada ən yüksək göstəricilərdən birinə malikdir. Məcburi köçkünlük vəziyyəti artıq iyirmi ilə yaxındır ki, Azərbaycanda davam edir və bu da məcburi köçkünlərin problem və hüquq müdafiə ehtiyaclarının vaxt keçdikcə necə dəyişməsi və onların ehtiyaclarının ümumilikdə Azərbaycan əhalisinin ehtiyacları ilə necə müqayisə olunduğu barədə suallar doğurur. Bu araşdırma şəhər və kənd yerlərində məskunlaşan məcburi köçkünlərin və onların qonşularının problemlərini və ehtiyaclarını tədqiq etmişdir. Araşdırmanın gəldiyi nəticələr iki şəhər (Bakı və Gəncə) və iki rayon ərazisində (tərtər və Ağdam) aparılmış araşdırmalar və məcburi köçkünlər və onların məskunlaşdıqları ərazidəki yerli icmalarla, eləcə də dövlət rəsmiləri və yardım təşkilatlarının nümayəndələri keçirilmiş müsahibələrə əsaslanır. Araşdırma nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycanda məcburi köçkünlərin problem və ehtiyacları bir qayda olaraq vəziyyətdən və konkret şəraitdən asılı olaraq dəyişir. son iyirmi ildə şəhərlərdə məskunlaşmış məcburi köçkünlərin müəyyən hissəsi və regionlarda yaşayanların cüzi hissəsi məskunlaşdıqları ərazilərdə öz dolanışıqlarını təmin etmişlər. nəticədə, Azərbaycanda mövcud olan məcburi köçkün icmalarının üzləşdiyi problemlər müxtəlif olmuşdur. eynilə də, məcburi köçkünləri qəbul etmiş yerli icmalar üçün bu köçkünlüyün yaratdığı təsirlər müxtəlif olmuşdur. Bəzi hallarda məcburi köçkünlər müəyyən meyarlar üzrə (məs. sosial müavinətlərin alınması, dövlət müəssisələrində iş üçün edilən müraciətdə imtiyazların verilməsi) yerli icmalardan daha yaxşı dolanışığa malik olsalar da, digər meyarlar üzrə (məs. mənzil şəraiti) daha aşağı göstəricilərə malikdirlər. Bu araşdırma zamanı səfər edilmiş bəzi ərazilərdə məcburi köçkün icmalarının su təchizatı yerli icmalardan daha yaxşı idi və ya onlar digərlərinə məxsus zəbt etdikləri torpaq sahələrindən faydalanırdılar. digər hallarda isə bir ehtiyacın, məsələn mənzil şəraitinin, qarşılanması digər ehtiyacların – torpaq sahəsi ilə təminat və dolanışıq imkanlarının pisləşməsinə səbəb olmuşdur. Məsələn, bir məcburi köçkün qəsəbəsi əvvəllər məcburi köçkünlər tərəfindən mal-qara üçün otlaq sahəsi ikimi istifadə olunan açıq ərazidə inşa edilmişdir. Araşdırmanın gəldiyi digər bir önəmli nəticə ondan ibarətdir ki, ucqar kəndlərdə məskunlaşmış və torpaq sahəsi ilə təmin edilməmiş kiçik məcburi köçkün icmaları ən zəif və müdafiəyə ehtiyacı olanlardır. Məhz bu cür icmalar çox vaxt həm hökumətin – o cümlədən yerli və milli səviyyədə, həm də yardım təşkilatlarının diqqətindən kənarda qalır. onların yaşayış şəraiti mütəmadi olaraq yerli qonşu icmalardakı yaşayış şəraitindən, xüsusən də mənzil şəraiti, dolanışıq imkanları və torpaq təminatı, səhiyyə və sənədləşmə xidmətlərinin təminatı baxımından geri qalır.
Yüklə 463,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|