101
mü
əssisələridir. Təhsil-tərbiyə prosesində bilavasitə iştirak edən
məktəb
kitabxanaları təhsilin informasiya təminatındakı rolunu gündən-günə
t
əkmilləşdirməli, yeni iş forma və üsullarından, kommunikasiya
texnologiyasından bacarıqla istifadə etməlidirlər.
T
əhsil sahəsi üzrə sosial-iqtisadi göstəricilərin proqnozlaşdırılması,
t
əhsil sistemi üzrə dövlət büdcəsi layihəsinin hazırlanması, təhsil müəssisə,
idar
ə və təşkilatların, mərkəzləşdirilmiş tədbirlərin maliyyələşdirilməsi, o
cüml
ədən müxtəlif dövlət proqramlarının maliyyə təminatının həyata
keçirilm
əsi, Nazirliyin birbaşa tabeliyində olan ali
və orta ixtisas
m
əktəblərində, peşə lisey və məktəblərində, ümumi orta təhsil müəssisələrində
t
ələbə və şagird qəbulu göstəricilərinin proqnozlaşdırılması, təhsilin
şəbəkəsinə aid analitik və statistik göstəricilərin hazırlanması, yeni tədris
mü
əssisələrinin yaradılması və tipinin dəyişdirilməsi ilə bağlı müvafiq dövlət
qurumları qarşısında təkliflərin irəli sürülməsi təhsil strategiyasının prioritet
istiqam
ətləridir. Bütün bunlar isə təhsil sahəsində olan kitabxanalara elmi-
metodik r
əhbərliyin daha da təkmilləşməsini, inkişaf etdirilməsini, qabaqcıl
m
əktəb kitabxanalarının iş təcrübəsinin ümumiləşdirilməsini və yayılmasını,
m
əktəb kitabxanaları işçilərinin ixtisasının artırılmasını tələb edir.
Bu mühüm
işlərin həyata keçirilməsində Respublika Elmi Pedaqoji Kitabxanasının rolu
böyükdür.
Əsası 1983-cü ildə qoyulan Respublika Elmi Pedaqoji Kitabxanası
T
əhsil Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən, təhsil və pedaqoji sahələrdə milli
v
ə xarici ədəbiyyat fondlarına malik olan elmi sahəvi kitabxana olmaqla
yanaşı, Təhsil Nazirliyi sistemində fəaliyyət göstərən ümumtəhsil, peşə
m
əktəbləri, orta ixtisas təhsili müəssisələrinin kitabxana şəbəkəsinə məlumat
biblioqrafiya v
ə kitabxana xidmətini həyata keçirən elmi – metodik
əlaqələndirmə mərkəzidir. Respublika üzrə vahid
elmi - məlumat və
informasiya
sistemin
ə daxildir. Elmi- metodik əlaqələndirmə mərkəzi məktəb
kitabxanalarının metodiki təminatını həyata keçirməklə,
məktəb kitabxana
şəbəkəsinin qaydaya salınması, onların vəzifələrinin müəyyənləşdirilməsi,
m
əktəb kitabxanaları üçün nizamnamələr və s. sənədlər hazırlanmasında xeyli
iş görmüşdür ki, bu da məktəb kitabxanalarının işinə öz müsbət təsirini
gösr
ərmişdir.
Kitabxana T
əhsil Nazirliyinin beş minə yaxın məktəb kitabxanalarına
elmi-metodik r
əhbərlikdə ümumi
prinsipləri əsas götürülməklə, kitabxana
işinin tənzimlənməsini təmin etmək və metodistlərin məsuliyyətini artırmaq,
cavabdehlik hissini gücl
əndirmək üçün Bakı, Naxçıvan, Gəncə, Qarabağ,
L
ənkəran, Sumqayıt, Şirvan (Şamaxı), Sabirabad, Bərdə şəhərlərində zona
ərazi prinsipini əsas götürmüşdür. Bu prinsiplə kitabxana metodiki işçilərin
elmi, fiziki, m
ənəvi və təşkilati potensialına diqqət yetirməklə regionlarda
yerl
əşən kitabxanalar ilə əlaqələri möhkəmləndirmək, kitabxanaçıların
102
potensialını artırmaq, məsələ və problemləri vahid istiqamətdə, kompleks
şəkildə həll etmək imkanı əldə etmişdir.
Qloballaşmanın geniş vüsət aldığı informasiya cəmiyyətində sosial-
iqtisadi f
əaliyyət sahələrində rəqabətin
gücləndiyi, habelə təbii resursların
t
ədricən tükəndiyi bir vaxtda təhsilin rolu daha da artmaqdadır. Təsadüfi deyil
ki, Birl
əşmiş Millətlər Təşkilatı XXI əsri “Təhsil əsri” elan edib.
Respublikamızda müasir şəraitdə intensiv təhsil islahatlarının
aparılması təhsil kitabxanalarının işinin yenidən qurulmasını, kitabxana işində
ciddi islahatlar apar
ılmasını tələb edir. Müasir informasiyalaşdırılmış
c
əmiyyətdə təhsilin informasiya təminatının təşkilində təhsil kitabxanalarının
qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyulmuşdur.
REPK t
əhsil sistemində gedən bu dəyişiklikləri və təkmilləşdirməni
n
əzərə alaraq ümumtəhsil məktəb kitabxabanaları üçün “Əsasnamə”
hazırlamış və Təhsil Nazirliyinin 8 fevral 2000-ci
il tarixli əmri ilə təsdiq
etdir
ərək, respublikanın bütün məktəb kitabxanalarına göndərmişdir.
Bundan sonrakı illərdə də REPK metodik fəaliyyətini davam etdirmiş,
t
əhsil sistemi kitabxanalarının işinin təkmilləşdirilməsi məqsədilə yeni
metodik v
əsaitlər hazırlamışdır. Bunlara misal olaraq: “Məktəb
kitabxanaçısının tədris ili üçün Fəaliyyət Planı” (2002), “Kitabxana işinə dair
normativ aktlar” (2002), “M
əktəb kitabxanalarının qurulmasının texniki
normaları” (2002) və bir sıra tövsiyyə məktubları hazırlayaraq respublikanın
m
əktəb kitabxanalarına paylamışdır.
Kitabxana, h
əmçinin 2002-ci ildə “Ümumtəhsil peşə məktəbləri və orta
ixtisas t
əhsil müəssisələri kitabxanalarının işini əlaqələndirmək üçün
Elektron
bankının yaradılmasına” aid proqram işləyib hazırlamış, respublika təhsil
sistemi
kitabxanalarının
vəziyyətini öyrənmək,
onların
işini
istiqam
ətləndirmək, informasiya texnologiyaları ilə təmin etmək üçün
tövsiyy
ələr hazırlamaq məqsədilə öz daxili imkanları hesabına məktəb
kitabxanala
rının Məlumat (Verilənlər) bazasını yaratmışdır. Bunun nəticəsində
kitabxanada bu yaradılmış Məlumat (Verilənlər) bazası əsasında “Təhsil
Nazirliyi sistemin
ə daxil olan ümumtəhsil məktəb kitabxanalarının fəaliyyəti
2003” adlı məlumat kitabı da çap edilmişdir.
Kitabxana
əməkdaşları İFLA-nın (İnternational Federation of Library
Associations -
Kitabxana Assosiasiyaları Beynəlxalq Federasiyası) materialları
əsasında 3 dildə (ingilis, rus, azərbaycan) “Məktəb kitabxanaları haqqında
manifest” (2003-
cü il) hazırlamış və nəşr etdirmişlər.
Eyni zamanda “1-
4 sinif şagirdləri üçün kitabxana - biblioqrafiya və
informasiya bilikl
əri Proqramı” (2003), “Məktəb kitabxanalarında işin
t
əşkili”(2003) adlı vəsaitlər də nəşr olunaraq məktəb kitabxanalarına
gönd
ərilmişdir.