Книга переведена и издана заказу фонда поддержки по политики тюркоязычных государств
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Güman edirəm, Soros – -bu dünya şöhrətli maliyyəçinin Sözləri barədə düşünmək olar.
142 Güman edirəm, Soros – -bu dünya şöhrətli maliyyəçinin Sözləri barədə düşünmək olar. Bu sətirləri ona görə oxuyuram ki, sizin bu “Əsrin yanlışlığı” əsərinizdə haqqında yazdığınız dünyanın ən varlı adamlarından biri – Corc Sorosla nahar süfrəsi arxasında kiçik görüşümüz olmalıdır. Bəlkə siz də özünüzü narahat edən bəzi məsələlər və ya var-dövlətlə bağlı suallarınıza cavab ala bilərsiniz. Yaxşı olardı ki, siz də Çingiz Torekuloviçlə birlikdə gələsiniz. Mənim köməkçim Məryəm Urma- tovna ilə danışıb, o deyib ki Aytmatov sizin səfi rlikdədir. -Elə indi evə getdi. Mən sizin təklifi nizi ona çatdıraram. Qırğızıstan kimi bir-neçə ölkəni təkbaşına dolandırmağa qadir olan zəngin bir adamla söhbət əlbəttə bizim üçün çox maraqlıdır, - mən dedim. Bir qədər sonra mən Aytmatova zəng etdim və Əsgər Akayevin təklifi ni çatdırdım. Çingiz Torekuloviç razılaşdı və bildirdi ki, səhər səfi rliyə gələcək ki, bir yerdə Sorosla görüşə gedək. Amma, sonra bir xahiş elədi: “Mən Sorosu dünyanın ən varlı adamlarından biri kimi tanısam da, onun keçmişi, taleyindəki keşməkeşlər, yüksəlişləri və enişləri barədə heç nə bilmirəm. Gəl, elə edək ki, aydan düşmüş adam təsiri bağışlamayaq. Uşaqlara tapşır, qəzet-jurnallardan, inter- netdən Sorosla bağlı informasiya toplasınlar”. Mən öz həmkarım, səfi rliyin müşaviri Nusip Saqadiyevi yanı- ma çağırıb Aytmatovun xahişini ona bildirdim. Səhər Çingiz Torekuloviç təyin olunmuş vaxtdan xeyli tez gəl- di. - Şıke, 51 dəqiqə tez gəlmisiniz, - deyə mən zarafat elədim. – İndi isə biz nəinki, Sorosun neçə arvadı və uşağının olduğunu, həm də tükənməz sərvətin sirrini öyrənəcəyik. Mən otağa çay gətirməyi tapşırdım və Nusip Saqadiyevi çağırdım. 143 - Hə, Soros haqqında bizə nə məlumat verə bilərsən? – Nusip- dən soruşdum. O, əlindəki kağızlara baxaraq başladı: - Corc Soros 1930-cu ildə Budapeştdə yəhudi ailəsində doğu- lub. Onun atası- hüquq sahəsində işləyən Tivadar Şvars yəhudi cəmiyyətinin görkəmli nümayəndələrindən olub, həm də yazıçı kimi fəaliyyət göstərib. 1914-cü ildə könüllü olaraq müharibəyə gedib və ruslara əsir düşüb. Sibirə sürgündən qaçaraq, Budapeştə kimi gəlib çıxıb. Corc Soros dünya miqyaslı maliyyəçi və fi lantropdur. Gəlirlərinin böyük bir hissəsini yardım fonduna yönəldir. Soros iki dəfə boşanıb. Birinci kəbindən iki oğlu və bir qızı var. O, “Maliyyə kimyagərliyi”, “Sovet sisteminin kəşfi ”, “Demokratiyaya dəstək” ki- tablarının müəllifi dir... - Hər şey düzdür, - Aytmatov dedi. – İndiki dövrdə varlanmaq – xüsusi istedada sahib olmaq deməkdir. Dünyanın ən zənginlərindən biri Baffetin sözlərini haradasa oxumuşdum: “Əgər siz hamınız belə ağıllısınızsa, onda mən niyə belə varlıyam?” Amma, var-dövlətdən təkcə özü üçün yox, həm də başqalarına kömək etmək üçün istifadə etmək – varlıların arasında çox nadir bir haldır. - Bəziləri varlandıqca xəsisləşirlər. Səbəb nədir? – mən Aytma- tovun sözünü ksədim. – Keçən il çox varlı, on-on beş min nəfəri bir neçə il dolandırmaq imkanına malik çox varlı bir adam məni resto- rana dəvət etmişdi. Yeməkdən sonra ofi siant hesabı gətirdi. Həmin zəngin adam pulu ödədi. Amma, 500 tengə qalığı qaytarmaq üçün ofi siantın xırda pulu olmadı. Və biz düz 10 dəqiqə oturub həmin xır- da pulun qaytarılmasını gözlədik. Amma, biz öz kiçik qazancımızla dolansaq da, ofi sianta yaxşı “çay pulu” saxlaya bilərik. Məncə bu oğlan heç kasıb olanda belə xəsis deyildi. - Əvvəllər yəqin üzə çıxmayıb, - Aytmatov dedi, - yoxsa Bal- zakın təsvir etdiyi Qobsek, Qoqolun Pyuşkini və başqa onlar kim- ilərin uşaqlıqdan xəsislik canlarında olur. Ola bilər ki, varlandıqca xəsisliyi artır. Bu da acgözlüklərinə görə Allahın onlara göndərdiyi cəzadır. Mən bir kitabda dünyadakı ən varlı adamların əksəriyyətinin xəsis olduğunu oxuyanda heyrətə gəldim. Yeri gəlmişkən, beş qəpi- 144 yə görə canından da keçməyə hazır olan bir milyarder qadın xəsisli- yinin badına gedib. Onun 11 yaşlı oğlu ayağını sındırıb. O isə uşağın ayağına baxıb sağaltmağı boynuna götürən həkimə pul vermək istəməyib. Əvvəlcə ayağın öz-özünə bitişəcəyini düşündüyündən, sonra isə ucuz xəstəxana axtardığından xeyli vaxt itirib. Nəticədə yara qanqrenaya məruz qalıb və həkimlər uşağın ayağını dizdən yuxarı kəsməyə məcbur olublar. Ömründə heç vaxt bahalı paltar geyinməyən və xəsisliyə görə Ginnesin Rekordlar Kitabına düşən bu qadın 81 yaşında ürək çatışmazlığından ölüb və özündən sonra 2 milyard dollardan çox sərvət qoyub. - Müqayisə üçün deyək ki, indi Qırğızıstan Respublikasının il- lik büdcəsi 450-500 milyon dollar civarındadır, - mən dedim. – Öz doğma övladının müalicəsi üçün pulu əsirgəyən bu qadın bütün Qırğızıstanı 4 il dolandıra bilərdi. Nusip söhbətə müdaxilə elədi: - İnternetdə oxumuşam ki, - dedi, - isveçli zəngin adam, 28 mi- lyard dolları olan İnqvar Kampard pula qənaət etmək üçün avtobus- da gəzirmiş. Arvadının evdə olan köhnə, kirli, 32 il əvvəl alınmış kürsünü yenisi ilə əvəzləmək təklifi nə isə çox hiddətlənib. Həmin Kampard kağıza sərf olunan xərci azaltmaq üçün öz əməkdaşlarına vərəqin hər iki tərəfi ndə yazmağı tapşırıb. - Amma, ədəbiyyat və incəsənət xadimləri arasında da xəsislər olur, – mən dedim. – Məsələn onlardan biri, dünya şöhrətli heykəl- taraş Mikelancelo, öz zəmanəsinin çox böyük gəliri (bu günün qi- yməti ilə on milyonlarla dollar) olan adamı olmasına baxmayaraq, xəsislikdən özünə nə kitab, nə də məişətdə gərək olan gündəlik təla- bat əşyaları almırmış. Onun otağında ancaq ağzı kilidli böyük bir sandıq olub. Ölümündən sonra sandığı açıb görüblər ki, içi üst-üstə yığılmış pulla doludur. - Alimlərin araşdırmasına görə isə xəsislik, hər qəpiyin üstündə əsmək sağlamlıq üçün də zərərlidir, - Aytmatov dedi. – Daha vaxtdır. Gedək Sorosun yanına. Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|