67
Oyunda isə o, öz qüvvəsini tətbiq edir, yoxlayır. O, öz yaratdığı
üzərində müstəqil olaraq hakimlik edir».
Məlumdur ki, kiçik məktəbyaşlı məktəblilər fiziki cəhətdən o
qədər də möhkəm olmurlar. Onların ürək-damar və sinir sistemi, dayaq
hərəkət apparatı, tənəffüs, görmə və eşitmə üzvləri formalaşmış olmur.
Ona görə də kiçik yaşdan başlayaraq həmin üzvlərin,
sistemlərin
inkişaf etdirilməsində, onların funksional fəaliyyətinin artırılmasına
xüsusi ehtiyac vardır. Oyun isə uşağın sağlamlığını, fiziki hazırlığını,
inkişafını təmin edən, orqanizmin həyat fəaliyyətini artıran mühüm
vasitələrdəndir. Oyun yalnız uşaqların fiziki hazırlığına deyil, o, həm
də estetik zövrün yaranmasına, hisslərin inkişafına
kömək edir ki, bu
da baş beynin ali hisslərinin fəaliyyətini gücləndirir. Oyun uşaqların
əhvali-ruhiyyəsini yaxşılaşdırır, emosionallığını artırır. Bütün bunlar
isə fiziki hərəkətlərin düzgün icrasına, verilən tapşırıqların yerinə
yetirilməsinə musbət təsir göstərir. M.Qorki oyunu düşüncə və iradənin
birinci məktəbi adlandırmışdır.
Görkəmli pedaqoq A.S.Makarenko «Tərbiyə haqqında
mühazirələr» kitabında oyunun uşağın həyatındakı mövqeyini belə
qiymətləndirir. O, yazır: «Yaşlı adamın həyatında iş, fəaliyyət, qulluq
nə
kimi əhəmiyyətə malikdirsə, uşağın da həyatında oyun o qədər
vacib və əhəmiyyətlidir. Uşaq oyunda necədirsə, böyüyəndən sonra
işdə də bir çox cəhətdən elə olacaqdır.
Ona görə də gələcək xadimin
tərbiyəsi hər şeydən əvvəl oyun prosesində keçir»
1
.
A.S.Makarenko oyunla işin arasında o qədər də fərq olmadığını
göstərir: «Yaxşı oyun yazşı işə bənzəyir, pis oyun pis işə bənzəyir. Bu
bənzəyiş çox böyükdür: cəsarətlə demək olar ki, pis iş yaxşı işdən daha
artıq pis oyuna oxşayır»
2
. O, uşaqlıq illəri üçün oynamağı normal
hesab edərək, uşaqlarda oyuna olan həvəsi təmin etmək vacib
olduğunu həmişə vurğulayırdı. O, qeyd edirdi: uşağa «…nəinki
oynamaq üçün vaxt vermək, hətta oyunu onun bütün həyatına
nüfuz
etdirmək lazımdır».
1
А.С.Макаренко. Сечилмиш педагожи ясярляри. «Азярбайъан
мяктяби» журналынын няшри, сящ.376.
2
А.С.Макаренко. Сечилмиш педагожи ясярляри. «Азярбайъан
мяктяби» журналынын няшри, сящ.376.
68
Bundan
əlavə,
oyun
uşaqda
kollektivçilik,
dostluq,
təşəbbüskarlıq, qoçaqlıq, dözümlülük və vətənpərvərlik kimi ən yüksək
əxlaqi keyfiyyətləri aşılayır.
Dostları ilə paylaş: