47
ta‘sirlari, iqlim sharoitlari, suvning aylanishi, elektromagnit maydonlari, hayvonot
va o‗simlik dunyosi, jamiyat tuzilishi, mexnat va
hayot faoliyati talablariga
moslashuvchanlik – adaptasiya qobiliyati.
Inson sog‗ligiga ta‘sir etuvchi omillarni ilmiy tadqiot qilish natijalarini tahlil
etishda quyidagi xulosalarni qilish mumkin. Inson sog‗ligi bog‗liq bo‗ladi:
-
Hayot tarzi va hayot sharoitlariga 50 %;
-
Irsiy ko‗rsatkichlarga 20%;
-
Ekologik omillarga 20-25 %;
-
Tibbiy ta‘minotga 10 %.
Organizm kasllanishishining asosan ikki sababi bor: organizm morfo
funksional holati va atrof muhitning ta‘siri. Demak kasalliklarni oldini olishning
ikki yo‗li bor: atrof muhitning salbiy ta‘sirlarini bartaraf
etish yoki organizmni
sog‗lomlashtirish, moslashuvchanlik qobiliyatlarini takomillashtirish, bu bilan
atrof muhit salbiy ta‘sirlariga organizm chidamliligini ortirish. Birinchi usul juda
qiyin, chunki atrof muhitning barcha salbiy ta‘sirlarini
bartaraf etish imkoniyati
cheklangan. Ikkinchi usul esa ishonarli. Bu usul kasalliklar chaqiruvchi
holatlardan holi bo‗lish bilan birga,
organizmni chiniqtirish, atrof muhit salbiy
ta‘sirlariga
ta‘sirchanlikni
kamaytirish
maqsadida,
tashqi
ta‘sirlarga
moslashuvchanlikni shakllantirishni ta‘minlaydi.
Organizm tabiatan o‗zini yangilash va takomillashtirishga qodir bo‗lib, butun
umr davomida sog‗likni mustahkamlash uchun faoliyat olib boradi. Buning uchun
har bir inson o‗zining yoshi, jinsi va jismoniy tayyorgarliklariga muvofiq o‗zning
xissasini qo‗shishi kerak. Inson hayot tarzi uning shaxs xususiyatlari, yoshi, jinsi,
kasbiy faoliyati,
yil davrlari, iqlim xususiyatlari, yashash joyi va sharoitlari,
jamiyatning taraqqiyoti
hamda inson qadriyatlari, dunyoqarashlari, ijtimoiy va
ma‘naviy
salohiyati, madaniyat va dunyo taraqqiyotiga bo‗lgan munosabatiga
bog‗liq bo‗ladi. Har bir inson o‗z yaqinlari, jamoasi va jamiyat oldida o‗zining
xulq atvori, sog‗ligining holati hamda o‗zini hurmat qilishi bilan javobgar bo‗lib
hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: