M. Ə. MƏMMƏdov

forması digər tip kitabxanalara nisbətən MKS-lərdə daha çox 
t
ətbiq edilir. Çünki “Mütəxəssis günü” ancaq əlaqədar sahə-
nin (sah
ələrin)  mütəxəssislərinin rəhbərliyi  altında  təşkil 
edil
ə  bilər.  Belə  ki,  “Mütəxəssis  günü”ndə  yalnız  əlaqədar 
sah
ə üzrə cari retrospektiv ədəbiyyatın icmalı verilmir, həm 
d
ə problemin müasir vəziyyətinə və inkişafına dair müzaki-
r
ələr aparılır.  
“Müt
əxəssis günü”  kitab sərgisi,  tematik oxucu kon-
fran
sı və biblioqrafik icmal kimi kütləvi xidmət proseslərinin 
əsas elementlərini özündə  birləşdirir.  Adətən bu tədbiri ki-
tabxana işçisi və əlaqədar sahənin yüksək ixtisaslı mütəxəs-
sisi birlikd
ə təşkil edir.  
“Müt
əxəssis günü”  müəyyən sahəvi,  kompleks sahəvi 
v
ə sahələrarası problemə dair cari və retrospektiv ədəbiyyatı, 
elmi v
ə  texniki nailiyyətləri təbliğ  etmək məqsədilə  təşkil 
edilir. 
İnformasiya  orqanlarının  və  bəzi ETK-ların  təcrübə-
l
ərində “mütəxəssis günü”nün proqramı aşağıdakı kimi tərtib 
edilir: 
əlaqədar sahənin  mütəxəssisinin konkret problemə 
dair m
əruzəsi, qabaqcıl təcrübə mübadiləsi; ədəbiyyata sərgi-
baxışın  keçirilməsi; problemə  dair kinofilmlərin və  ya dia-
pozitivl
ərin  nümayiş  etdirilməsi;  ədəbiyyata sifarişlərin 
blank
lardan toplanması, qruplaşdırılması və kitab verilişinin 
t
əşkili.  Tərtib  edilmiş  proqram  üzrə  işləri icra etmək üçün 
s
ərf ediləcək vaxt əvvəlcədən  planlaşdırılır.  Bu məqsədlə 
mü
əyyən  edilmiş  vahid  vaxt  normaları  vardır.  Lakin onlar 
ETK-lar 
üçün nisbi xarakter daşıyır.  
“Müt
əxəssis günləri”  adətən,  müxtəlif  ixtisas  qrupları 
(mexanikl
ər, energetiklər, neftçıxaranlar və s.) və ya müəy-
y
ən problem üzrə təşkil edilir. “Mütəxəssis günləri” ilə “İn-
247 

---

formasiya günl
əri”nin bəzi oxşar cəhətləri (ədəbiyyatın seçil-
m
əsi,  nümayişi,  nəzarət vərəqinin  doldurulması  və  s.)  olsa 
da,  müt
əxəssis günü məqsədinə  və  oxucu istiqamətinə  görə 
f
ərqlənir.  Belə  ki,  “Mütəxəssis  günləri”  yalnız  cari  ədəbiy-
yatı deyil, aktual retrospektiv sənədləri də əhatə edir, yalnız 
çoxlu sah
ələr və ya altsahələr üzrə deyil, müəyyən bir möv-
zu,  problem üzr
ə  təşkil  edilir;  “informasiya günləri”ndən 
f
ərqli olaraq bu tədbirdə əlaqədar problem müzakirə edilmir, 
müt
əxəssislərdən biri həmin sahədə  mövcud  ədəbiyyatın 
icmalını verir və s. “Mütəxəssis günləri”ndə təcrübəli biblio-
qraflar növb
ətçilik edirlər.  Onlar  oxucuları  materialların 
seçilm
əsi və  qruplaşdırılması  prinsipləri ilə  tanış  edir, 
müxt
əlif mənbələrin axtarışı üzrə məsləhətlər verirlər və s.  
Qeyd etm
ək lazımdır ki, “Mütəxəssis günləri”nin key-
fiyy
ətli təşkili  ETK  fondunun  tematik  profil  üzrə  əhatəsin-
d
ən,  həm də  əlaqədar müəssisə,  idarə  və  mütəxəssislərin 
s
əriştəsindən asılıdır.  
“Müt
əxəssis günləri”ndə  mövzuya dair sənədlərin ori-
jinalları  ilə  yanaşı,  fondda olmayan sənədlərin  biblioqrafik 
v
ə  referativ  informasiyaları  nümayiş  etdirilir.  Mütəxəssislər 
s
ənədlərlə  tanış  olur  və  xüsusi nəzarət vərəqində  maraq-
landıqları  sənədlərin biblioqrafik təsvirlərini qeyd edirlər. 
H
ər bir nəzarət vərəqi bir istifadəçi üçündür.  Onun  forması 
aşağıdakı kimi ola bilər: 
 
S
ənədin 
biblioqrafik 
t
əsviri 
Müt
əxəssis 
soyadı, adı 
İşlədiyi 
şöbə, 
sex, 
bölm
ə 
v
ə s.  
İş 
telefonu 
Sorğunun məqsədi 
T
ətbiqetmə  Ümumi 
istifad
ə 
üçün 
Müzakir
ə 
etm
ək 
üçün 
 
 
 
 
 
248 

---

N
əzarət vərəqində  qeyd  edilmiş  məlumatlar  əsasında 
kitabxana xidm
əti təşkil edilir. Əgər sənədin orijinalı kitab-
xanada yoxdursa,  KAA,  yaxud s
ənədin elektron göndərişi 
xidm
əti vasitəsilə əldə edilir.  
Yuxarıda  deyilən digər kitabxana-informasiya xidməti 
formaları  barədə  danışarkən ilk növbədə  yeni daxil olmuş 
ədəbiyyatın informasiya bülleteninin hazırlanması və göndə-
rilm
əsini qeyd etmək olar.  Bu tədbirin  tipik  texnologiyası 
dig
ər tip kitabxanalarda olduğu kimidir.  
 
 
 
 
 
249 

---

VI 
FƏSİL 
E
LMİ-TEXNİKİ KİTABXANALARIN ELMİ 
İNNOVASİYA VƏ METODİKİ FƏALİYYƏTİ 
 
6.1. Metodik t
əminatın məzmunu, əhəmiyyəti və 
v
əzifələri 
 
M
əlum  olduğu  kimi,  kitabxana  işi  təcrübəsində  və 
kitabxanaşünaslıqda  onilliklər  ərzində  qazanılmış  ən böyük 
nailiyy
ətlərdən biri də müxtəlif kitabxana şəbəkələrinə meto-
dik r
əhbərlik sisteminin,  başqa  sözlə  desək,  kitabxanaların 
elmi-metodik t
əminat sisteminin formalaşmasıdır.  
Ərazi-regional və  sahəvi-istehsal prinsipləri  əsasında 
qu
rulmuş metodik təminat sistemi həqiqətən də dünya kitab-
xana  işi  təcrübəsində  diqqətəlayiq hadisə  kimi qiymətlən-
diril
ə bilər. Ancaq çox təəssüflər olsun ki,  90-cı illərdə baş 
ver
ən hadisələrlə  əlaqədar  olaraq  bir  çox  kitabxanaşünas 
aliml
ər kitabxanalarda metodiki rəhbərlik sahəsində  əldə 
edilmiş  nə  varsa  hamısını  inkar  etdilər.  Məsələn,  “Bibliote-
kar” 
jurnalının 1989-cu il nömrəsində dərc edilmiş bir məqa-
l
ədə E.Jdanov iddia edirdi ki, metodiki rəhbərlik öz dövrünü 
başa  vurmuşdur,  müasir  kitabxanaçılar  hər  şeyi  bildikləri 
üçün metodiki r
əhbərliyə ehtiyac yoxdur. Şübhəsiz ki, bu və 
dig
ər bu səpkili fikirlər səhv  düşüncənin  nəticəsi  olmuş  və 
real faktlara 
əsaslanmamışdır.  Deyilənləri nəzərə  alaraq ha-
zırkı şəraitdə kitabxanaların metodik təminat sistemini zəruri 
ed
ən  bir  sıra  səbəbləri göstərə  bilərik.  Qeyd edilməlidir ki, 
bu s
əbəblər metodik fəaliyyətin mahiyyət və  məzmununa 
yeni d
əyişikliklər gətirir:  
250 

---