M. Ə. MƏMMƏdov

ETK fondunda ayrıca qovluqlarda mühafizə olunur. Onların 
ad etibaril
ə  miqdarı  50-dən çox olduqda xüsusi kartoteka 
t
ərtib olunur. Bu kartoteka “dərc edilməmiş biblioqrafik siya-
hıların  və  göstəricilərin  kartotekası  adlanır”.  Kartotekanın 
materialları (təsvirləri) həmçinin baş  soraq-biblioqrafik kar-
totekaya da daxil edilir.  
 
5.6. 
İnformasiya xidmətinin forma və üsulları 
 
 
  ETK-larda informasiya xidm
ətinin forma və  üsulları 
qism
ən digər kitabxanalarda olduğu kimidir. Bunlar fərdi və 
kütl
əvi  xidmət  formalarına  bölünür.  Fərdi xidmət  üsullarına 
abonoment v
ə oxu zalı vasitəsilə xidmət, informasiyanın se-
çilmiş  yayılması, sorğu-cavab rejimində xidmət və s. daxil-
dir.  Kütl
əvi xidmət  üsullarına  yeni  daxil  olmuş  ədəbiyyatın 
informasiya bülletenl
ərinin  hazırlanması  və  göndərilməsi, 
informasiya günl
əri,  mütəxəssis günləri,  yeni  daxil  olmuş 
ədəbiyyatın  biblioqrafik  icmalı,  ədəbiyyata  açıq  baxış  və  s. 
daxildir.  Xidm
ət  üsullarından  ETK-larda  ən çox tətbiq edi-
l
əni  fərdi xidmət  üsuludur.  Kütləvi informasiya xidmətinin 
üsullarından biri də əlaqədar elmi-texniki informasiya şöbəsi 
il
ə keçirilən “informasiya günləri”dir.  
“
İnformasiya  günləri”  müəyyən dövrdə  kitabxanaya 
daxil olmuş cari sənədlərin əlaqədar müəssisə və ya idarənin 
müt
əxəssisləri üçün təşkil edilir. Bu tədbir kitab sərgisi, bib-
lioqrafik v
ə  analitik  icmal  formalarını  özündə  birləşdirir. 
Əlaqədar elmi-metodiki və tədris ədəbiyyatında “informasiya 
günü”  kütl
əvi biblioqrafik informasiya xidməti  forması  he-
sab edilir.  Lakin  “informasiya günl
əri”nin təşkilinin  və  ke-
çirilm
əsinin təcrübi texnologiyası deyilən fikrə uyğun deyil. 
244 

---

Bel
ə ki, “informasiya günləri”ndə mütəxəssis-oxucular nəin-
ki mü
əyyən mövzulara, məsələlərə dair yeni, cari biblioqra-
fik informasiyalarla, h
əm də yeni ədəbiyyatların əsli ilə tanış 
olurlar.  “
İnformasiya  günləri”nin  əsasını  yeni  ədəbiyyata 
açıq baxışlar və referativ icmallar təşkil edir. Sərgi-baxışlar 
ayrı-ayrı  bölmələrdə  (sahələrdə,  mövzularda və  s.)  müxtəlif 
növ s
ənədlərin sərgiləri  formasında  təşkil  edilir.  Yeni daxil 
olmuş  ədəbiyyat sərgilərində  bütün sahələr və  növlər üzrə 
s
ənədləri nümayiş etdirmək, müəssisə və idarələrin informa-
siya xidm
ətilə  bağlı  olan  mütəxəssislərinin  həmin sənədlər-
d
ən sərbəst və lazım olanını seçib sifariş verməsini təşkil et-
m
ək heç də  həmişə  mümkün olmur.  Buna  görə  də  “infor-
masiya günl
əri” əsasən elmi-texniki və istehsalat ədəbiyyatı 
il
ə  mütəxəssislərin müntəzəm və  istiqamətli  tanış  olmasını 
n
əzərdə  tutur.  Deyilənlərdən  aydın  olur  ki,  “informasiya 
günü” kitabxana-informasiya v
ə biblioqrafik xidmətin müəy-
y
ən elementlərini özündə  birləşdirən  kütləvi informasiya 
xidm
əti formasıdır.  
“
İnformasiya  günləri”  ETK-larda ayda bir dəfə  təşkil 
edil
ə  bilər.  Keçirilmə  müddəti 1-3 gündür.  Həmin xidmət 
for
masının  təşkili  qısaca  olaraq  aşağıdakı  mərhələlərdən 
ibar
ətdir.  
-s
ənədlərin seçilməsi və sərgi-baxışın ekspozisiyasının 
(vitrinl
ərdə, stendlərdə, stolların üstündə və s.) hazırlanması 
v
ə təşkili;  
-“
İnformasiya  günü”nün təşkilinə  dair mütəxəssis 
oxuculara x
əbərdarlıq edilməsi; 
-“
İnformasiya  günü”ndə  nümayiş  etdirilən sərgilərin 
sah
ələr, mövzular və s. cəhətdən icmalların verilməsi; 
245 

---

-yeni biblioqrafik n
əşrlərin icmalı; 
-
oxucuların  sifarişlərinin  yoxlanması,  onlara kitab 
verilişinin təşkili.  
“
İnformasiya günü”ndə nümayiş etdirilən hər bir sənəd 
üçün  xüsusi  blank  hazırlanır.  Blankın  miqdarı  iştirakçıların 
sayı  qədər  olmalıdır.  Blankda  iştirakçını  (oxucunu)  maraq-
lan
dıran sənədlərin adları, onun oxucu nömrəsi (əgər kitab-
xanaya üzv deyils
ə, soyadı və atasının adı, işlədiyi şöbə, sex 
ixtisası və s.), istədiyi sənədi hansı məqsədlə istifadə etməsi 
(m
əs.: şəxsi təhlil, tətbiq, konkret işdə istifadə və s.) göstə-
rilir.  Blanklar t
ədbiri keçirən ETK işçilərinə verilir və oxu-
culara  kitab  verilişi  təşkil  edilir.  “İnformasiya  günləri”ndə 
yeni biblioqrafik v
ə referativ nəşrlər də nümayiş etdirilir. Bir 
sıra hallarda oxucular həmin nəşrlərdən lazım olan sənədləri 
seçir v
ə sifariş verir. Əgər sifariş edilən sənədlər kitabxanada 
olmasa KAA,  yaxud s
ənədin elektron göndərişi  üsulu  ilə 
əlaqədar  kitabxanalardan  alınır.  Eyni zamanda,  sənədə  olan 
bir neç
ə  sorğu  növbəyə  qoyulur və  təmin edilir.  Növbə 
düzülüşündə oxucu stajını nəzərə almaq məsləhət görülür.  
“
İnformasiya  günləri”ndə  elə  növ sənədlər  nümayiş 
etdiril
ə bilər ki, onlar ümumiyyətlə, evdə istifadəyə verilmir 
(m
əs: biblioqrafik, referativ nəşrlər, ensiklopedik lüğətlər və 
s.). 
Əgər MKS-lərin  lazımi  sürətçıxarma-çoxaltma  bazası 
olarsa vacib hallarda s
ənədin müəyyən qədər səhifələrinin 
(8-10 s
əh.) surətini çıxarıb oxucuya vermək olar. Digər hal-
larda oxucu ev
ə  istifadə  üçün verilməyən sənədləri oxu 
zalında istifadə etməlidir.  
ETK-larda t
əşkil  edilən kütləvi informasiya xidməti 
növl
ərindən biri də  “Mütəxəssis  günləri”dir.  Bu xidmət 
246 

---