M. Ə. MƏMMƏdov
Yüklə 1,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
Qeyd etm ək lazımdır ki, keçmiş ittifaq əhəmiyyətli me- todik m ərkəzlərin meydana gəlməsi ilk növbədə əhaliyə kitabla xidm ətin metodik məsələlərinin və idarə mənsubiy- y ətindən asılı olmayaraq bütün kitabxanalar üçün nəzərdə tutulmuş müvafiq tövsiyələrin işlənib hazırlanması zərurə- tind ən, ikincisi isə bütün ölkə miqyasında idarələrarası geniş t əcrübə mübadiləsinin təşkilindən irəli gəlmişdir. Qeyd etm ək lazımdır ki, keçmiş müttəfiq respublikalar- da, o cüml ədən Azərbaycanda respublika əhəmiyyətli M.F.Axun dov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası və Res- publika Elmi- Texniki Kitabxanası metodik mərkəz kimi mü əyyənləşdirilmiş, hazırki şəraitdə isə onların müstəqil döv- l ət kitabxanaları kimi məsuliyyəti və funksiyaları artmışdır. Ümumiyy ətlə, uzun illər cəmiyyətin sosial-iqtisadi strukturlar ı elə təşkil edilmişdir ki, ölkənin hər hansı ərazi- sind ə, bölgəsində, mərkəzdə və ya ucqarda olmasından asılı olmayaraq vahid prinsipl ər, oxşarlıqlar, qurumlar bərqərar olmuş və eynilik təşkil etmişdir. Bu eynilik həmçinin kitab- xana işi sahəsində də tam şəkildə mühafizə edildiyindən Az ərbaycanda kitabxana işinin təşkili prinsipləri və qaydaları keçmiş ittifaqın və müttəfiq respublikaların kitabxana işi sis- temind əki prinsiplərdən və mövcud vəziyyətdən hələ ki, heç n ə ilə fərqlənmir. Ona görə də keçmiş ittifaq üzrə kitabxana işinin təşkilindən danışarkən respublika ilə keçmiş ittifaq arasındakı strukturların fərqi çox da hiss edilmir. Qeyd etm ək lazımdır ki, keçmiş ittifaq üzrə texniki kitab xanaların metodiki təminat sistemi 1967-ci ildə Mosk- vada keçiril ən Dövlət Ümumi Elmi-Texniki Kitabxanasının (DÜETK) Metodiki Şurasının 8-ci iclasında müzakirə edil- 261 miş və metodiki təminat sisteminin lahiyəsi hazırlanaraq t əsdiq edilmişdir. Bu lahiy ə sahəvi mərkəzi elmi-texnki kitabxanaların və respublika elmi- texniki kitabxanalarının direktorlarının işti- rakı ilə müzakirə edilib bəyənilmiş, metodiki təminat siste- min ə aşağıdakı komponentlər daxil edilmişdir: - Dövl ət Ümumi Elmi-Texniki Kitabxanası sahələrarası v ə regionlararası bütün sənaye sahələrinin texniki kitab- xanalarının mərkəzi kimi müəyyənləşdirilmişdir; - Sah əvi mərkəzi elmi-texniki kitabxanalar isə sənaye sah əsinin müəssisə və idarələrin texniki kitabxanaların sa- h əvi metodik mərkəzi kimi, sahəvi qrup kitabxanalarına dayaq kitabxanası vasitəsilə metodiki təminatı həyata keçirir. - Respublika v ə Mərkəzi sahələrarası ərazi elmi-texniki kitabxanalarına onların ərazisində, vilayətində, diyarında, muxtar respublikada v ə müttəfiq respublikalarda texniki kitabxanaların metodiki funksiyası həvalə edilmişdir. Keçmiş ittifaq üzrə bütün texniki və xüsusi kitabxa- nalara ümumi r əhbərlik 1966-cı ildən keçmiş SSRİ Nazirlər Sovetinin “Elmi-texniki informasiyanın ümumdövlət sistemi haqqında qərarından sonra Dövlət Elm və Texnika Komitəsi n əzdində fəaliyyət göstərən idarələrarası komissiya tərəfin- d ən həyata keçirilmişdir. Əslində həmin idarə orqanının özü olmasa da onun qayda- qanunları hələ də yerlərdə həyata ke- çirilir v ə texniki kitabxanalar keçmiş qanun-qaydalar əsa- sında fəaliyyət göstərir. Bel əliklə, keçmiş ittifaq respublikalarında kitabxana- lara m ərkəzi rəhbərlik ləğv olunmuş, onun funksiyaları yer- l ərdə yerli orqanlar tərəfindən həyata keçirilir. 262 Lakin respublikada texniki kitabxanalara keçmiş itti- faqda olduğu kimi vahid dövlət orqanı (Elm və Texnika üzrə SSRİ Dövlət Komitəsi) deyil, ayrı-ayrı nazirliklər tərəfindən inzibati r əhbərlik həyata keçirilir. Düzdür, Azərbaycan Res- publika sı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin nəzdində yara- dılmış Dövlət İdarələrarası Kitabxanaçılıq Komissiyası res- publikada tipind ən, növündən asılı olmayaraq bütün kitab- xanalara ümumi r əhbərlik edirlər. Lakin bu ictimai dövlət komissiyasının işi o qədər yararsızdır ki, onun varlığı haq- qında respublika kitabxana ictimaiyyətinin çoxunun xəbəri yoxdur. Ona gör ə də respublikada texniki kitabxanalara ümumi r əhbərlik hazırda ayrı-ayrı müəssisələr tərəfindən aparılır, metodiki r əhbərlik isə Azərbaycan Respublikası Standartlaş- dırma, Metrologiya və Patent üzrə Agentliyin tabeliyində olan Respublika Elmi- Texniki Kitabxanası tərəfindən həyata keçirilir. Qeyd etm ək lazımdır ki, bu kitabxananın hazırda öz işində rəhbər tutduğu əsas normativ qayda və qanunlar əsa- s ən keçmiş ittifaqın Dövlət Elm və Texnika Komitəsi tərə- find ən qəbul və təsdiq edilmiş sənədlərdir. Dövl ət Elm və Texnika Komitəsi tərəfindən 1983-cü ilin 14 iyununda t əsdiq edilmiş “Mərkəzi sahəvi və Respubli- ka elmi- texniki informasiya orqanlarında elmi-metodiki fəa- liyy ətin təşkili” adlı metodiki tövsiyə əsasında Respublika Elmi-Texni ki İnformasiya İnstitutu və Respublika Elmi- Texniki Kitabxanası texniki kitabxanalara və elmi-texniki informasiya sistemin ə tabeliyindən asılı olmayaraq metodiki r əhbərlik funksiyasını həyata keçirmişdir. 263 Yüklə 1,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|