Gerçək Təbiət Tarixi -I-
53
israrla vurğulanır və “həyat ağacı” (tree of life) anlayışı tez-tez işlədilir. Bu həyat
ağacına əsasən, canlılar arasındakı ən əsas təsnifat vahidi olan şöbələr də sol
tərəfdəki
sxemdə göründüyü kimi, mərhələli şəkildə ortaya çıxmış olmalıdır.
Darvinizmə əsasən əvvəlcə bir şöbə əmələ gəlməli, sonra digər şöbələr
kiçik dəyişikliklərlə və uzun zaman kəsikləri ərzində yavaş-yavaş meydana
çıxmalıdır. Darvinizmin bu fərziyyəsinə əsasən, heyvan şöbələrinin sayında da
mərhələli artım
b
aş verməlidir. Yan tərəfdəki şəkil darvinist fərziyyələrə əsasən,
heyv an şöbələrində nəzərdə tutulan mərhələli say artımını göstərir.
Darvinizmə əsasən, canlılar bu şəkildə inkişaf etməlidirlər. Yaxşı bəs,
həqiqətən bu, belə olub?
Qətiyyən yox. Əksinə, heyvanlar ilk dəfə
üzə çıxdıqları dövrdən etibarən çox fərqli və
çox kompleksdirlər.
Bu gün məlum olan
bütün heyvan tipləri yer üzündə eyni anda
Kembri dövrü kimi tanınan geoloji dövrdə
üzə çıxmışlar. Kembri dövrü yaşı 570-505
milyon il kimi hesablanan 65 milyon illik
geoloji dövrdür.
Əsas heyvan qrupları Kembri dövrünün
“Kembri partlayışı” adlandırılan daha qısa
yarım dövründə ani surətdə üzə çıxmışdır.
Stefen C.Meyer, Pol A.Nelson və Pol Çien
dərin elmi-ədəbi tədqiqata əsaslanan 2001-
ci il tarixli məqalələrində “Kembri partlayışı
geoloji dövrün 5 milyon ildən artıq davam
etməyən, çox dar zaman intervalında əmələ
gəlmişdir” yazırlar.
56
Bu dövrdən əvvəlki fosil qeydlərində
təkhüceyrəli canlılar və çox bəsit bir neçə
çoxhüceyrəlidən başqa heç bir canlı izinə
rast gəlinmir. Kembri dövrü kimi olduqca
qısa dövr ərzində isə (5 milyon il geoloji
cəhətdən çox qısa zaman kəsiyidir) bütün heyvan tipləri heç bir çatışmazlıq
olmadan bir anda üzə çıxmışlar!
Kembri qayalıqlarında tapılan fosillər ilbizlər, trilobitlər, süngərlər,
soxulcanlar, meduzalar, dəniz ulduzları, qabıqlı dəniz canlıları və dəniz
zanbaqları
(crinoidea) kimi çox fərqli canlılara aiddir. Bu təbəqədəki canlıların
əksəriyyətində dövrümüzdə yaşayan nümunələrindən heç bir fərqi olmayan
göz, qəlsəmə, qan dövranı kimi kompleks sistemlər, təkmil fizioloji formalar
Təkamülçü bioloq Ernst Hekel
tərəfindən 1866-cı ildə çəkilən
«şəcərə ağacı»
Gerçək Təbiət Tarixi -I-
55
nəzərə çarpır. Bu formalar həm çox kompleks, həm də çox fərqlidir. “
Science
news” yazıçılarından biri olan Riçard Monestarski Kembri partlayışı haqqında
belə məlumat verir:
Yarım milyard il əvvəl... Bu gün gördüyümüz olduqca
kompleks heyvan
formaları ani surətdə üzə çıxmışlar. Bu an 550 milyon il əvvəl Kembri
dövrünün məhz başlanğıcına uyğun gəlir ki, dənizlərin və yer üzünün ilk
kompleks məxluqlarla dolması bu təkamül xarakterli partlayışla başlamışdır.
Dövrümüzdə dünyanın hər tərəfinə yayılmış onurğasız heyvan qrupları
erkən Kembri dövründə artıq mövcud idi və dövrümüzdə olduğu kimi, bir-
birlərindən çox fərqli idilər.
57
Eyni məqalədə Çinin Çenqcianq ərazisindəki Kembri təbəqələrini tədqiq
edən paleontoloq Jan Berqstrom belə deyir: “Çenqcianq faunası dövrümüzdəki
böyük heyvan tiplərinin erkən Kembri dövründə artıq mövcud olduğunu və bu
gün olduğu kimi bir-birlərindən çox fərqli olduğunu üzə çıxarır”.
58
Dünyanın anidən bir-birindən çox fərqli canlı tipləri ilə necə dolub-daşması,
heç bir ortaq əcdada malik olmayan fərqli canlıların necə meydana gəlməsi
təkamül nəzəriyyəsinin heç vaxt cavablandıra bilmədiyi suallardır. Darvinizmin
dünya səviyyəsində ən qabaqcıl tərəfdarlarından biri olan ingilis bioloq Riçard
Dokinz bu həqiqət haqqında belə deyir:
... Kembri təbəqələri əsas onurğasız canlı qruplarını tapdığımız ən qədim
təbəqələrdir. Bunlar ilk dəfə ortaya çıxdıqları kimi həddindən artıq təkamül
keçirmiş şəkildədirlər.
Sanki heç bir təkamül tarixinə malik olmadan, o
vəziyyətdə orada meydana gəliblər.
59
Bu şəkil Kembri dövründəki
mürrəkəb quruluşa sahib
canlıları təsvir edir. Belə fərqli
canlıların heç bir əcdadları
olmadan meydana çıxması
darvinst nəzəriyyəni elə ilk
mərhələdə mənasız edir.