HƏYATIN GERÇƏK MƏNŞƏYİ
72
əldə ediləcəyi ümid edilmişdi... Amma Latimerianın anatomiyası və
fiziologiyası üzərində aparılan təhlillər fərz edilən bu əlaqənin sadəcə bir
istəkdən ibarət olduğunu və
selakantın “itmiş halqa” kimi göstərilməsinin
heç bir əsasının olmadığını üzə çıxardı.
91
Beləliklə, balıqlar və su da-quruda yaşayanlar arasındakı yeganə ara forma
iddiası da əsassız oldu.
Sudan quruya keçid iddiasının qarşısında duran fizioloji maneələr
Balıqların quruda yaşayan canlıların əcdadı olması iddiasının fosil
tapıntıları qədər anatomik və fizioloji təhlillər tərəfindən də əsassız olduğu
sübut edilmişdir. Dəniz canlıları ilə quru canlıları arasındakı böyük anatomik
və fizioloji fərqləri təhlil etdikdə bu fərqlərin təsadüflərə əsaslanan mərhələli
təkamül prosesi tərəfindən aradan qaldırılmasının mümkün olmadığını görərik.
Əllərində selekantın sadəcə fosilləri olduğu halda, təkamülçü paleontoloqlar
bu canlı haqqında həddindən artıq darvinist fərziyyələr ortaya atmışdılar.
Ancaq həmin balıq canlı halda tutulanda bütün fərziyyələr alt-üst oldu.
Aşağıda selekantın canlı nümunələrini görə bilərsiniz. Sağdakı şəkil 1998-ci ildə
İndoneziyada tutulan ən son selekant nümunələrindəndir.
Gerçək Təbiət Tarixi -I-
73
Sözügedən fərqlərin ən çox nəzərəçarpanlarını belə sadalamaq olar:
1. Ağırlığın daşınması: Dənizlərdə yaşayan canlılar öz ağırlıqlarını
daşımaq kimi problemlə qarşılaşmırlar. Bədən quruluşları da bu cür funksiyaya
uyğun deyil. Lakin quruda yaşayanların böyük əksəriyyəti enerjilərinin 40%-ni
bədənlərini daşımaq üçün istifadə edirlər. Quru həyatına keçdiyi iddia edilən
bir su canlısının bu enerji ehtiyacını təmin etmək üçün yeni əzələ və skelet
quruluşuna ehtiyac hiss etməsi labüddür, lakin bu kompleks formaların təsadüfi
mutasiyalarla əmələ gəlməsi qeyri-mümkündür.
Təkamülçülərin selakant və buna bənzər balıqları “quruda yaşayan
canlıların əcdadı” kimi təsəvvür etmələrinin əsl səbəbi isə bu balıqların
üzgəclərinin sümüklü olmasıdır. Bu sümüklərin zaman ərzində ağırlıq daşıyan
ayaqlara çevrildiyini güman edirlər. Ancaq bu balıqların sümükləri ilə quru
canlılarının ayaqları arasında çox mühüm fərq var: balıqlardakı sümüklər
Təkamülçülərin selekant və ona oxşar balıqları quruda yaşayan calıların əcdadı
olaraq təqdim etmələrinin əsl səbəbi bu balıqların üzgəclərinin sümüklü
olmasıdır. Bu sümüklərin uzun zaman ərzində ayaqlara çevrildiyini fərz
edirdilər. Ancaq bu balıqların sümükləri ilə ixtiosteqa kimi quruda yaşayan
canlıların ayaqları arasında əsas bir fərq var: Selekantda sümüklər 1-ci şəkildəki
kimi onurğaya bitişik deyil. Ancaq ixtiosteqada sümüklər 2-ci şəkildəki kimi
birbaşa onurğaya bitişikdir. Bir sözlə, bu üzgəclərin yavaş-yavaş ayaqlara
çevrilməsi iddiası tamamilə əsassızdır.
Selekantın üzgəclərindəki sümüklərin quruluşu ilə ixtiosteqanın ayaqlarındakı
sümüklərin quruluşu 3-cü və 4-cü şəkildə göründüyü kimi cox fərqlidir.
Sümüklər
onurğadan
ayrıdır
Sümüklər
onurğaya
bitişikdir
İxtiosteqa
ayağı
Selekant
üzgəci
Selekant
İxtiosteqa
ÜZGƏC İLƏ AYAQ ARASINDAKI FƏRQ
1
2
3
4
