Magistrantların XVIII respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci IL


Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il



Yüklə 10,07 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə48/283
tarix31.10.2018
ölçüsü10,07 Mb.
#77555
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   283

Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il 

 

 



96 

компонентов  на  процесс  вытеснения  снижается,  что  показывает  на  эффективность  применения 

метода закачки горячей воды в пласты, содержащие трудноизвлекаемые высоковязкие нефти.     

 

НОВЫЕ ТИПЫ БУРОВЫХ РАСТВОРОВ, ИСПОЛЬЗУЕМЫЕ ЗА РУБЕЖОМ  

ДЛЯ БУРЕНИЯ ГОРИЗОНТАЛЬНЫХ СКВАЖИН 

 

Янг Юнги 

Азербайджанский государственный университет нефти и промышленности   

 

В  настоящее  время  за  рубежом для  бурения  ГС  все  более  широко  используются  полимерные 



растворы  на  основе  полисахаридов  (биополимеров,  полиaнионной  целлюлозы  и  производных 

крахмала)  с  высоким  ингибирующим  действием,  а  также  с  кольматирующей  водо-  или 

кислоторастворимой твердой фазой. 

1) Flo-Pro-промывочная жидкость для бурения ГС и скважин с большим углом наклона ствола. 

Flo-Pro  -  это  "реологически  сконструированная"  промывочная  жидкость,  разработанная  в 

лаборатории компании "М-I Drilling Fluids Co" на Аляске в 1991 г. 

Система Flo-Pro в настоящее время доказала свою эффективность при бурении горизонтальных 

скважин, фрезеровании, бурении скважин с большим углом наклона ствола. 

Flo-Pro состоит из минимального набора реагентов (см.табл.18).  

Контроль уровня водоотдачи обеспечивается при помощи: 

1)

 

повышенной вязкости фильтрата;  



2)

 

правильно подобранным размером и концентрацией твердой фазы (карбоната кальция);  



3)

 

производной крахмала -реагентом Flo-Trol.  



Для  контроля  щелочности  раствора  могут  быть  использованы  каустическая  сода  (NaoH), 

гидроксид калия (КОН). 

Различные  соли  (NaCl,  KCl,  NaBr)  и  их  комбинации  могут  быть  использованы  в  составе 

раствора  для  обеспечения  требуемой  плотности,  ингибирующей  способности  и  совместимости  с 

пластовым флюидом.  

Смазочные  добавки,  в  общем  случае,    не  требуются.  Благодаря  отсутствию  твердой  фазы  и 

высокой  концентрации  полимеров,  коэффициент  трения  не  превышает  0,2,  в  то  время  как  для 

растворов на основе бентонита, он составляет около 0,3.  

накопление  твердой  фазы  в  растворе  приводит  к  включению  твердых  частиц  в  структуру, 

созданную  в  растворе  биополимером,  что  отрицательно  сказывается  на  BHC.  Поэтому,  при 

использовании  Flo-Pro,  рекомендуется  оснащение  буровой  установки  хорошим  оборудованием  по 

очистке бурового раствора. 

2)  ANCO  -2000  -  высокоингибированная  система  бурового  раствора  на  основе  биополимера, 

полиaнионной целлюлозы и полиaлкиленгликолей (ПАГ), разработанная компанией ANCOR Drilling 

Fluids- ADF. 

Система ANCO  - 2000 доказала свою эффективность при бурении горизонтальных скважин в 

сложных  геологических условиях  (аномально  высокие  пластовые  давления,  наличие  неустойчивых, 

подверженных гидратации глинистых пород). 

 



 

Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il 

 

97 



 

XIV BÖLMƏ 

 

BĠOLOGĠYA 

 

 

BĠOLOGĠYA TƏDRĠSĠNDƏ FƏNNĠNĠN TƏġKĠLĠNDƏ VƏ  

MƏNĠMSƏNĠLMƏSĠNDƏ ĠKT- nin ROLU 

 

Abbasova S.R. 

Lənkəran Dövlət Universiteti 

 

Biologiya dərslərində İKT (informasiya komnukasiya texnologiyalari) vasitələrindən istifadə edərkən 

dərsin  mərhələləri  əvvəlcədən  aydınlaşdırılmalıdır.Bununla  yanaşı  bioloji  biliklərin  şagirdlərin  həyat  və 

fəaliyyətində  mühüm  rol  oynadığını  da  nəzərdə  saxlamaq  lazımdır.Məhz  bioloji  təhsil  sayəsində  hələ 

yeniyetməlik  yaşlarından  şagirdlərdə  özünə,ətrafdakılara,ümumiyyətlə,bütün  canlılara  qarşı  diqqətli  və 

ehtiyatlı  yanaşma,təbiətə  məhəbbət  hissi  formalaşır.Şagird  müəyyən  dərəcədə  öz  sağlamlığının  qeydinə 

qalmağın  nə  dərəcədə  mühüm  olduğunu  anlayır,öz  orqanizminin  quruluşunu  və  funksiyalarını 

bilir,biologiyanın  nə  demək  olduğunu  anladığına  görə  onda  bitki  və  heyvanlar  aləminə  qarşı  rəğbət  hissi 

yaranır.Məhz,  buna  görə  də  biologiya  və  digər  elm  sahələrinin  tədrisində,ümumi  təhsil  üzrə  dövlət  təhsil 

proqramının  (kurikulumların)  yerinə  yetirilməsinə  əlverişli  şərait  yaratmaq  məqsədi  ilə  ümumi  təhsil 

müəssələri  zəruri,  maddi-texniki  və  tədris  bazasına  malik  olmalıdır.  Ümumi  təhsil  müəssələrinin  maddi-

texniki  və  tədris  bazasına  təchiz  olunmuş  tədris  labaratoriyaları,  emalatxanaları,idman  və  akt  zalları, 

təhsilalan,  təhsilverənlər  üçün  mebel  avadanlığı,  informasiya  komnukasiya  texnologiyaları,  audio-vizual 

avadanlığı, tədris əyani vəsaitləri, dərslik və elmi-bədii ədəbiyyatlar fondu daxildir. 

Biologiya  dərslərinin  tədrisinin  təşkili  zamanı  texniki  vasitələr  və  İKT-dən  istifadə  şagirdlərin  tədris 

olunan  mövzunun  ətraflı  mənimsəməsi,lazımi  bacarıq  və  vərdişlərə  yiyələnməsinə  stimul  verməklə  yanaşı 

müəllimin sərf etdiyi əməyi də qismən yüngülləşdirən yüksək tədris situasiyası yaratmağa qadir olan müasir 

vasitələrdir.  Bu  vasitələrdən  istifadə  şagirdlərdə  informasiya  bazasının  çoxalmasına  və  mövzunu  asanlıqla 

dərk etmələrinə şərait yaradır. 

Təlimin texniki vasitələrini əyani vəsaitlərlə eyniləşdirmək olmaz.Əyani vəsaitlər informativ xarakterə 

malikdir.Texniki vasitələrlə şagirdlərə verilən informasiyalar daha dinamik və daha əyanidir. 

Tədris  filimləri  biologiya  dərslərində  effektli  pedaqoji  təlim  vasitələrindən  biridir.O,şagirdlərin 

diqqətini  inkişaf  etdirir,əyaniliyi  möhkəmləndirir,digər  tərəfdən  mikro,makro  və  multi  çəkilişlər  hesabına 

hadisələrin  izahına  imkan  yaradırlar.Bu  şagirdlərin  hadisəni  diqqətlə  izləməsinə  imkan  yaradır.Həm  də 

şagirdlərin təlim-tərbiyəsində böyük rolu vardır. 

Tədris filmindən istifadə müəllimdən yüksək pedaqoji ustalıq tələb edir.Belə ki,müəllimin hazırlığı və 

lazım  olan  anda  filimdən  istifadə  etməsi  şagirdlərin  müəyyən  hadisənin  izahının  dəqiqliyinə  aydınlıq 

gətirir:Habelə  film  vasitəsilə  şagirdlər  müəyyən  praktik  vərdişlərədə  yiyələnirlər.Hazırda  biologiya  tədris 

filimləri vardır.Orada geniş əhatəli mövzu,fraqmentlər mövcuddur. 

Göründüyü  kimi,təlimin  texniki  vasitələrindən  dinamikliyi,kütləviliyi,mütəhərrikliyi,külli  miqdarda 

informasiya daşıya bilməsi digər  

Əyani  və  informasiya  vasitələri  ilə  uzlaşdırmağa  imkan  verir.Ona  görə  də  həmin  vasitələr  orta 

ümumtəhsil məktəbləri,eləcədə ali məktəblərdə də təlim-tərbiyə işində əvəzedilməzdir. 

Milli  kurikulum  İKT-dən  geniş  istifadəni  nəzərdə  tutur.Kompüterdən,proyektordan  istifadə  etməklə 

mövzunun  icmalı  qabaqcadan  hazırlanır.Motivasiyanın  qurulmasında  mövzuya  aid  materiallardan  intrnet 

qaynaqlarından,  fləşkartlardan,əyani  vəsaitlərdən,videomateriallardan  və  s.  istifadə  etməklə  şagirdlərin 

diqqətini  maksimum  dərəcədə  dərsə  cəlb  etmək  mümkündür.Biologiya  dərslərində  təbiət  hadisələrini, 

heyvanları, bitki ötüyünü vəs. əks etdirən video materialları şagirdlərdə dərslərə daha böyük maraq və həvəs 

oyadır.Bundan  başqa  şagirdlər  tədqiqat  aparakən,ümumi  nəticələr  çıxararkən  daha  dəqiq,daha  səlis 

işləyir,dərslər bu gün ki tələblərə uyğun daha fəal,daha canlı keçir. 

“Millətimizin  sabahı”dedimiyiz  uşaqlar  həyatımızın  gələcəyi,  ömrümüzün  davamıdır.Onların  təlim-

tərbiyəsində,sağlamlığına düzgün münasibət bəşəriyyətin aydın sabahının,parlaq gələcəyinin təminatıdır.XXI 

əsrdə  yaşayacaq  nəsillərin  təlim-tərbiyəsinin,sağlamlığının,  xoşbəxt  həyatının  təməli  bugünümüzdən 

başlayır. 




Yüklə 10,07 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   283




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə