Мцяллифдян

 

~ 568 ~ 

 

rəng  və  digər  quru  maddələrin  Ģirəyə  keçməsi  üçün  aparılan 

əməliyyatdır. 

Millezim  (fransız)  –  bir  ilin  (ən  uğurlu)  məhsulundan  alınan 

Ģərab. 

Myuzle  –  oynaq  və  Ģipuçi  Ģərablarının  tıxacını  butulkanın 

ağzında saxlayan bağlayıcı məftil. 

Payl – xeresin saxlanması və yetiĢdirilməsi üçün istifadə olunan 

təqribən 500 l tutumlu çəllək. 

Passifo (italiya) – müəyyən qədər qurudulmuĢ üzümdən istehsal 

olunan, daha çox ―saman‖ Ģərabı adlandırılan desert Ģərabdır. 

Pyes  –  Burqundiyada  yayılmıĢ  228  l  tutumlu,  böyük  olmayan 

palıd çəllək. 

Predikat  –  Almaniya  və  Avstriyanın  bir  hissəsində  keyfiyyətli 

Ģərablar  üçün  Ģirədə  Ģəkərin  miqdarına  görə  fərqlənən  ifadədir. 

Kabinet, Ģpetleze, ausleze və s. kimi ola bilir. 

Remjuaj  (fransız)  –  Ģampan  butulkasının  vibrasiya  pultunda 

yüngül çevrilməsi olub, butulkananın dibindən çöküntünü ayırmaq 

üçündür.  

Reserva  (ispaniya)  –  hər  bir  Ģərabçılıq  təsərrüfatı  üçün  fərqli 

saxlanan müddətli Ģərabı ifadə edir. 

Riserva (italiya) – daha uzun müddətli yetiĢdirilən Ģərab. 

Salmanassar – 9 l tutumlu (12 adi butulka) iri butulka. 

Smaraqd  –  yüksək  təyinatlı  Ģərablardan  olub,  təqribən  alman 

Ģpetlezesinə uyğun gəlir. 

Spumante (italiya) – oynaq Ģərab. 

Tanin – aĢılayıcı maddə. 

Terruar  –  ġərabın  keyfiyyətini  müəyyən  edən  torpaq-iqlim 

Ģəraiti,  torpaq  tipi,  Ģərabçılıq  regionunun  geoloji  tərkib  hissələri, 

dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi, sahənin mailliyi, günəĢə meyilliyi, 

mikroiqlim (yağıĢ, külək, havanın nisbi rütubəti, temperatur dəyiĢ-

mələri və s.) məcmusudur. 

Franko  turş  –  Ģərabda  Ģəkər  qalığının  maksimum  miqdarı  4 

qram olur.  

Frizante – yüngül Ģipuçi Ģərabı, çox vaxt karbon qazı süni yolla 

əlavə olunur.  

---

 

~ 569 ~ 

 

Fermentləşmə  -  spirt  fermentləĢmə  (onun  çoxlu  fərqli  metod-

ları  mövcüddur),  yaxud  qıcqırma    prosesi  olub  üzüm  Ģirəsinin 

Ģəraba çevrilməsidir.  

Şato (fransız) – saray, Ģərabçılq təsərrüfatı. 

Şillervayn  –  Vürtemberqin  qırmızı  və  ağ  Ģərablarının  kupa-

jından alınan çəhrayı Ģərab olub, həmçinin rotlinq adlandırılır.  

Ştaynfeder – təxminən alman QbA Ģərabına uyğundur.  

Ştaynvayn  –  Bürsburger  ġtayn  üzümlüklərindən  alınan  Ģərab, 

səhvən bütün frankiya Ģərabları üçün də istifadə edilir. 

Şaptal Ġ.A. – istedadlı kimyaçı və Napaleon dövrünün tanınmıĢ 

dövlət  xadimi:  ġərabçılıqda  həyata  keçirilən  ―Saptalizasiya‖  – 

(Ģirəyə  yaxud  Ģəraba  Ģəkər  vurulması)  əməliyyatı  onun  Ģərəfinə 

adlandırılmıĢdır. 

Şərabın bədəni – Ģərabın spirtliyi və ekstraktının məcmusudur. 

Enologiya – Ģərab və Ģərabçılıq haqqında elm. 

Enoteka  –  Ġtaliya  termini  olub,  ilk  mənası  ən  keyfiyyətli 

Ģərablarla  zəngin  olan  dükan  deməkdir.  Müasir  mənada  –  Ģərab-

ların kolleksiyası, yığımıdır. 

Enoterapiya – Ģərabla müalicədir.   

    

21.3. 

Sahəyə dair dünyanın tanınmış tədris müəsissələri

 

Bordo  Universiteti,  Enologiya  İnstitutu  –  bütün  dünyada 

məĢhur fransız məktəbi olub, peĢəkar enoloqlar hazırlayır. 1880-ci 

ildə yaradılmıĢdır.  

Monpelye  Universiteti,  Ali  milli  aqronomluq  məktəbi  – 

üzümçü mütəxəssislər hazırlayır və elmi tədqiqatlarla məĢğul olur. 

Fransanın  cənubunda  filloksera  ilə  səmərəli  mübarizə  aparmaq 

üçün 1872-ci ildə yardılmıĢdır.  

Burqundiya  Universiteti  –  Burqundiyanın  Ģimalında  Dijon 

Ģəhərində  yerləĢməklə  4  illik  təhsili  baĢa  vurmuĢ  məzunlara 

enologiya sahəsində fransız milli diplomu verir.  

Aldenda  (Avstraliya)  Universiteti  –  4  illik  təhsili  baĢa 

vuranlara  kənd  təsərrüfatı  elmləri  üzrə  bakalavr  dərəcəsi 

---

 

~ 570 ~ 

 

(üzümçülük və enologiya) verilir.  

Santyaqo  Katolik  Universiteti  (Çili)  –  üzümçülük  və 

Ģərabçılıq fakültəsi vardır.  

Devisdə  Kaliforniya  Universiteti  (ABġ)  –  Kaliforniya 

Ģərabçılıq  sənayesi,  Ģimali  və  cənubi  Amerikanın  üzümçülük  və 

Ģərabçılıq  metodiki  mərkəzi  üçün  Ģərabçı  –  texnoloqlar  və 

enoloqlar hazırlığının baĢ mərkəzidir. 

Stellenbos  Universiteti  (CAR)  –  yeganə  cənubi  afrika 

univerisiteti  olub,  1889-cu  ildən  üzümçülük  və  enologiya  sahə-

sində mütəxəssislər hazırlayır.  

Klosternoyburq  –  Avstriya  üzümçülük  və  enologiya  mərkəzi-

dir. Vyanadan cənubda XI əsr avqust monastrında yerləĢir. Burada 

enologiya  məktəbi  ilə  yanaĢı,  həmçinin  zirzəmidə  yerləĢən 

Avstriya milli Ģərab arxivi vardır.  

Qeyzenhaymda Elmi – Tədqiqat institutu (Reynqay) – Almani-

yada yeganə tədris müəssisəsi olub, ali Ģərabçılıq təhsili verir.  

Şərab  ustaları  hazırlayan  İnstitut  –  Ġnstitutda  ilk  imtahanlar 

1953-cü  ildə  Londonda  olmuĢdur.  O  vaxtdan  imtahanlar  hər  il 

Londonda,  Sidneydə  və  ġimali  Amerikada  keçirilir.  Ġmtahan  dörd 

yazılı  tapĢırıq  və  üç  təcrübi  dequstusiya  testindən,  o  cümlədən 

―Kor‖  dequstasiyadan  ibarət  olur.  Ġmtahan  sualları  yalnız  Ģərab 

istehsalına  aid  olmayıb,  həmçinin  Ģərab  ticarətinin  kommersiya 

aspektlərini  də  əhatə  edir.  ―Master  of  Wine‖  –  üzümçülük  bizne-

sində  ən  yüksək  dərəcədir.  1998-ci  ildə  dünyada224  belə  Master 

olmuĢdur.  

The  Wine  &  Spirit Education Trust (WSET) – 1969-cu ildə 

yaradılan  ingilis  təĢkilatı  olub,  təhsil  məsələləri  ilə  (bir  neçə 

səviyyədə),  alkaqol  biznesində  çalıĢan  mütəxəsisslərin,  həmdə 

fərdi Ģəxslərin ixtisasının artırılması ilə məĢğul olur. WSET Böyük 

Britaniyada  180-dən  və  dünyanın  15  ölkəsində  30-dan  çox 

mərkəzlərə mailkdir.  

İnsitut Agrartio di San Michel all"Adige - ən məĢhur Ġtaliya 

Ģərab  məktəbi  və  akademik  mərkəzlərinin  sırasına  daxildir.  1874-

cü  ildə  əsası  qoyulmuĢ  Ġnsitut  Ģimali  italiya  əyaləti  Trentoda 

yerləĢir.  

---