Мцяллифдян

 

~ 564 ~ 

 

maqla qaldırmaq olar. Sonadək qıcqırmanın davametmə müddətinə 

Ģərab  materialının  bioloji  fəal  maddələrlə  və  mayaların  avtoliz 

məhsulları  ilə  zənginləĢməsi  təsir  göstərir.  Bu  proseslərə  ciddi 

mikrobioloji  nəzarət  edilməlidir.  Çünki  özbaĢına,  arzu  olunmayan 

alma-süd turĢu qıcqırmasının baĢ vermə ehtimalı vardır. 

Noyabrın  ikinci  yarısından  sonadək  qıcqırdılmıĢ  Ģərab  materi-

alının  mayadan  ayrılması  (birinci  köçürülmə)  aparılır.  Bundan 

əvvəl  Ģərab  materialının  oksidaz,  dəmir  və  ağ  kassa  meyilliyi 

yoxlanmalıdır.  

Birinci  köçürmənin  optimal  müddəti  –  sonadək  qıcqırma 

getdikdən  dörd  və  daha  çox  həftə  sonradır.  Əvvəlcədən  dəqiq 

təqvim  müddətinin  müəyyən  olunması  mümkün  deyil.  Gec 

köçürülməyə nisbətən tez köçürülmə həmiĢə az zərərlidir. 

Dekabrda –  yarpaq tökümü dövründə əsas iĢ Ģərab materialının 

mayadan  ayrılması  və  qabların  baĢının  sistemli  doldurulmasıdır. 

Sonra  orqanoleptiki  qiymətləndirmə  ilə  onların  keyfiyyəti  və  isti-

fadə istiqaməti müəyyən edilir. Saxlanma zamanı Ģərab materialına 

ciddi  texnokimyəvi  və  mikrobioloji  nəzarət  edilir.  Noyabr-

dekabrda  onların  həcmi  dəyiĢir:  CO

2

  çıxması  ilə  həcm  azalır, 

temperaturun düĢməsi ilə sıxılır, buxarlanır; donmada həcm artır. 

Ġkinci  köçürülmə  birincidən  1-1,5  ay  sonra  aparılır  və  martda 

baĢa  çatdırılır.  Bu  vaxt  avadanlıq  və  texnoloji  qablar  qaydaya 

salınır. Möhkəm  yuyulur, qurudulur və azad olunan qablar dezin-

feksiya edilir. 

 

Qırmızı və ağ Ģərablar istehsalının ardıcıl sxemi 

 

Qırmızı şərab istehsalı 

 

---

 

~ 565 ~ 

 

Qırmızı şərab istehsalı (davamı) 

 

 

 

 

Ağ şərab istehsalı  

 

 

---

 

~ 566 ~ 

 

Ağ şərab istehsalı (davamı) 

 

21.2.

Bəzi şərabçılıq terminləri

 

Aborigen  üzüm  sortları  -  ciddi  müəyyən  olunmuĢ  bölgədə 

(bəzən  rayon  yaxud  kənddə)  meydana  gələn  və  becərilən  yerli 

sortlardır.  

Alombik - alkoqol destillə etmək üçün istifadə olunan aparatdır 

(destilyator). 

Alkoqol-  ərəb  mənĢəli  söz  olub,  ―al‖-  artikl  və  ―koqol‖-  ətirli 

maddə  yaxud  (baĢqa  mənada)  zərif  toz,  spirt  əsasında  hazırlanan 

göz üçün rəng mənasındadır.  

Apelasyon  -  qanunveriliciklə  təsdiq  olunmuĢ  konkret  ərazidə 

istehsal  olunan  Ģərabın  həqiqiliyi  və  orijinallığına  təminat  verən 

reqlament sistemidir. 

Aperativ - yeməkdən əvvəl qəbul edilən və öz dadı ilə (acıtəhər 

yaxud Ģirintəhər) iĢtah əmələ gəlməsini stimullaĢdıran içkidir.  

Aysvayn - gec yığılan donmuĢ üzünmdən alınan Ģərabdır.  

Assamblyaj  (fransızca  assemblage)  -  eyni  apelasyondan  olan 

bir  neçə  Ģərab  yaxud  spirtin  yaxĢılaĢdırılmıĢ  keyfiyyətdə  yeni 

məhsul alınması üçün qarıĢdırılmasıdır.  

Barda  -  üzümün  sıxılmıĢ  qabığı,  Ģərab  materiallarının  spirtə 

destilləsindən sonra yerdə qalan qalıq. 

 Barrel  -  Cask  (ingilis),  baril  (fransız),  barile  (italiya),  barril 

(ispaniya)-  müxtəlif  ölkələrdə  tutumu  fərqli  ola  bilir.  Bəzən  225  l 

tutumunda olur.  

Baxus  -  latın  adı  Vaxka  olub,  qədin  romalıların  Ģərabçılıq 

---

 

~ 567 ~ 

 

allahıdır. Yunan Dionisə uyğundur. 

Burbon –  Kentukki Ģtatının  Burbon qraflığında  dənlilərin spir-

tindən (ən azı 51% qarğıdalı) istehsal olunan amerika viskisidir.  

Butleqqer  –  ABġ-da  ―quru  qanun‖  zamanı  qeyri-qanuni  spirt 

satıĢı ilə məĢğul olan Ģəxs.  

Baltasar – tutumu 12 l olan (16 adi butulka) balondur.  

Vinifikasiya  –  Ģərab  hazırlanması;  sıxılma  və  Ģirənin  qıcqır-

dılması. 

Vintaj (ingilis) – üzümün məhsul ili. 

Deqorjaj  –  butulka  ĢampanlaĢması  zamanı  qıcqırmadan  sonra 

tıxacda yığılan maya çöküntüsünün kənar edilməsidir. 

Dekantasiya – Ģərabın çöküntüdən ayrılmasıdır. 

Dekanter – Ģərabı çöküntüdən ayıran.  

QbA –

 

Almaniyada markalı Ģərabların aĢağı kateqoriyasıdır. 

İerovoam – tutumu 3 l (Ģampan üçün), həmçinin 4,5 və 5 l (6-

dan 7 adi butulkayadək) olan iri balonlardır.  

İmperial – 6 l (8 adi butulka) tutumunda iri balon.  

Kava (ispaniya) – ĢampanlaĢma metodu ilə alınan oynaq Ģərab. 

Kuver (fransız) – qıcqırtma üçün qablar. 

Kryu (fransız) – bu sözlə Fransada bir Ģərabçılıq təsərrüfatından 

alınan həm üzüm həm də Ģərab baĢa düĢülür. 

Kantina (italiya) – Ģərab zirzəmisi, Ģərab saxlayıcı. 

Klaret  (ingilis),  kleret  (fransız)  –  qırmızı  bordo  Ģərabları  üçün 

anlayıĢ. 

Kreman – az intensevli köpük əmələ gətirən oynaq Ģərab.  

Kupaj  –  müxtəlif  mənĢəli  çoxlu  Ģərab  sortlarından  ibarət  olan 

Ģərab. 

Koleretka – butulkanın boğazının əsasında Ģərab etiketi. 

Kyuve  (fransız)  –  1)  eyni  Ģərablar  qarıĢığından  yaxud  eyni 

üzümlükdən alınan Ģampanın əsasıdır; 

2) Ģirənin sızdırılmasında öz axımı ilə ayrılan yüksək keyfiyyətli 

hissə. 

Yüngül şərab – bədənsiz, az miqdarda  spirtlə;  

Maqnum – 1,5 litr (2 adi butulka) tutumlu böyük butulka. 

Maserasiya  –  (yumĢaldıram  mənasında)  gilə  və  əzintidən  aĢı, 

---