Mdb-nin qərb qrupu ölkələri
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kənd təsərrüfatı
- Nəqliyyatında
3 təbii qaz və neft yataqları kəşf olunub. Qaz yataqları ölkənin mərkəzində , neft yataqları Çələkən yarımadası və Xəzər sektorundadır. Qaraboğaz- Qolda duz yığılır. Ə halisinin təbii artımı yüksəkdir. Ən çox cənubunda və şərqində məskunlaşıb. Əhalisinin 44% şəhərlərdə yaşayır. İri ş. Aşqabad, Tükmənabad (keçmiş Cərcou), Tükmənbaşı (keçmiş Krasnovodsk), Marı, və b.
2006-cı ildə ölkədə 10 mln. t. neft, 63 mlrd m 3 qazhasil olunmuşdur. Onun qazı Rusiya ərazisi vasitəsilə ixrac olunur. Ölkə üçün siyasi mahiyyət daşıyır. Avropaya çəkiləcək “Nabuko” qaz kəmərinə qoşulmaq istəyir. Həmin qaz kəmərinin Azərbaycandan keçməsi gözlənilir. İri neft emalı zavodları vardır. Dağ-mədən kimyası ölkənin şə rqində-Gavur dağda və Xəzərin Qaraboğaz-Qol körfəzində yerləşir. Şə rq hissəsində kalium və xörək duzları çıxarılır. Burada həm də kükürd istehsal olunur. Türkmənəbadda kükürd turşusu, superfosfat gübrələri və b. istehsal olunur. Qərb hissəsində yod, brom, bentonit istehsal olunur.
Ə sasən pambıq təmizləmə geniş inkişaf etmişdir. Bezmeində sement istehsal olunur.
becərilir), qaragül qoyunçuluğu inkişaf edib.
inkişaf edib. Türkmənbaşı ən böyük limanıdır-TRASEKA-nın “orta Asiya qapısıdır”
ibarətdir.
Sahəsi 199,9 min km 2 , əhalisi 5,2 mln. nəfərdir. Paytaxtı Bişkekdir.
İ
onun inkişafına müsbət təsir göstərəcəkdir.
vadiləri o, cümlədən İssik-Kul vardır. Təbii ehtiyatlarından iri sürmə, sink, civə, qurğuşun ehtiyatlarıdır (Xaydarkənd, Çavay, Kadımcanvə b. ). Kömür ehtiyatları və nisbətən az neft-qaz ehtiyatlarına malikdir. Su və hidroenerji ehtiyatları boldur. Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir
4
halisinin sayı təbii artım hesabına çoxalır. Əhalisinin 52%-dən çoxunu türk dilli qırğızlar təşkil edir. Digər xalqlardan ruslar, özbəklər, azərbaycanlılar və b. yaşayırlar. Əhali sıx vadilərdədir. Köçüb gedənlər çoxdur, xüsusilə qeyri millətlər. Şəhər əhalisi cəmi 35%-dir. Iri şəhərlər Bişkek, Calala-Abad, Oş və b.
civəhasilatı tutur. Yeni sahə kimi qızıl hasilatı inkişaf edir. Əsasən Cəlal-Abadda yerləşir. Mis sənayesi və b. inkişaf edib. Əlvan metallurgiya əsas ixracat sahəsinə çevrilibdir.
Yanacaq-energetikası inkişaf etdirilir, iri SES-ləri vardır. Maşınqayırma dağ otlaq heyvandarlığı maşınları istehsal edir. Ölkə iri yun emalına malikdir. Kənd təsərrüfatı. Ölkə iqtisadiyyatında əhəmiyyətli yer tutur. Aparıcı sahə heyvandarlıqdır. Dağ və düzənliklərdəki otlaq və örüşlər geniş sahə tutur. Əsas yeri qoyunçuluq tutur. Xaricə çoxlu yun ixrac edir. Vadilərində iri buynuzlu maldarlıq inkişaf edibdir. Taxılçılıq, pambıqçılıq inkişaf edib. Yeyinti sənaye kənd təsərrüfatı xammalını emal edir. Turizm sahəsi İssk-Kulda yerləşir. Nəqliyyatında əsas yeri avtomobil və dəmir yolu tutur. İ xracatında əsas yeri qızıl, əlvan metallar, elektirik enerjisi, yun və b. tutur. İdaxalında neft, ərzaq geyimi, maşınqayırma və s. məhsulları üstünlük təşkil edir. Azərbaycanla da ticarəti vardır.
Tacikistan Ə razisi 143 min km 2 , əhalisi 7,1 mln. (2007) nəfərdir. Paytaxtı Düşənbə ş-dir. MDB-nin iqtisadi cəhətdən ən zəif inkişaf etmiş ölkəsidir. İCM az əlverişlidir. Təbii ehtiyatları. Pamir dağları ərazisinin böyük hissəsini tutur. Dağarası və dağətəyi düzənliklərinin (Fərqanə vadisinin bir hissəsi) təsərrüfat əhəmiyyəti böyükdür. Çox böyük hidroenerji və su ehtiyatlarına malikdir. Əsas faydalı qazıntılar polimetal filizləri, sürmə, qızıl, gümüş, volfram, molibden, civə, xörək duzları, çöl şpatı. Az miqdarda neft və qaz ehtiyatları vardır. Ə halisi təbii artım hesabına sürətlə çoxalır. İldə 143 min əhali artır. Lakin burdan əhali miqrasiyası çox böyükdür. Şəhər əhalisi artır, iri şəhərlər Düşənbə, Xucand (keç. Leninabad), Gubab, Kurqan-Tube və b. Burada dağlıq Rədəxşan MV vardır. Təsərrüfatı. Təsərrüfat sahələri, xüsusilə sənaye tənəzzülə uğrayıbdır. Əsas yeri k/t tutur. Ucuz elektirik enerjisi əsasında güclü Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir
Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|