Microsoft Word 06 Env Description Final az

Şahdəniz 2 Layihəsi 
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin 
Qiymətləndirilməsi 
Fəsil 6 
Ətraf mühitin təsviri 
 
Noyabr 2013-cü il 
Yekun variant
 
6/86
Şəkil 6.30 WF ərazisində çöküntülərlə bağlı tədqiqatların nəticələri 
 
 
6.8.3.2 Dənizdibi çöküntülərinin bioloji xüsusiyyətləri 
 
Çöküntü nümunələrdə ümumilikdə 55 təsdiqlənmiş, ayrıca, makrobentik onurğasızlar taksonu 
aşkar edilmişdir. Növlərin zənginliyi 8-dən  (26 saylı məntəqədə) 34-dək (8 saylı məntəqədə) 
dəyişib, ümumi bolluğu isə (balıqqulaqlı xərçənglər istisna olmaqla) 20 saylı məntəqədə 177 
m
2
-dən 13 saylı məntəqədə 1413 m
2
-dək dəyişib. Ən az növ zənginliyi və bolluğu iki məntəqə 
ilə  əlaqəli olub ki, burada da yüksək karbohidrogen konsentrasiyaları müşahidə edilmişdir. 
Növlərin orta zənginliyi və bolluğu müvafiq qaydada 17 və 888 m
2
 təşkil edirdi. 
 
Cədvəl 6.42-da WF ərazisi üzrə 2009-cu ildə aparılmış  tədqiqat və  ŞDA platformasının 
sahəsindəki dörd ardıcıl tədqiqat arasında növlərin zənginliyi və ümumi tədqiqat bolluğu 
müqayisə edilir. Bu  da onu göstərir ki, WF ərazisindəki toplumda kəmiyyət baxımından 
azqıllılar (əsasən, Isochaetides və Psammoryctides növləri) üstünlük təşkil edir, lakin 
taksonların ən böyük sayını yanüzənlər və qarınayaqlılar (müvafiq qaydada 21 və 13) təşkil 
edir. Çoxqıllılar isə həm bolluq, həm də növ zənginliyi baxımından nisbətən az təmsil olunub, 
ikitaylı molyusklar isə tamamilə mövcud deyildi. Ümumilikdə, WF ərazisindəki bentos ŞDA 
sahəsindəkinə nisbətən daha az müxtəlifliyə və daha az bolluğa malikdir. 

---

Şahdəniz 2 Layihəsi 
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin 
Qiymətləndirilməsi 
Fəsil 6 
Ətraf mühitin təsviri 
 
Noyabr 2013-cü il 
Yekun variant
 
6/87
 
Cədvəl 6.42 ŞDA sahəsindəki tədqiqatlar (2001-2009) və WF sahəsindəki tədqiqat 
(2009) arasında növlərin zənginliyinin və ümumi bolluğunun müqayisəsi 
 
 
SDA 
WF (Qərb 
cinahı) sahəsi 
  
2001
2005
2007
2009 
2009
Çoxqıllıların növləri 
6 8 10 
8 
4 
Çoxqıllıların fərdləri 
20,324 38,280 26,614 
19293  1,603 
Azqıllıların növləri 
6 6 4 
3 
4 
Azqıllıların fərdləri 
5,594 5,407 3,429 
3540 17,593 
Bığayaqlılar (Balanus) 
48 1,797 
2,253 
25340 
23 
Balıqqulağılı xərçənglərin fərdləri  
7,000 6,847 7,000 
25340 
400,333 
Kumların növləri 
10 11 15 
10 
8 
Kumların fərdləri 
2,256 4,750 5,287 
1033  1787 
Yanüzənlərin növləri 
32 31 38 
35 
21 
Yanüzənlərin fərdləri 
12,616 44,047 36,811 
36097  3717 
Bərabərayaqlıların fərdləri 
64 287 44 37  3 
Həşərat fərdləri 
490 907 634 
497 
683 
Qarınayaqlıların növləri 
5 18 28 
18 
13 
Qarınayaqlıların fərdləri 
554 2,170 4,192 
430 
120 
İkitaylı molyuskların növləri 
7 6 5 
4 
0 
İkitaylı molyuskların fərdləri 
5,802 21,910 3,437 1023 
0 
 
WF  ərazisində olan bentos ilə yaxınlıqdakı regional tədqiqat stansiyalarının (Cədvəl 6.43) 
müqayisəsi göstərir ki, WF  sahəsi  ŞDA sahəsinə nisbətən bu stansiyalara daha oxşardır.   
Baxmayaraq ki, 2009-cu ildə yanüzənlərin və  qarınayaqlıların növlərinin zənginliyi WF  
sahəsində daha yüksəkdir, hər iki qrupda da taksonların əksəriyyəti çox az bolluqda mövcud 
idi. Lakin WF  sahəsindəkinə və 30 saylı regional məntəqədəki yanüzənlər nisbətən 26 və 27 
saylı regional məntəqələrdə say etibarilə daha əhəmiyyətli dərəcədə çoxdur. 
 
Cədvəl 6.43 ŞD üzrə dörd regional tədqiqat məntəqəsi və WF ərazisi arasında növlərin 
zənginliyinin və orta bolluğunun müqayisəsi 
 
 
Stansiya 26 
Stansiya 27 
Stansiya 30 
WF 
(Qərb 
cinahı) 
sahəsi 
 
2001 
2007 
2009 
2001 
2005 
2007 
2009 
2001 
2005 
2007 
2009 
2009 
Çoxqıllıların növləri 
2 3 5 1  5  2 4 1  2 3 2  4 
Çoxqıllıların fərdləri 
119 216 1113 502 333 208 47  66  333 522 50  55 
Azqıllıların növləri 
3 3 3 4  3  3 2 3  2 2 3  4 
Azqıllıların fərdləri 
208 166 117 684 547 238 53 179  87 454 397  607 
Kumların növləri 
4 5 5 5  3  5 3 3  8 3 1  8 
Kumların fərdləri 
274 214 297 238  43  114  30  343  247 114  7 
62 
Yanüzənlərin növləri 7 
12 
27 
12 
15 
10 
13 
2 
2 
1 
2 
21 
Yanüzənlərin fərdləri 412 
1,056 
2377 
1,469 
2,823 
878 
527 
6 
10 
54 
67 
128 
Bərabərayaqlıların fərdləri 0 0 0 0 3 6 3 0 0 0 0  0 
Həşərat fərdləri 0 
6 
0 
0 
3 
10 
0 
30 
40 
14 
0 
24 
Qarınayaqlıların növləri 
0 1 7 0  0  1 1 7  1 2 0  13 
Qarınayaqlıların fərdləri 0 
4 
43 
0 
0 
2 
20 
66 
3 
6 
0 
4 
İkitaylı molyuskların növləri 2 3 2 3  3  3 0 0  0 0 0  0 
İkitaylı molyuskların fərdləri 195 196 100 119 197  52  0  0  0  0  0 
0 
 
Tədqiqat sahəsinin  şimal və  şimal-qərbində  məkan baxımından azqıllıların, kumların və 
yanüzənlərin daha yüksək bolluğa və növ zənginliyinə malik olması tendensiyası mövcud idi. 
Bundan fərqli olaraq, çoxqıllıların bolluğu isə tədqiqat sahəsinin cənub-şərqində daha yüksək 
idi. Ümumilikdə, növlərin zənginliyi və ümumi bolluğu iri fraksiyalı çöküntülərdə daha 
yüksəkdir və ən yüksək lil-gil miqdarına malik çöküntülərdə daha azdır. 

---