46
çatdırılmışdır. Buna baxmayaraq kombinat 2012-ci ildə attestasiya nəticəsində 56,5
min manat iqtisadi səmərə əldə etmişdir ki, bu da 2013-cü ilə nisbətən 2 dəfə
artıqdır.
Müəssisənin səmərəliliyini düzəltmək üçün vaxtaşırı iş yerlərinin
attestasiyasını keçirtmək lazım gəlir. ş yerinin attestasiyasının keçirtmədikdə
aşağıdakıları nəzərə almaq lazımdır:
1.
ş yerinin kompleks qiymətləndirilməsi onların normativ tələblərə cavab
verməsi və üç istiqamətdə qabaqcıl təcrübəyə texniki, təşkilati və iş
şə
raitinə uyğun gəlməsi.
2.
ş yerinin qiymətləndirilməsi hansılar ki, müəyyən edildiyi tələblərə cavab
verir.
3.
ş yerlərinin xarakteristikasının texniki iqtisadi təhlinin aparılması.
ş
yerlərinin attestasiyasının nəticəsi iş yerinin xəritəsinə köçürülür. Bunu
aşağıda verilmiş cədvəldən görmək olar.
Cədvəl 6
Cəmi iş yerinin sayı
2971
Attestasiya edilmişdir
2746
Ümumi iş yerinə nisbətən %-lə
92,42
Səmərələşdirilməsi nəzərdə tutulmuşdur
226
Ümumi iş yerinə nisbətən %-lə
7,57
Ləğv edilməsi nəzərdə tutulmuşdur
35
Ümumi iş yerinə nisbətən %-lə
1,17
l ərzində praktiki səmərələşdirilmişdir
142
Ümumi iş yerinə nisbətən %-lə
4,77
Faktiki il ərzində ləğv edilmişdir
35
Ümumi iş yerinə nisbətən %-lə
1,17
Attestasiya nəticəsində iş yerlərinin ləğv edilməsi və
səmərələşdirilməsi ilə azad edilən işçilərin sayı (adam)
35
Cədvəldən göründüyü kimi 2971 iş yerindən yalnız 92,42 % iş yeri
attestasiyadan keçmişdir, 7,57 % iş yerinin səmərələşdirilməsi nəzərdə
tutulmuşdur. Bununla yanaşı cəmi 1,17 % iş yeri ləğv edilmişdir.
47
Müəssisə üzrə aparılmış sorğu göstərdi ki, işçilərin 70%-i iş yerinin texnoloji
təminatının olmamasını qeyd etmişdirlər. şçilərin 50%-i iş yerlərinin düzgün təşkil
edilməsini qeyd etdilər.
Müəssisə üzrə aparılan təhlil göstərir ki, iş yerinə xidmət səmərələşdirilərkən
aşağıdakı istiqamətləri nəzərə almaq lazımdır:
1.
Çox dəzgahlı xidmət peşələrinin qovuşması iş yerinin təşkilinin əsas
forması hesab olunur, hansı ki, avadanlığa xidmət vaxtından və iş
vaxtından daha səmərəli istifadə edilməsinə imkan yaranır.
2.
Fəhlələrin əməyinin səmərəliliyini yüksəldilməsinə iş yerinə xidmətin
rasional sisteminin və planlı prinsipinin tətbiqi böyük rol oynayır.
3.
ş yerinə xidmətin təkmilləşdirilməsində köməkçi fəhlələrin əməyinin
briqada formasının tətbiqi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Burada köməkçi
istehsalatda briqadaların təşkili köməkçi fəhlələrin əsas istehsal briqadaları
ilə birləşməsi nəzərdə tutulur.
Müəssisədə iş yerlərini sayı və onların attestasiyasının və
səmərələşdirilməsinin nəticəsi (2012)
Cədvəl 7
Göstəricilər
Sıra №-si
Ə
sas və qeyri
ə
sas fəaliyyət
lin axırına bütün heyətin iş yerlərinin sayı, cəmi
01
2740
O cümlədən:
Attestasiyadan keçənlər cəmi
02
2740
Onlardan
03
2045
Attestasiya olunmuş
04
585
Ləğv olunmalı
05
120
Hesabat ilində faktiki
06
Səmərələşdirilmiş iş yerləri
07
35
Ləğv olunmuş iş yerləri
08
67
Köhnə
iş
yerlərinin
ləğv
edilməsi
və
səmərələşdirilməsi
nəticəsində
attestasiyanın
yekununa görə azad edilmiş işçilər
09
53
48
ş
yerinin orta illik sayı (ehtiyatdakılarsız) cəmi
10
2676
O cümlədən əsas fəaliyyət heyəti
11
2460
Ümumi heyətin orta illik sayı nəfər olmuşdur
12
3155
Göründüyü kimi attestasiya nəticəsində aydın olmuşdur ki, müəssisədə
ziyanla işləyən 120 iş yeri fəaliyyət göstərir. Əgər faktiki məlumatlara nəzər
yetirsək görərik ki, səmərələşdirməli 585 yerdən 35-i, ləğv edilməli 120 yerdən isə
67-i ləğv edilmişdir. Deməli hesabat ilinin axırına (585-35)=550 səmərələşdirməli
və (120-67)=53 ləğv olunmamış iş yeri qalmışdır. Bu da onu göstərir ki,
müəssisədə 53 nəfər işçi ziyanla işləmiş, 550 nəfər işçi isə tam qüvvəsi ilə işləyə
bilməmişdir.
Ə
gər %-lə hesablasaq tapa bilərik ki, ləğv edilməli iş yerlərinin sayı 44,2%-
dir. (100-55,8) (67:120x100)=55,8%. Səmərələşdirilmiş iş yerlərinin 94,1%
(100x5,9): (35:585x100)=5,0% fəaliyyətdə olmuş və əvvəlki vəziyyətdə qalmışdır.
Həqiqətən hesabatdan görünür ki, attestasiya nəticəsində ləğv edilmiş və
səmərələşdirilmiş 102 (67+35) iş yerlərindən 43 nəfər tamamilə azad olmuşdur.
Orta aylıq əmək haqqının 220 manat iş dövrünün orta uzunluğunun 224,4 gün
olduğunu nəzərə alsaq, görərik ki, il boyu 103520 manata və 2649,2 adam günə
qənaət olunmuşdur.
Bunun üçün aşağıdakı cədvəlin məlumatlarından istifadə edərək proqram
tərtib edərək EHM əməliyyatının yerinə yetirilməsini aparaq
Cədvəl 8
Ə
sas fəaliyyət işçilərinin
orta siyahı sayı
Ə
sas fəaliyyət işçiləri
üzrə
iş
yerlə
rinin orta
illik sayı
Ə
sas fəaliyyət işçilərinin
iş
yerlə
rinin
komplektləş
dirmə
ə
msalı
864
480
1,8
912
480
1,9
960
480
2,0