Microsoft Word berk senaye tul docx

 

 

Amerikanın  “ ntenko”  firması  köhnə  şinləri  emal  etmək  üçün  yeni  piroliz 

qurğusu  işləyib  hazırlamışdır.  Hər  bir  belə  qurğu  10  min  m

2

  sahəni  tutmasına 

baxmayaraq ildə 3,4 min minik və 400 min yük maşınının şinini emal edə bilir. 

Ümumiyyətlə  tullantıya  çevrilmiş  şinlərin  təkrar  emal  üsulları  müxtəlifdir. 

Ş

inləri ovuntu halına salmaq üçün aşağıdakı üsullardan istifadə olunur

[ 5-10]

. 

1.Pokrışkanın doğranması 

2.Mexaniki xırdalanması 

3.Kirogen üsul ilə emal 

4.Partlayışla xırdalama üsulu. 

Partlayışla  xırdalama  üsulu  daha  sadə  və  məhsuldar  olduğu  üçün  bu 

üsuldan daha geniş istifadə olunur

[ 6]

. 

Bu  məqsədlə  istismardan  çıxmış  şin  –  120

0

S-yə  qədər  dondurulur,  zəif 

enerjidən  istifadə  edərək  donmuş  şin  partladılır.  Bu  zaman  partlayışın  əmələ 

gətirdiyi  zərbə  qüvvəsi  həm  kəsici  alət  rolunu,  həm  də  enerji  daşıyıcı  rolunu 

oynayır.  Pokrışkanın  xırdalanması  və  parçalanması  texnoloji  prosesi  digər 

texnoloji proseslərə nisbətən daha çox enerjiyə qənaət etməyə imkan verir. 

Dondurulmuş pokrişka partlayışın nəticəsində 2-3 dəfə genişlənir və özünün 

bütövlüyünü  saxlayır,  sonra  isə  materiallarının  xırda  fraqmentlərə  parçalanması 

prosesi baş verir. 

stismardan  çıxmış  avtomobil  şinlərini  partlayışla  emal  etdikdə  aşağıdakı 

məhsullar alınır: 

-  Ölçüsü  1  mm-ə  qədər  olan  rezin  ovuntusu.  Bu  məhsuldan  əsasən  yol-

bitumlarının modifikasiyası üçün istifadə olunur; 

-  1-10  mm  ölçülü  rezin  ovuntusu.  Bundan  piroliz  proseslərində  istifadə 

olunur; 

- Metallokord, metal qırıntısı kimi istifadə olunur; 

-  Kord  tullantıları  və  ona  yapışmış  rezin  ovuntuları.  Bu  məhsuldan  su 

hövzəsindən  su  səthində  olan  neft  və  neft  qalıqlarını  təmizləmək  üçün  istifadə 

olunur; 

---

 

 

-  0,06–  1,0  mm  qədər  ölçülü  olan  fraksiyalar  isə  su  səthindən  neft  və  neft 

məhsullarını təmizləmək üçün istifadə olunur. 

Məhsullardan  başqa  istifadəsi  mümkün  olmayan  fraqmentlər  isə  piroliş 

qurğusuna göndərilir. Bu rezin fraqmentlər piroliz qurğusunda, yüksək temperatur 

havasız mühit şəraitində parçalanır və aşağıdakı məhsullar alınır: 

- qaz. Bu məhsuldan təbii yanacaq kimi istifadə edilir 

-  pirolizin  yüngül  fraksiyası.  Bu  fraksiya  qiymətli  xammal,  maye  yanacaq 

kimi istifadə oluna bilər 

- piroliz qətranı. Bundan bütün qarışığında plastifikator kimi istifadə olunur. 

stismardan  çıxmış  şindən  rezin  tozu,  toxunma  mal  və  metallik  kord  da 

almaq  olar.Alınan  bu  məhsulların  hamısı  kommersiya  məhsullarıdırlar. 

stismardan  çıxmış  şinləri  emal  etməklə  aşağıdakı  sxemdə  göstərilmiş  miqdarda 

materiallar alınır

[ 13]

. 

 Şəkil 2.5  şlənmiş şinin emalından alınan materialların miqdarı %-lərlə 

Металлик 

Корд 25% 

Истисмардан 

чыхмыш шин 

Тохунма 

мал 5% 

Резин 

овунтусу 

70% 

---

 

 

Cədvəl  2.3-də  şinin  təkrar  emalından  alınan  rezin  ovuntularının  əsas 

göstəriciləri verilmişdir

[ 10]

. 

 

Cədvəl 2.3 

Rezin ovuntusunun əsas göstəriciləri 

Material 

Hissəciklərin 

ölçüsü, mm 

1 ton 

qiyməti 

AZN 

Rezin ovuntusunun istifadə sahəsi 

1 

2 

3 

4 

Rezin ovuntusu 

0,06-1 

250 

Rezin qarışığı 

-Hidroizoliyasiya materialı 

-Dam örtüyü 

Rezin ovuntusu 

1-2 

300 

- dman meydançaları 

-Uşaq meydançaları 

-Yol örtükləri 

Rezin ovuntusu 

2-3 

300 

-Bəzi  idman  məmulatlarının  hazırlanmasında 

doldurucu kimi 

Rezin ovuntusu 

3-5 

350 

Boks  əlcəklərinin  hazırlanmasında,  Tibbi 

blokların doldurulmasında 

Rezin ovuntusu 

4-8 

400 

Heyvandarlıq  fermaları  üçün  plitələr,  şifirlər, 

santexnika  avadanlıqları.  Biokompanentli 

məmulatlar.  Qazborukəmərlərinin  dayağı 

məqsədilə  (-70

0

S  işləyə  bilən).  Rezin  şifirlər 

və  rezin  ayaqqabılar  istehsalında  istifadə 

olunur  

 

 

Tullantılardan dispers material kimi istifadə etmək daha əlverişlidir. Belə ki, 

polimerin ilkin quruluşu və xassələri mexaniki xırdalanma zamanı tam saxlanılır. 

Xırdalanma  prosesi  asan  görünsə  də,  əslində  polimerin  dağılma  prosesi 

olduqca çətindir.  stismardan çıxmış şinlərin xırdalanması üçün aşağı temperatur 

şə

raitində aparılan texnoloji sxem təklif olunur. 

stismardan çıxmış şinlərin xırdalanma üsulunun təsnifatı aşağıdakı kimidir. 

Xırdalanma temperaturuna görə; 

Mənfı və müsbət temperaturlarda; 

Mexaniki təsir nəticəsində xırdalama. 

Aşağı  temperaturda  şin  tullantılarının  emal  texnologiyası:  Bu  üsulla 

istismardan  çıxmış  şinlərin  xırdalanması  prosesini  -60°C-dən  90°C  temperatur 

---