P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
128
minin inki af ndak xidm tl rin gör Az rbaycan
Respublikas
Prezidenti t r find n “T r qqi” medal il t ltif olunmu dur. D f -
l rl “ lin alimi”, “ lin mü llimi” nominasiyas n n qalibi olmas ,
“Q z l q l m” f xri mükafat n n laureat seçilm si, 2006-c v
2009-cu ill rd “Vektor” Beyn lxalq Elmi M rk zi Komissiyas n n
q rar il “XXI srin ziyal s ” ad na layiq görülm si, 2009 v 2010-
cu ill rd “XX-XXI-ci srin yarad c v ziyal insanlar s ras nda
yer alanlardan biri olmas , Az rbaycan Yaz ç lar birliyinin f al
üzvü kimi Az rbaycan Prezidenti t qaüdün layiq görülm si v
dig r says z-hesabs z u urlar bir alimin, mü llimin, v t nda n,
dostun, ziyal n n müsb t titullar n n sadalanmas il qurtaran deyil
v yaln z filoloji elmimizin apar c bir nümay nd si haqda h qiq ti
dü ünc y g tirm kdir.
Professor Buludxan X lilovun q lbinin kövr kliyi m n vi
safl ndan,
n cab tli olmas ndan, ilkinliy ruh n ba l l ndan
soraq verir. M n q ti min m ki, Tanr s ona s xav tli olub. Onu
a l, z ka sahibi edib, zahirini cazib dar, batinini pak yarad b.
Arams z axtar lar il fikir dü ünc orbitind q rar tutan Buludxan
mü llim eyni zamanda son d r c sad , mehriban, s mimi v söh-
b tcildir. Buludxan mü llim h m d analitik dü ünc sahibi olan
görk mli bir d biyyat ünasd r. Faktlara, tarixi v d bi xsiyy t-
l r son d r c h ssasl qla yana r, konseptual
aç qlamalar oxucu-
nu dü ünm y vadar edir.
Bütün bu q na tl rin axar nda Buludxan X lilovun 2012-ci
ild “M rh m t elçisi” beyn lxalq ictimai-siyasi, analitik jurnal t -
r find n Az rbaycan milli d biyyat n n inki af nda böyük xid-
m tl rin gör “Elm f daisi” diplomu il t ltif olunmas t biidir v
onun halal haqq d r. “ sl insan” m kt binin t kilatç s v “ deal
dünya” u runda göst rdiyi f aliyy t gör “Qalib Sultan” diplomu
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
129
il (2013) t ltif olunmas , 2013-cü ild n Türkologiya jurnal n n
sah redaktorlar ndan biri kimi f aliyy t göst rm si alimimizin
beyn lxalq nüfuzundan, türkologiya elmin verdiyi layiqli töhf l r-
d n soraq verir. n sonda onu da m xsusi vur ulamaq ist yir m ki,
professor Buludxan ziz o lu X lilovun xsind qay v t l b-
karl q üzvi v hd t t kil edir. O t kc elm f daisi deyil,
eyni za-
manda mahir t hsil t kilatç s d r. Buna böyük tarixi v z ngin n -
n si olan Filologiya fakült sind uzun ill rd n b ri dekan oldu u
ça lar da yani sübutdur.
Qas mov Himalay,
filologiya üzr elml r doktoru, professor
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
130
ZAMANIN FÖVQÜND DURAN NSAN V YA ÖZ
YA INDAN BÖYÜK ADAM
M n h mi deyir m: insan ömrünü zaman deyil n say acla
ölçm k düzgün deyil. nsan ömrünü, insan ya n ölçm k, qeyd
almaq, qiym tl ndirm k üçün f rqli meyarlar, f rqli anlay lar
sistemi, f rqli yana ma üsulu g r kdir. Yüz il ya ayasan,
bir a ac
km y s n, bir a layan körp nin göz ya lar n silm y s n, aya
büdr y n bir x st nin qolundan yap mayasan – n y v kim
laz m bel faydas z ya ay , uzun ömür salnam si? T kc yer
üzünd uzun müdd t mövcudlu una gör insan qiym tl ndirm k,
r fl ndirm k, h tta mükafatland rmaq heç bir m ntiq s mayan
faydas z m
uliyy tdir.
nsan ömrü zamanla yox, m ll , onun c miyy t , xalqa verdiyi
fayda il ölçülm li, qiym tl ndirilm lidir. H min meyarla yana -
saq, bizim ziz dostumuz filologiya üzr elml r doktoru, professor
Buludxan X lilov böyük v s m r li bir ömür yolu ya amaqdad r:
300-d n
yuxar elmi s rin, 28 monoqrafiya, d rslik v d rs
v saitinin mü llifi, Az rbaycan Yaz ç lar v Jurnalistl r Birlikl -
rinin üzvü, f al ictimaiyy tçi, dilimizin, d biyyat m z n, m d niy-
y timizin ölk mizd v ölk hüdudlar ndan k narda yorulmaz v
f dakar t dqiqatç s v t bli atç s kimi, elmi-pedaqoji, t kilati
f aliyy ti il , do ma torpa n , elini sev n v t np rv r alim kimi.
Deyirl r insan arzu il do ulur, ideallarla ya ay r, h mi , ömür
boyu arzu v ideallar na qovu ma a can at r.
Ancaq arzular na qo-
vu maq heç d ham ya n sib olmur. Arzu v ideallar insan n fiziki
v m n vi imkanlar il üst-üst dü m lidir. Arzu v ideallar il
ona qovu maq üçün potensial imkanlar n üst-üst dü m si, uy un-
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
131
lu u insan n xo b xtliyidir. Bu bax mdan Buludxan mü llim dün-
yan n xo b xtidir. U aql qdan filoloq olmaq ist yi, arzusu olub, bu
ist yin çat b, indi filologiya elmimizin ön s ralar nda inamla ir li-
l m kd dir – bir-birind n d y rli elmi s rl ri il , elmi-pedaqoji-
t kilati u urlar il ...
Çox q rib dir ki, m n Buludxan mü llimi ba qa f aliyy t sa-
h sind t s vvür ed bilmir m. Müasir dilçiliyimizi, filologiyam z
da onsuz t s vvür etm k ç tindir.
Buludxan mü llim öz z hm ti,
s m r li f aliyy ti, m ll ri il filologiyam zda özün m xsus yer,
mövqe qazana bilmi dir. Çox güman ki, h min yerd onun istedadl
t l b l ri d öz sözl rini dey c k, mü lliml rinin elmi axtar lar n
davam etdir c k, z nginl dir c kl r.
Nitq t f kkürün ifad vasit sidir, deyirl r. T f kkür ayd n, sis-
temli, m ntiqli, elmidirs , bu sadalanan keyfiyy tl r dan an n nit-
qind d öz ksini tap r. Bu bax mdan Buludxan mü llim çoxlar na
nümun , örn k ola bil r – ayd n, m ntiqli t f kkürü, s lis, anla ql
nitqi, diksiyas il . Auditoriya – ist r
ali m kt b t l b l ri olsun,
ist rs d radio dinl yicil ri, televiziya tama aç lar – n f sini bel
d rm d n saatlarla onu dinl m y haz rd rlar.
El alim var ki, göz l yaz qabiliyy ti il tan n r, yaz s nda
m ntiq, sistem, ard c ll q var. Onun yaz lar nda bir h rf, vergül
s hvi bel tapa bilm zs n. Amma yazd qlar s viyy sind dan
,
nitqi yoxdur. Auditoriya onun dan
n m nims y bilmir, fikir
dinl yicil r çatm r. El si d var ki, göz l, b la tli nitqi var, q sa
zaman k siyind dinl y nl ri valeh edir, amma dedikl rini yaz ya
köçürm kd acizdir. Xo b xt o alimdir ki, onda h r iki c h t– yaz
v nitq qabiliyy ti eyni s viyy d yüks kdir.
Bu Allah vergisidir v
bu vergini ulu tanr Buludxan mü llimd n sirg m yib!