Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
132
Buludxan mü llim zaman n ömür say ac na s
m r, zaman 
onunla ayaqla a bilmir, ona gör   d  ya ndan çox ir li gedib. 
Yaratd qlar n , yazd qlar n , elmi-pedaqoji-t kilati-ictimai f aliy-
y tini n z r  alsaq, çox ya l d r, müdrik bir alimdir. Buludxan 
mü llim, cavanl q, g nclik ehtiras  il  yaz b-yaradan a saqqald r, 
dilçiliyimizin zamanca cavan,  m lc  müdrik a saqqal . 
Daha böyük nailiyy tl r v  u urlar! 
 
   
 
 
Mahmudov M sud, 
   
 
filologiya üzr  elml r doktoru, professor 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
133
 
                 SÖZÜ SEV B,  Z ZL R,  
                    B SL Y RS N, BULUDXAN 
Filologiya elml ri doktoru, professor,  
ADPU-nun Filologiya fakült sinin dekan , professor, 
dil ünas alim, türkoloq, yaz ç -publisist,  
dostum Buludxan X lilovun 50 illik yubileyin  
 
Q dim türk obas nda, Ell rk ndd  do uldun, 
Bu yerl rin suyu il , torpa  il  yo ruldun. 
Elm adl  d ryada, b st  boyla do ruldun –  
Atan  zizd n ald n, h yat d rsin, Buludxan, 
H r yeni deyiminl  t z -t rs n, Buludxan! 
 
Dilimiz  rahiy , xo  t rav t g tirdin, 
Birin verdin, h yatdan bir  be s  götürdün. 
Dey n olmaz vaxt n , n y s  bo  itirdin – 
Özün canl  kitabsan, bir  s rs n, Buludxan, 
Sözü sözl  b z rs n, h m k s rs n, Buludxan! 
 
Kürsül rd n söhb tin, heyranl qla dinl n r, 
Nitqinin ah ngin , bülbül susar, gül din r. 
R van, s lis cüml l r, a z ndaca güll n r – 
Sözü sevib,  zizl r, b sl y rs n, Buludxan, 
Sözü sözün özüyl  s sl y rs n, Buludxan! 
 

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
134
 
S ri t li söz dem k: – bu s nin s rv tindi, 
Sözü sözl  ba lamaq: –d y rin, qiym tindi. 
Söz alt ndan üstün  ç xmaq m har tindi – 
H r y  öz dilind  söz dey rs n, Buludxan, 
Nadan  da dinl yib gözl y rs n, Buludxan! 
 
Alimliyin bir yana, çox da yax  adamsan, 
S mimi, mehribansan, günahd r bunu dansan. 
Bu gün 50 ya nda zirv s n, uca da san – 
F xr ddin Meydanl dan  eir d r s n, Buludxan, 
110-unda  airl  görü rs n, Buludxan! 
 
Meydanl  F xr ddin, 
air  
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
135
 
KÖKD N G L N  NAM 
 
Buludxan X lilovu  xs n tan mam dan önc  müxt lif ç x la-
r n  dinl mi , m qal l rini oxumu dum. Sonra bizim müxt lif t d-
birl rd  tez-tez görü m k, bir-birimizi dinl m k imkanlar m z oldu. 
K nardan mü ahid l rimin yaratd  ilk q na tim yax ndan tan  
olduqca daha da möhk ml ndi. Onun c miyy timizin, t hsilimizin, 
d biyyat m z n, dilçiliyimizin, elmimizin müxt lif m qamlar  ba-
r d  mülahiz l ri maraql yd . Alimin fikirl rind ki q tilik, arqu-
mentl rind ki  minlik müsb t aura yarad rd . Çox sevinir m ki, 
tan l m zdan sonra bu fikirl r daha da möhk ml ndi. 
Sonradan öyr ndim ki, Buludxan mü llim orta m kt bi Q rbi 
Az rbaycanda, Türkiy   s rh dind ki Amasiya rayonunda, do ma 
k ndi Güllüc d  oxuyub. K nd m kt bind ki t hsilin s viyy si, 
orta m kt bd  ona d rs dey n M cnun mü llimin pedaqoq kimi 
f dakar f aliyy ti, valideynl rinin onda özün  inam yaratmas  ba-
r d  dedikl rini unutmam am. Kökd n, gend n, u aql q ill rind n 
yaranan özün  inam, z hm t  al qanl q institut ill rind   d  öz 
b hr sini vermi , bu özün güv n g nc ya nda elml r dokturu ad n  
qazanmas nda rol oynam d r. Buludxan mü llimin ona d rs dey n, 
h yat nda rol oynam  universitet mü lliml rini d  minn tdarl qla 
yad etm si bir insan kimi xarakterinin göst ricisidi.  nsan xarak-
terind ki v fa, etibar h mi  m ni t sirl ndirib. Onun r hb rlik et-
diyim “525-ci q zet”  müsahib sind ki b zi m qamlar  xat r-
lay ram. Bu m qamlar Buludxan mü llimin bir insan kimi xarakter 
v  keyfiyy tl rini ayd n göst rir: “Dü ünür m ki, bütün nailiy-
y tl rimin arxas nda irad , q tiyy t, prinsipiall q, dözümlülük v  
z hm tsev rlik durur.  nsan özün  inaml  olanda, yorulmadan çal -

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
136
anda, h r cür ç tinliy  s birl  yana anda ist yin  çat r, mütl q ça-
t r. Aç n  söyl yim ki, “ ziyy t ç kir m, amma n tic si olmur” 
dey n k sl r  inana bilmir m. Görünür, hans sa q tiyy t, ya z h-
m tsev rlik çat m r ki, insan arzulad  pill y  qalxa bilmir.” Bu 
fikirl r m n  çox do ma v  ür yimd n idi. M n d  müsahib l -
rimd   d f l rl  bu fikirl ri söyl mi m, g ncl r   t lqin etmi m. 
“D lic sin ” adl  essemin d  mahiyy tini bu fikirl r t kil edir. 
Buludxan mü llimin bu cür m niml  eyni üst-üst  dü n bax lar  
da onu m n  do mala d r b. Ox ar, eyni bax lar m z bir-birimiz  
qar l ql  hörm tin v   r b tin yaranmas na s b b olub. 2015-ci 
ild   i q üzü gör n “ Bir d   g lm y c k”  eirl r kitab m bar d  
Buludxan mü llimin yaz s n  sonsuz minn tdarl qla xat rlay ram. 
Pe kar t nqidçi s viyy sin  layiq yaz da h m d   m nim xarak-
terim, ya ad m h yat n  eirl rimd  inikas  bar d  d qiq q na tl r 
m n  sevincli bir gülüms m  ba
lam d . M n professorun d qiq 
mü ahid l rin  heyran olmu dum. 
Professorla ox ar bax lar m z n olmas na subüt olan çoxlu 
misallar g tir  bil r m. G nc yaz ç larla, jurnalistl rl  tez-tez t -
masda oluram. G nclikl  ünsiyy tin h m Yaz ç lar Birliyind , h m 
q zetd  i l rim  nec  d st k olmas , yeni ideyalar yaratmas  bar d  
çox dan m am. Buludxan mü llimin bu fikirl rini oxuyanda da 
bax lar m z n eyniliyin  sevinmi m: “M n auditoriyaya gir nd  
t kc  t l b y  öyr tm y  yox, h m d  ondan öyr nm y  gedir m. 
Çünki b z n  n haz rl qs z t l b  bel , d rsd  el  fikir s sl ndirir 
ki, s n günl rl  kitab oxusan da, o fikr  g l  bilm zs n.” 
D yi n c miyy tin g tirdiyi xaotik durumdan ham m z giley-
l nirik. Ona gör   d  Buludxan mü llimin bu fikirl ri d  ür yi-
mizd n tikan ç xar r: “Bir d  görürs n ortadan da a a   s viyy si 
olan bir adam  be -on n f r el  göyl r  qald r r, el  sanbala 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
137
mindirirl r ki, ça b qal rsan, t ssüf ki c miyy td  tarazl q, meyar, 
ölçü pozulub.” 
Yaxud c miyy timiz üçün bu gün az qala defisit , q h t  dön n 
dal t anlay na münasib tin  diqq t ed k: “ dal tli olmal san. 
dal t sad c  söz deyil.  dal tlilik odur ki, q rar ç xaranda özünü 
qar  t r fin yerin  qoyasan. Vicdan is   dal tl  m suliyy tin t r -
zisidir. H r i  vicdanla yana anda n tic  göz l olur. Bel  olanda 
birg  i l diyin adamlar da, kollektiv d  s nin aurana dü ürl r!” 
Bir müdd t önc  Buludxan mü llim m n  iki sanball  kitab n  
ba
lam d . “Dil,  d biyyat, m d niyy t” v  “Az rbaycan dili 
antologiyas ” kitablar ndak  f rqli bax lar, yeni ideyalar diqq timi 
c lb etmi di. Bu kitablarda alimin  d biyyat m z n, m d niyy ti-
mizin görk mli nümay nd l ri bar d  sanball  fikirl ri yer alm d .  
Bu il Buludxan X lilovun 50 ya  tamam olur.  slind  o 
gördüyü i l rin miqyas na, müdrikliyin  gör  daha ya l d . Amma 
g ncl r  münasib tin , g nclik  övqün  gör  ona 50-nin yar s n  
ancaq verm k olar. M n hörm tli alimimiz ,  ziz dostumuza ç l n 
g nclik duy ular yla a saqqal müdrikliyind n heç vaxt xali 
olmama  arzu edir m. T brik edir m! 
 
M cid R ad,  
Az rbaycan Yaz ç lar Birliyinin katibi, 
“525-ci q zet”in ba  redaktoru 

---