Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
120
 
BULUDXAN X L LOV 50 YA INA... 
 
1983-cü il idi. Sergey Mironoviç Kirov ad na Az rbaycan Döv-
l t Universitetinin filologiya fakült sinin 1-ci kursuna q bul olmu -
dum. 16 ya m olmas na baxmayaraq m qs dim, m ram m ayd n 
idi. M n alim olmal yd m. H d f is  25 ya na q d r namiz dlik 
dissertasiyas  müdafi  etm k, sonra is  doktorlu a do ru inamla 
ir lil m k idi. T qrib n 30-31 ya nda doktorluq dissertasiyas n  da 
müdafi  edib, professor tituluna yiy l nm k. Ham  da bax b 
dey c kdi ki, b r kallah, Mahir cavan professordur. Maddi t r fi 
d  fikirl mi dim. Dosent v  professorlar yüks k maa  al rd lar. 
Hörm tl ri d  dünyalar q d r. Q bul imtahanlar na sal nan 
mü lliml rin hörm ti is  xüsusil  yüks k idi. 
M n d  özümü bu üfüqd  görürdüm. Bu bax mdan canl  nümu-
n l rim d  vard . M s l n: dekan m z A amusa Axundov 32, Xa-
rici Dill r institutunda i l y n Kamal Abdullayev (Kamal Abdulla) 
is  34 ya nda bu titula yiy l nmi dil r. M n d  onlar kimi “doktor 
nauk”, professor olmaq ist yirdim. Özü d  g nc ya lar mda. Atam 
da arxamda da  kimi dayanm d .  
1983-cü ild  209 sayl  auditoriyada dekan A amusa Axundov biz 
1-ci kurs t l b l rin   t l b  biletl rini t qdim etdi.  klimizi d  
ç kmi dil r. Arxas na bilirsinizmi n  yazm d m? “Professor A amu-
sa Axundov g l c yin professoru Mahir  mamverdiyev  t l b  bileti-
ni t qdim edir”.  ndi bu fotoya baxanda gülür m. N y  gülür m? 
Auditoriyaya girib, 1 saat yar m mühazir  söyl m yim  3 manat qa-
zanaca m bugünkü professor günüm . Ad m  mü llim qoyub, m n  
imtahan götürm y  icaz  verilm y c yim günüm . A ac  kib, bar n  
ba qalar na yedird c yim, özüm is  q raqdan bax b, a z m n suyunu 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
121
ax daca m günüm . 200 balla q bul olan savads z t l b l rimin 
qoyun gözl rin  baxan günüm .  air Famil Mehdinin  eirini -  
N v l r görm sin dil ndiyini, 
Tale x rman nda döyüldüyünü, 
Ömrün  l yind   l ndiyini. 
Dil n, professor, utanma, dil n 
Dill n, professor, utanma, dil n... 
...oxuyub infarkt keçir c yim günüm . H ... n  yax  ki, profes-
sor olmad m.  
 
HA Y : AzTV-d  i l yirdim. Ota a z ng g ldi. “Respublika” 
q zetinin ba  redaktoru Teymur  hm dov idi. O, h m d  Nizami 
ad na  d biyyat institutunda  öb  müdiri i l yirdi. Hans sa süjetl  
ba l   z ng etmi di. Söhb t  snas nda bildi ki, Qabilin o luyam. 
Bird n gözl nilm d n “Mahir, sabah g l akademiyaya. S n  möv-
zu ver c y m.  l  v  müdafi  el ” dedi. Heç n  dem dim.  
El  h min gün ax am atamla hans sa  d bi gec d ydik. Teymur 
hm dovun sözünü atama da çatd rd m. Dedi ki, “
i, n yin  
laz m.  lav   zab- ziyy tdir. Heç bir i in  d  yaramayacaq. Özünü 
bu s n t   h sr ed nl r ba qa m s l . S n n  ed c ks n ki? Min 
zülml  namiz d, doktor olacaqsan, sonra da diplomunu atacaqsan 
“sand ” n bir küncün ”. H tta bu d m yan m zdan  air N riman 
H s nzad  keçirdi. Atam ona: 
 
Ay N riman, s n dissertasiya müdafi  etmis n? 
 
H , Qabil, filologiya elml ri namiz diy m. 
 
Xeyrini gördün? 
 
Yox, ay Qabil, heç bilmir m diplomum hardad r. (SON) 
Amma bütün bunlara baxmayaraq, m n professor olmaq ist yir-
dim. U aql q arzum idi. Anlam rd m bu titulun ç tinliyini. Deyir-

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
122
dim n  var e...  ki dissertasiya yaz b müdafi  ed c ks n, v ssa-
lam... Olacaqsan elml r doktoru, professor.  
M nim is  sad c  n  dissertasiya yazma a vaxt m var idi, n  d  
ki, hövs l m. H l  xarab olacaq  s bl rimi demir m. M n tele-jur-
nalist idim. Amma yen  d  professor olmaq arzum ür yimd  köz -
rirdi. H rd n körük bas b alovland r rd lar bu közü. 
Ç kili l r  ged nd , yaxud “X b rl r”  baxanda u aql q arzum 
alovlan rd .  llah ki, v zif li  xsl ri t qdim ed nd : “Bak   h r  cra 
Hakimiyy tinin ba ç s , professor Hac bala Abutal bov,  m k v  
halinin Sosial Müdafi si naziri, professor  li Na yev, professor 
Nizami Xudiyev, professor Hüseyn Ba rov...” Ma allah, professor 
bollu una dü mü düm. Dem li, professor olmaq yax   eydir ki, bu 
boyda v zif  sahibl ri öz adlar n n  vv lin  bu titulu yazmaqda ma-
raql d rlar. Sonra buna son qoyuldu.  lb tt  ki, Prezident Heyd r 
liyevin irad ndan sonra. 
Yuxar da “ç kili l r  ged nd ” dedim. Dem , deputatlar n, v zi-
f li insanlar n böyük  ks riyy ti h m d  ali m kt b mü llimi, pro-
fessor, kafedra müdirl ridir. Özü d  ki, bütün sah l r , h tta dövl t 
qullu una da, t qaüd, ya  senzi qoyulsa da, elm-t hsil sah si bu 
limitd n uzaqd r. Niy ? Çünki v zif , deputatl q müv qq tidir.  lin 
h r yerd n üzül nd n sonra yan alma a etibarl , ehtiyat liman n ol-
mas  hans  eks-deputata, eks-v zif liy  maneçilik ed r ki?  
ndi is  doktor olmaq, dissertasiya müdafi  etm k ad t hal n  
al b. M
di  bad demi k n: “Bir növ ad tk rd  olublar”. Amma 
“bu h na o h nadan deyil”. M nim gördüyüm, can atd m “h -
naya” çatmaq, yiy l nm k çox ç tin v   r fli idi. M n bu gün d  o 
“h na”n n arzusundayam.  trini duyuram.  trini dostum, 33 
ya nda elml r doktoru, professor olan, bu ay is  50 ya n  qeyd 
ed c yimiz Buludxan X lilov kimi professorlar m zdan al ram. 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
123
PAXIL 
 
Düzünü des m xo um g lmir bu sözd n, pax l insanlardan. 
Özüm d  heç vaxt pax l olmam am. Ba qas nda yax  bir  ey gö-
r nd , ya sevincin   rik, ya da çal b-vuru ub o  lçatmaz  ey  
nail olmu am. Müasir z man d  n y  pax ll q etm k olar ax ? Ba -
qas n n xarici, bahal  ma nlar na, m nzil-villalar na, yem k-içm k-
d n ba n n ay lmamas na, göz l, g nc xan mlarla oturub-durma-
s na, da -ba l   v zif sin ... Kimins   a l na, bacar na, istedad na 
pax ll q ets n s n  ba xarab dey rl r. 
M n is  Buludxana pax ll q edir m. Pax l adam olmasam bel . 
Bunu dilim  g tirm y  d  utanm ram. Özü d  bu pax ll q ikiqatd r. 
ndi dey c ksiniz ki, y qin Mahir dostunun seçki yoluyla seçildiyi 
dekan v zif sin  pax ll q edir. Düzdür, Buludxan n v zif l ri var. 
Atam Qabilin d  m zunu oldu u Az rbaycan Pedaqoji Universite-
tinin Filologiya fakült sinin dekan d r, kafedra müdiridir, Respubli-
kada bir s ra möt b r qurumlar n üzvüdür. Respublikan n ictimai 
h yat nda f al i tirak edir. Televiziya proqramlar n n sevimli eks-
pertidir. Çoxlu elmi kitablar , monoqrafiyalar  var. Bunlaram  pa-
x ll q edir m?  sla. Birincisi v zif li adam o adama deyilir ki, mö-
hürü, bankda da dan keç n imzas , hesab  olsun. Dekan n, kafedra 
müdirinin n yi var ax ?  
 
HA Y : Günl rin bir günü Buludxan n i in  getmi dim. Bir-
d n gözüm stolun üstünd ki kalkulyatora sata d . 
 
N  q
ng kalkulyatorun var? – dedim. Arif adamd r. Bildi 
ki, n y  i ar  edir m.  
 
Mü lliml rin d rs saat n   d qiq bölm k üçün laz m olur – 
dey  ba n  bulad , ah ç kdi. 

---