Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
142
Buludxan mü llimin dilçilik f aliyy ti çox ax lidir. Onun 
yarad c l nda türkologiya m s l l ri, q dim türk sözl ri, I Türkolo-
ji Qurultayda ba  ver n hadis l rin  sl mahiyy ti, feill rin fonose-
mantik inki af ,  .Y s vi kimi  airl rin leksikas , müasir Az rbay-
can dilinin fonetikas , leksikologiyas , etimologiya, q dim yaz l  
qaynaqlar, nitq m d niyy ti kimi mövzular  hat  olunmu dur.  
Buludxan X lilov dilçiliyimizd   n m hsuldar aliml rd n biri-
dir, onlarla kitab, monoqrafiya, d rslik, d rs v saitl ri, yüzl rl  
elmi, elmi-publisistik,  d bi-b dii m qal l r mü llifidir. Bütün 
bunlar z hm tke  alimin yuxusuz gec l rinin b hr sidir.  
Hal-haz rda Buludxan X lilov vaxtil  m nim oxudu um Az r-
baycan Dövl t Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakült sind  
dekan v zif sind  i l yir. Dekan i l diyi müdd td  Buludxan mü l-
lim h m d  pe kar idar çi, t kilatç  oldu unu sübut etmi dir. 
Alim ömrü çox d y rlidir, alim  r fi çox qiym tlidir. 
Buludxan X lilov alim ömrünü  r fl  ya ayanlardand r. O, m h-
suldar elmi v  pedaqoji f aliyy ti il  g nc n sl  örn kdir. 
Buludxan X lilov Az rbaycan Yaz ç lar  ttifaq n n üzvü olmaq-
la,  d bi t nqidçi kimi m tbuatda öz sözünü h r zaman deyir. 
M n  ziz mü llimimi, s mimi dostumu – filologiya elml ri 
doktoru, tan nm  türkoloq, d y rli ziyal , professor Buludxan X -
lilovu anadan olmas n n 50 illiyi münasib til  ür kd n t brik edir-
m, ona dilçilik elmimizin yeni s hif l rini yazma  arzu edir m. 
nan ram ki, böyük istedad sahibi olan Buludxan X lilov Az rbay-
can dilçilik elminin, Az rbaycan türkologiyas n n inki af  üçün h r 
zaman oldu u kimi böyük s yl  çal acaq, yeni-yeni u urlara imza 
atacaqd r. 
M h rr mli Baba, 
AMEA-n n N simi ad na Dilçilik  nstitutunun  
elmi i l r üzr  direktor müavini,  
filologiya üzr  f ls f  doktoru, dosent 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
143
 
Z RV L R S LS L S ND N –  
PROFESSOR BULUDXAN X L LOV 
 
Haqq nda çox dan l b, çox yaz l b. H r k s onun bir 
t dqiqatç -alim, bir pedaqoq, bir fakült  r hb ri kimi f aliyy tini öz 
bax  buca  sferas nda t hlil süzg cind n keçib, bu z hm tke  
alimin gözümüz qar s nda keç n elmi inki af yolunun u urlar n  
alq lay b v  olsun ki, bu u urlara hardasa yax  m nada qibt  il  
bax b. Onun çoxc h tli f aliyy tinin fenomenal s viyy si do rudan 
da heyr tamizdir, qibt  do urand r. 
Dilçiliyimizin  n müxt lif probleml ri istiqam tind ki axtar -
lar  bir yana, t kc  bunu qeyd etm k yerin  dü r ki, Buludxan 
mü llimin  d biyyat ünasl q sah sind ki t dqiqatlar  yaz ç  v   air-
l rimizin  s rl ri bar sind  deyil n  n obyektiv v  nüfuzu r yl r s -
ras ndad r. R.Rza,  . xl , B.Vahabzad , N.H s nzad ,  .Hac zad , 
Anar, F.M mm dli, O.Rza, O.Salamzad  v  sair  air v  yaz ç lar n 
yarad c l qlar  professor Buludxan X lilovun t hlilind   h mi  
maraql d r, cazib dard r v   n  sas  – obyektivdir. O, h yatda da, 
virtual gerç klikl rin axtar nda da h qiq tin ke iyind dir. 
Prof.B.X lilov yarad c l n n bulaq kimi a b-da an ça lar n  ya-
ay r. Onun h r günü, h r saat , h r an  dilçiliyimizin hans sa bir prob-
leminin h llin  i q salan bir ç raq, b dii nitqimizin üslub inc likl rini 
a karlayan bir m h k da d r. Buludxan mü llim yarad c  t f kkürünü 
bir alim narahatl , bir t dqiqatç  ehtiras , bir mü llim qay ke liyi v  
bir v zif  sahibi m suliyy ti istiqam tind  böyük istedadla bölü dü-
rür. O, bütün bunlara vaxt tap r. Vaxt n   sirg m diyi “bütün bunlar” 
is  onun  traf d r, onun dü ünc  v   m l m sl kda lar d r. Onun ka-
mil nitq qabiliyy ti, fikrini s lis, ayd n v  d qiq ifad  etm  bacar , 
b la tli, t sirli, c lbedici s si, tembri var. O, televiziya ekranlar nda 
n müxt lif m s l l r bar sind  debata girm y , müzakir l r  qo ul-

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
144
ma a, vur ulanan probleml r  münasib t bildirm y  aç q qalan mü-
bahis l ri yekunla d rma a böyük h v sl  vaxt s rf edir. Onun h r 
hans  bir m s l  il  ba l  fikirl ri h mi  a labatand r v  dinl yicinin 
yadda ndan uzun müdd t silinmir. Telekanallardak  ç x lar ndan da 
görünür ki, elmi probleml rin ist r monoqrafiya, ist rs  d   ifahi yolla 
h rt r fli, d qiq, ayd n v   s lis bir dil üslubunda dinl yiciy  çatd r-
maqd r Buludxan mü llimi narahat ed n. 
T bii ki, yarad c   xsl rin yarad c l q qüvv l ri h mi  ir liy , 
yüks li , zirv l m y  can at r v  yarad c l q qüvv l rini stimul-
la d ran da bu amill rdir. Lakin prof.B.X lilovun yarad c l q im-
kanlar  dilçiliyimizd , t hsilimizd  h l  d  qalmaqda olan bo luq-
lar  aradan qald r lmas na yön ldiyind n, t bii ki, yuxar da sadala-
d m z stimullar onun üçün arxa plandad r. 
Prof.B.X lilov art q neç  ill rdir ki, ADPU-nun filologiya 
fakült sin  r hb rlik edir. Onun bu sah d ki f aliyy ti d  mü llim 
v  t l b l ri eyni d r c d  raz  sal r. Bir ziyal , bir alim, bir peda-
qoq, bir kollektiv r hb ri, bir ictimaiyy tçi kimi, onun f aliyy t 
diapozonu geni dir,  hat lidir, i güzar v  m suliyy tlidir. Bütün bu 
c h tl rl   b rab r, Buludxan mü llim xalq m z n milli mental 
xüsusiyy tl rinin  n sadiq da y c s d r: qay ke dir, böyükl  bö-
yük, kiçikl  kiçikdir. H r k sin problemin  bir do ma, bir o ul, bir 
qarda , bir ata istiliyi il  yana r.  nsan auras ndak   t mizliyi qiy-
m tl ndirm  bax m ndan da h ssas v  qay ke dir. Buludxan mü l-
lim v zif  kompitentliyind   v z olunmazd r. 
xlaqi safl q, m n vi z nginlik, ham ya, h r k s  qay  il  
yana maq... Budur Buludxan mü llimin öz  traf na münasib ti. 
H l   g ncliyind n müdrikl
n istedadl  alimimizin 50 ya n  
ür kd n t brik edir, ona can sa l , g l c k f aliyy tind  uca 
zirv l r, uzun ömür arzulay ram. 
M mm dli Firuz , 
air  
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
145
 
AL M ÖMRÜNÜ V R QL Y RK N 
 
Bu günl rd  professor Buludxan X lilovun 50 ya n  elmi icti-
maiyy t d rin hörm t hissi il  qeyd etm y  haz rla r.  ziz h mka-
r m z v  dostumuz, cavan dilçi v  Az rbaycan ünas alim t mt ra , 
r smiyy ti,  an- öhr ti xo lamasa da, onun xarakterinin x miri 
sad likd n yo rulsa da, bu görk mli elm v  m d niyy t xadiminin 
yubiley ya na çatmas  m nim Buludxan mü llim haqq nda çoxdan 
yazmaq ist yim ür k sözl rimi ka za köçürm yimi sür tl ndirdi.  
Buludxan  ziz o lu X lilov 1966-c  ild  indi dü m n tapda n-
da olan Q rbi Az rbaycan n A baba mahal nda do ulub, Az rbay-
can Dövl t Pedaqoji Universitetinin filologiya fakült sini f rql n-
m  diplomu il  bitirib. T l b lik ill rind  «C.Cabbarl  ad na t -
qaüd»l  oxuyub. Bu g nc filoloqun elm , t hsil  olan mara , xü-
susi istedad v  qabiliyy ti n z r  al naraq Az rbaycan Dövl t Pe-
daqoji Universitetinin Elmi  uras n n tövsiy sin   sas n T hsil Na-
zirliyi t r find n Müasir Az rbaycan dili kafedras nda g nc müt -
x ssis kimi saxlan l b.1992-c  ild  namiz dlik, 1999-cu ild  doktor-
luq dissertasiyas  müdafi  edibdir. Buludxan X lilov dilçiliyimizd  
n g nc ya lar nda qazand   t krars z u urlara, nail oldu u yeni-
likl r  gör  akademik A amusa Axundov, AMEA-n n müxbir üzvü 
professor Z rif  Budaqova, Akademik Tofiq Hac yev, AMEA-n n 
müxbir üzvü Nizami C f rovdan sonra onlar n rekordunu t z l -
y n, t krarlayan dilçi aliml rd ndir. O, 26 ya nda f ls f  doktoru, 
33 ya nda is  filologiya elml ri doktoru elmi d r c sini alm d r. 
2001-ci ild  müsabiq  yolu il  Müasir Az rbaycan dili kafedras n-
da bo  olan professor v zif sin  seçilibdir. 2000-ci ild  Az rbaycan 
Dövl t Pedoqoji Universitetind  yeni yaranm  «D d  Qorqud» 

---