Microsoft Word bir omrun qelpeleri doc
Yüklə 484,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
66 2 Ağaəlinin bir də kiçik yaşlı qızı olar. Ağaəlinin çalışdığı mətbəə müdiri olduqca əxlaqsız bir adamdır. Hər zaman gözü öz əli altında çalışan məmurların arvad-uşaqlarındadır. Ağaəlinin arvadı Fatmanı bir münasibətlə görər. Sonra bir-iki kərə qonaq sifətilə Ağaəligilə gedər. Fatmanın xatiri üçün kontordakı məmurlardan birisini qulluqdan ixrac edib Fatmanı onun əvəzinə qulluğa qəbul edər.Böylə, Fatmayə tamamilə hakim olar. Fatmanın təbiəti də bir qədər yüngüldür. Xüsusilə Ağaəlinin deyintiliyindən bezardır. Fatma istər ki, hər zaman ona xoşa gedəcək aşiqanə sözlər söyləsinlər. O, böylə sözləri Ağaəlidən çox az eşidər, əksinə olaraq mətbəə müdirinin Fatiməyə böyük iltifatı vardır. 3 Ağaəliyə bir müavin lazım oldu.Qəzetəyə verilən elan üzərinə məktəbli bir qız mətbəəyə xidmətə girmək istər. Bu qız ata tərəfindən yetimdir. Yalnız bir anası var. Ağaəli bu qızı çalışdırmalı, onu öyrətməlidir. Ağaəli vəzifə qarşısında hissiyyata qapılmaz. Qız tamamilə naşıdır. Hələ bəzi xətləri belə oxuya bilmir. Bir- iki gün sonra bu qızı rədd etmək istər. Fəqət onun maddi ehtiyacını hiss etdikdən sonra onu yola verər. Mətbəə müdirinə bacardığını söylər. Beləliklə, haman qız Ağaəlinin qulaq asanı olaraq qalar. İdarə müdirinin və hesabdarın qadınlara və qızlara eşq əlaqəsini Ağaəli çox yaxşı bildiyi üçün öz müavini olan həyatda təcrübəsiz qızı qorumağa başlar, dəfələrlə qızı müdafiə edər. 4 Bir dəfə bir hadisə vaqeə olur. Yay zamanı idarə müdiri Ağaəliyə müraciətlə pəncşənbə günü bağa gedəcəyini sorar. Ağaəli bağa getməyəcəyini söylər. İdarə müdiri də özünün Buzovnadakı bağına gedəcəyini söyləyib yola düşər. O günün sabahı nasılsa, Ağaəli darıxar və yaxud ürəyinə bəzi vəsvəsələr gələr. Qalxıb Novxanıda olan ailəsinin yanına gedər. Bağa çatınca mətbəə müdirini öz evlərində qonaq sifətilə görər. Məlum olar ki, gecəni onlarda yatmışdır. Xüsusiilə istər qonaq, istərsə də Fatma Ağaəlinin böylə nagahi gəlişindən pərtləşirlər.
67 Çünki mətbəə müdiri dünən yola düşərkən Buzovnaya gedəcəyini söyləmişdir. Ağaəlinin şübhəsi artar. Beləliklə Fatma ilə Ağaəlinin arasında bir ailə faciəsi başlar. Bağdan qayıtdıqdan sonra Ağaəli Fatmanı mətbəədə xidmət etməyə buraxmaq istəməzsə də, müvəffəq olmaz. Mətbəə müdirinin də ayağını öz evlərindən kəsə bilməz. Hər axşam özü mətbəədə çalışdığı halda Fatma mətbəə müdiri ilə teatr və kinolarda əylənirlər. Ağaəliyə artıq həqiqət aşkar olur ki, Fatma ilə mətbəə müdiri sevişir və əlaqədə olurlar. Ailə içərisindəki ixtilaf heç bir şeylə təsvir edilməz. Fatma Ağaəlidən boşanar. Əlavə olaraq Ağaəlini mətbəədən çıxararlar. Ağaəli mətbəədən çıxdıqdan sonra onun müavini olan qız da burada qalmaq istəməz. Çünki bir tərəfdən mətbəə müdirinin kəndisinə qarşı hərəkətlərini, digər tərəfdən hesabdarın kinayəli sözlərini görüb eşitməməyi üçün bilərək Ağaəlidən sonra o orada namusu ilə qala bilməyəcəkdir. Ağaəli orasını da hiss edər ki, qız onu sevir. Xüsusilə Ağaəli öz arvadı Fatmanın xəyanətilə bu gənc qızın səmimiyyətini müqayisə edir. Get-gedə özünün meyli bu qıza artar. Ağaəlinin qarşısını yalnız bir şey kəsmişdir. Qızın yaşı az, özünün yaşı çoxdur. O anlaya bilmir ki, bu qız onu axıra qədər sevə biləcəkdir. Bunun üçün hər zaman onu sevmək hissiyyatını özündən uzaqlaşdırar. 5 Ağaəlinin bir istiqraz vərəqəsi vardır. Böylə bir zamanda bu istiqraz vərəqəsi ən böyük mükafat olan yüz min manat udur. Bu para Ağaəliyə geniş bir səadət yetirər. Fəqət nə yapsın ki, o paradan rahətliklə istifadə edəcək şərait yoxdur. Sabiq arvadı fəna bir həyat aparır. Özünün kiçik yaşlı qızını da yetim bilir. Gələcəkdə anasının getdiyi yol ilə gedəcəkdir. Ağaəli öz müavini olan qız ilə də evlənə bilər. Qız onu sevir. Hətta onu sevdiyini bəzi hərəkətlərilə Ağaəliyə bildirmişdir. Məmnuniyyətlə onun arvadı ola bilər.Burada da Ağaəlinin qarşısında özünün yaşca qızdan böyük olub atası yerində olmağıdır.
68 6 Ağaəli uzun zaman öz qəlbi ilə və hissiyatı ilə mübarizə edir. Fəqət müvəffəq olmur. Axırda bir münasibətlə (yay məzuniyyətini Kislovodskidə keçirdikləri halda) sevişir, evlənməyə qərar verirlər. Bunun üçün vıstavkadakı kitabın üzərindəki şəkil qədər gəlir. Hər gün özünün yaşca, vücud və boyca böyük olmasına baxmayaraq zəif vücudlu, 17-18 yaşlı qızı qoltuğuna alar, bağa, bulvara çıxarlar. Bakıya qayıtdıqdan sonra toy etməyə qərar verib, hətta zaqsa gedib belə qeyd olunarlar. Fəqət haman gecə qız Ağaəlini nə qədər gözlərsə, o, gəlib çıxmaz. Nəhayət, o günün sabahı Ağaəlinin məktubunu alarlar. Ağaəli banka qoyduğu yüz min manatın iyirmibeş min manatını əvvəlki arvadı Fatmanın, iyirmi beş min manatını kiçik qızına, iyirmi beş min manatını da indi sevdiyi, zaqsda qeyd etdyi qızın adına qoymuş, iyirmi beş min manatı ilə naməlum bir yerə bir daha qayıtmamaq üzrə getmişdir. *** İmdi deyə bilərsiniz ki, bu bir hekayəyə mövzu ola biləcək hadisənin “həqiqət illüzyonu” və yaxud keçirməkdə olduğum ailə faciəsilə nə münasibəti vardır. Münasibəti olmasaydı söyləməzdim. Bir hekayə müxtəlif şəkillərdə yazıla bilər. Mən istəyirdim ki, bu hekayəni Xalid Ziyanın “Bir ölünün dəftəri” adlı romanı kimi xatirat şəklində yazım, yalnız bir fərqlə: bu xatirələr kiçik səhifələrdən ibarət olsun. Xüsusilə, Ağaəlinin, doğrudan da, öz müavinini sevdiyini, fəqət hissiyyata məğlub olmayaraq ağıl və mühakimə ilə hərəkət etdiyini canlı bir surətdə göstərə bilim. İştə həqiqət illüzyonu verə bilmək hissi də buradan nəşət etdi. Mən istədim ki, Ağaəlinin xatirat dəftəri onun keçirdiyi iztirab və həyəcanları ifadə edə bilsin. O yolda ifadə eləsin ki, yalnız bir oxucu deyil, hətta bir münəqqid belə onun yazdığı səhifələrin səmimiyyəti qarşısında əsl müəllifi olan mənim sənətkarlığımı etiraf eləsin. Böylə hallar bəzi yazıçılarda görünmüşdür. Məşhur rus ədibi Tolstoy yazdığı əsərlərinin birində həqiqət illüzyonu verə bilmək üçün özünə yaxın olan iki ailənin arasına süni surətdə ixtilaf salmış, bu ixtilaf bir ailənin tamamilə dağılmasına qədər irəliləmişdir. Tolstoyun
Yüklə 484,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|