Microsoft Word bir omrun qelpeleri doc
Yüklə 484,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fəqət hər bir kəsin ehtiram etdiyi əziz bir şey olar ki, onu özünün çirkin və yalan nəfləri üçün əlində alət etməz. Mənim bir
- 29 dekabr 1928.
69 vicdanı yazacağı əsərin müvəffəqiyyəti xəyalilə ağrımamışdır. Habelə, məşhur fransız romançılarından biri özünün ən çox sevdiyi kiçik qardaşının can verərkən başı üzərində göz yaşı tökərkən hekayəçiliyini xatırlayaraq haman saat qarşısında uzanan adamın qardaşı olduğunu unutmuş, əlinə qələm alaraq can verən bir adamın üz-gözündə nə kimi hallar olduğunu soyuqqanlılıqla təsvir etməyə başlamışdır. Yenə İtaliya rəssamlarından birisi “Ölüm” adlı bir lövhəni çəkmək istəyərkən bir rəqqasəni əlilə boğub öldürdükdən sonra şəklini çəkmişdir. Türk yazıçılarından Ömər Seyfəddin də həqiqət illüzyonu xatirinə özünün yaş yarımlıq oğlunun rahət uyquda olduğu halda ayağına iynə batırdığı dəfələrlə olmuşdur. Mən də Ağaəlinin tərəddüd, iztirab və həyəcanlarını tamamilə verə bilmək, hissiyyat ilə mühakiməsinin mübarizəsini göstərə bilmək üçün bir xatirat dəftəri yazmağı lazım bildim. Yazıçı əsərlərinin qəhrəmanlarını xəyalında yaratmaz. O özünün tanıyıb bildikləri adamları xarakterizə edib əsərinə salar. Mən də bu hekayəyə mühərririn müavini üçün tanıdığım bir qızı salmaq istəmişdim. Qaraladığım bəzi səhifələrdə onun həyatına və hissiyyatına aid olan bəzi şeylər qeyd etmişdim. Mən hiss edirdim ki, onun şəxsən mənə qarşı ta kiçik bir cocuq olurkən bir əlaqəsi var. Bu əlaqə yalnız bir cocuq əlaqəsi idi. Başqa bir şey ola bilməzdi. Son zamanlarda – yəni keçən ilin axırlarından bu əlaqənin başqa bir yola düşə biləcəyi imkan daxilində idi. Əvvəllər mən bunun nəticəsini düşünmürdüm. Ağaəlinin xatiri üçün mənə müxtəlif hadisələr və faktlar lazım idi. Mən onunla olan bir təsadüfü xəyalın müsaidə etdiyi dərəcədə genişləndirir, bəzən heç vaqe bulmayan hadisələr yaradıb xatirə dəftərinə qeyd edirdim. Fəqət sonra yanlış bir hərəkət etdiyimi düşündüm. Mən həqiqət illüzyonu yaradıram deyə gənc bir qızı uçuruma doğru çəkmiş olardım. Mən mənə heç bir fənalığı olmayan bir qızın qəlbilə oynamış olardım. Xüsusilə, ” Həzin bir xatirə”ni nəşr etməklə çox da münasib bir hərəkət etmədiyimi hiss etdim. Hələ xəyalımda təsəvvür etdiyim hekayədən də vaz keçdim. İmdi haman hekayəyə yalnız bir memorial ola biləcək kiçik bir xatirat Ümgülsümün əlinə keçmişdir. O, inanır ki, mən o qızı sevmişəm. Fəqət bir tərəfdən yaşımın artıq olması, digər tərəfdən ailəli olduğum mənim qarşımı almış, öz eşqimi unutmağa çalışmışam. Bununla belə onun xəyalı ilə yaşamışam. 70 İnan, Ümgülsüm! Hər nə qədər də inanmaq istəməsən də...Mən səni qətiyyən aldatmaq istəmirəm. Mən “ doğrudur, o zaman bir az onu sevirdim, imdi isə, özün görürsən, sevmirəm. Bir işdi, olmuşdu, məni bağışla” deməklə işin içindən çıxardım. Qarşında üzr istəməklə könlünü alardım. Fəqət olmayan bir şeyi insan necə boynuna ala bilər. Doğrudur, mən o qızın xatirini başqalarına nisbətlə daha artıq istəmişəm. Fəqət bu istəmək qətiyyən bir sevda, bir məhəbbət deyildir. Allaha, Qurana and içmirəm. Çünki bunlara bir o qədər ehtiramım yoxdur (Əstəğfurullah – K.Nəhmətova). Sənin və uşaqlarımın canına da and içmirəm. Çünki bunlar mənim üçün nə qədər əziz də olsalar, işin təsviyyəsi üçün bir dəfə yalandan and içmək mümkündür. Fəqət hər bir kəsin ehtiram etdiyi əziz bir şey
adı ilə söyləyim, Xədicəni bir qadın kimi sevməmişəm. Onun xəyalı ilə uzun zamanlar məşğul olduğum olmamışdır. Mən Xədicəyə o gözlə baxmışam ki, necə Səyyarəyə (bacısı qızıdır – Nəhmətova K.), Xalidəyə baxıram. Mən hər zaman onu “qızım” deyə çağırmışam. Necə ola bilər ki, mən onu başqa bir məhəbbətlə sevə biləm. Əlinə keçən xatirələrdə həqiqətə yüz faiz bənzəyən , bəzən eyni həqiqət olan fəqərələr var. Fəqət bu fəqərələrin içərisində həqiqət olmayan, qətiyyən vaqe olmadığı kimi söylənməyən sözlər də vardır. Onlar yalnız mənim təfəkkürümün yaratdığı cümlələrdir. Mən o qızı qaralayıb bir şeylər, daha doğrusu çox şeyl ğ r yazmışdım. Bunu danmıram. Hamısından tövsiyyəm “həyat ilə mühakiməsi” bir-birilə mübarizə edən qariban bir adamın iztirablarını təsvir edə bilmək fikri olmuşdur. Fəqət sonra bundan vaz keçdim. Çünki bu yazılarda xəyal olmayan canlı bir həqiqət olacaqdı. O da “qızım” deyə adlandırdığım Xədicənin bununla əlaqədar olaraq ortaya çıxacaq bəzi dedi-qodunun, bunların da hamısının mənə, ümumiyyətlə bizə şamil olacağının imkan daxilində olacağı idi. Mənim həyatda yaşadığım yalnız səninlə cocuqlarımın səadəti üçündür. Mən öz istirahət 71 və səadətimi burada görürəm. Əgər bundan başqa bir cəhətdə görsəydim, o tərəfə grtməkdə kimsə mənə mane ola bilməzdi. Həyatda hər şey müvəqqətidir. Həpsi məhv olub gedəcək. Zaman ilə xatirələrdən silinəcəkdir. Mənim çalışmağım, yazıçılığım həp sizin səadətiniz üçün olmuşdur. Siz məni təmin edirsiniz. Özümü başqa bir şeylə əyləndirmək fikrində olmadığım kimi və bundan sonra da olmayacağam. Mən istəməzdim ki, sən mənə “sən yalançısan” deyib xitab edə idin. Sizin bunu deməyə bəlkə haqqınız vardır. Mən qüsurumu etiraf edirəm. Fəqət bu qüsur sizin təsəvvür etdiyiniz şəkildə deyildir. Əvvəldə dediklərimi yenə təkrar edirəm. Əlim sənin əlinə dəydikdən sonra nə vücudumu, nə də qəlbimi səndən başqa heç bir qız və qadına verməmişəm. İmdi istərsən inan, istərsən “Bu dediklərin də tamamilə yalandır. Məni aldatmaq üçündür” - deyib inanma. Əgər əlinə keçən dəftərçədə “mən talesizəm” deyə yazılmışsa, bunu sən mənim ünvanıma yazırsan isə, bu talesizlik yalnız bu gündən etibarən başlayır. Mən, doğrudan, talesizəm. Başqaları min dürlü xəyanətləri irtikab etdikləri halda yenə öz qadınlarına xoş görünürlər. Mən isə , heç bir şey etmədiyim bir halda , qiymətsiz, zibilə atılmaqdan başqa bir şeyə yaramayan əski bir dəftərçə məni sənin qarşında yalançı yerinə qoyur. Bu cəhətdən mən talesizəm. Fəqət bununla belə, yenə ümidsiz deyiləm. Bəlkə də aldanıram, böyük Tofiq Fikrətin dediyi kimi: “Aldanmağın özü də əzəli bir töhfədir”. 29 dekabr 1928. Yüklə 484,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|