**
«Seyre komonizm dər İran» adlı kitabda belə bir qeyd var: 1942- də (1321) Tehranda, Hizbe Tudənin birinci əyaləti
konfransında iştirak etmiş ğeyri hizbilərdən biri də Cabbar Bağçaban idi... O öz çıxışında Rüsiyəyə (Şorəviyə) şiddətlə
toxunduğuna görə oradakıların etirazına səbəb oldu...
***
-
Azərbaycan Nəhzəti- Cəfər Mehdi Niya öz kitabında jurnalist Kərim Roşəniyandan belə nəql edibdir: (1323- dən sonrakı
illərdə)...Cəməiyyətlərdən biri «Azərbaycanın vəziyyəti, və Azərbaycanlıların istəkəlrinin yerinə yetirilməsini dövlətdən təqaza
etmək» mövzusunda qəzetçiləri müzakirə etəməyə çağırmışdır. Darya qəzetinin müdiri Ərsəncanı gedəbilməyəcək idi, mən onun
kartı ilə cəməiyyətin yerinə (Fərhəng Xiyabanında) getdim. ... Doktor Müsəddiq, Zəkauldovlə Ğəffarı və Şeyx Hüseyn Lənkəranı
və bir çox tanınmış adamlardan bu iclasa gəlmişdilər.... Cabbar bağçaban və bir neçə nəfər başqa Azərbaycanlı
jurnalistlərdən çox coşğunluqla çıxış etdilər. Onların sözlərindən, Azərbaycan nehzəti ilə müvafiq olduqları anlaşılırdı
...
(Zendegiye siyasiye Rəzmara. Negareş və təlife Cəfər Mehdiniya Tehran 1363)
*** *
...
Şehriyarın«Heydər Baba» əsərinin çapdan çıxması bir il olar olmaz Tehranda bir qrup Azərbaycan aydınları tərəfindən
« Heydər Baba dərnəyi » adında bir ədəbi- mədəni ocaq yarandı. Maarif və ədəbiyyat xadimlərindən qocaman maarifçı
«dilsizlər və sağırlar» məktəbinin banısı Mirza Cabbar Bağçaban (Əsgərzadə) Doktor Səlamullah Cavıd, Bulud Qaraçorlu
Səhənd, Doktor Əli Azəri, Doktor Hüseynquli Katibi, Gəncəli Səbahı və mən də dərnəkdə iştirak edirdik. Sonralar Əli Təbrizi,
Savalan və başqaları da qoşuldular... Neçə il sonra «Yadiy əz Heydər Baba» kitabı nəşr edildi.» «Böyük milli şaır və ictimai
xadim Etimad Natiq də dərnəyin çox ciddi və yorulmaz davamçılarından biri idi.» (
7
) (
Doktor M. Ə. Fərzanə
)
«... 1963-cü (1342) ildə Dəstur- Zəban (Dili bilgisi) kitabımı Təbrizin Şəms yayınları çap etdi. Kitabın bir neçə cildini imzalayıb
dərnəyin üzvlərinə töhfə apardım.
Dərnəyin ağ-saqqalı Mirza Cabbar Bağçaban ayağa qalxıb cibində olan pulları mizin
üstünə boşaldıb başqa əzadan da belə etmələrini istədi. Mən də əlimi cibimə uzaldanda əlimdən yapışıb qoymadı və dedi: xahiş
elirəm bu pulları kitabın çap etməsi məxaricinə yardım kimi götür... Mən əlini öpüb qəbül etmədim». (
7
) (
Doktor M. Ə. Fərzanə
) Bu
zaman qocaman Cabbar Bağçaban yetmiş səkkiz yaşlı bir dünya görmüş kişi idi.
Mirzə Cabbar (Əsgərzadə) Bağçaban həqqində dəyərli qaynaqlar, faydalı bağlantılar:
(yazının hazırlamasında və habelə örnəklərin yığmasında, aşağıda verilən qaynaqlar əsasında tərtib edilmiş veb səhifələrindən ya
bilavasitə qaynağın özündən istifadə olunubdur.)
1
-
»
هچغاب رابج همانيگدنز
شدوخ ملق هب ناب
«
)
،رھپس رشن
1356
،
191
هحفص
(
ر
ئ
هتکاد
ىرشن ىنئي شومنولوا
:
»
ىکيرات رگنشور
اھ
«
-
)
1389
(
-
،ادنيباتيک
»
تشون دوخ
ىاھ
)
هتشون داي
ىاھ
(
هچغاب رابج
ناب
«
ادنيتلآ ىغيلشاب
2
-
هچغاب هنيمث
ناب
ني
»
ىملاسا فراعملا هرياد
«
هچغاب رابج ادنيباتيک
هدنيقح ناب
ىغيدزاي
هلاقم
/
قرش همانزور اب وگتفگ
/
دامتعا همانزور اب وگتفگ
http://www.yadeyar.ir/wwwroot5/order3.asp?o2=539
http://www.danulduzu.20m.com/7ciSayi/YQ_Cabbarbaxchaban.htm
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2514066
http://etemadnewspaper.ir/Released/91-03-16/279.htm
3
-
هچغاب نيمث
ناب
:
باتک
»
هرھچ
مردپ زا ىياھ
«
-
،نارھت ،هرطق رشن تاراشتنا
1382
4
-
هچغاب رابج ىفارگويب
ناب
-
ناريا ناياونشان تيعمج
http://www.idsf.ir/1389-01-23-04-27-59.html?showall=1
http://www.idsf.ir/1389-01-23-04-27-32.html?showall=1
http://deafedu.blogfa.com/post-62.aspx
5
-
نابز هلجم
–
نارھت
1323
)
1944
(
6
-
ا ملاس
و
ديواج هلال
:
»
وشورؤگ رلاتسود
«
ىغاجوا تايبدا ،
-
1359
http://ishiq.net/wp-content/uploads/cavid-dostlar-gorushu.pdf
7
-
هنازرف ىلع دمحم
:
»
نامز تشذگ
«
تارطاخ باتک
/
هليا ىزيا نينابابرديح
-
ىلانروژ قيلراو
1371
-
زيياپ
/
دامتعا ىدھم ريم
-
و
ىاي ىلانروژ قيلرا
1375
http://pensouthazerbaijan.info/images/PDFs/ustad_farzaneh_xatirat.pdf