Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında Hesabat
8-55 səhifədəki qeydlər hazırki maliyyə hesabatlarının tərkib hissəsini təşkil edir.
7
Min Azərbaycan Manatı ilə
Qeydlər
2015
2014
ƏMƏLİYYAT FƏALİYYƏTİ ÜZRƏ PUL VƏSAİTLƏRİNİN
HƏRƏKƏTİ
Alınmış faizlər
219,939
60,254
Ödənilmiş faizlər
(156)
(634)
Alınmış haqq və komissiyalar
12,568
10,274
Ödənilmiş haqq və komissiyalar
(7,089)
(1,430)
Ticarət qiymətli kağızları üzrə xalis gəlirlər/ (ödənişlər)
28,791
(5,345)
Törəmə maliyyə alətləri üzrə xalis (ödənişlər)/ gəlirlər
(55,520)
3,509
Xarici valyuta əməliyyatları üzrə xalis gəlirlər
10,615
3,823
Sair əməliyyat gəlirləri
5,591
6,652
İnzibati və sair əməliyyat xərcləri üzrə ödənişlər
(32,952)
(44,032)
Əməliyyat aktiv və öhdəliklərində dəyişikliklərdən əvvəl əməliyyat
fəaliyyətindən daxil olan pul vəsaitlərinin hərəkəti
181,787
33,071
Əməliyyat aktivlərində (artım)/ azalma
Banklarda yerləşdirilmiş depozitlər
520,260 (538,044)
Ticarət qiymətli kağızları
1,541,566
(1,263,019)
Beynəlxalq Valyuta Fondu ilə hesablaşmalar
31
720
Rezident banklara verilmiş kreditlər
(2,259,777)
(47,774)
Sair aktivlər
261,941
(20,267)
Əməliyyat öhdəliklərində artım/ (azalma)
Dövriyyədə olan əskinaslar və sikkələr
(5,429,195)
(187,390)
Hökumət idarələri qarşısında öhdəliklər
450,398
620,624
Kredit təşkilatları qarşısında öhdəliklər
1,595,821
265,554
Digər təşkilatlar qarşısında öhdəliklər
(1,100)
(3,721)
Sair öhdəliklər
(319,323)
43,125
Əməliyyat fəaliyyəti üzrə istifadə edilən pul vəsaitləri
(3,457,591)
(1,097,121)
İNVESTİSİYA FƏALİYYƏTİ ÜZRƏ PUL VƏSAİTLƏRİNİN
HƏRƏKƏTİ
İnvestisiya qiymətli kağızlarının alınması
(2,890,933)
(2,553,381)
İnvestisiya qiymətli kağızlarının satılması
3,819,652
18,198
Torpaq, tikili, avadanlıqlar və qeyri-maddi aktivlərin alınması
(13,379)
(36,919)
Investisiya fəaliyyəti üzrə daxil olan/ (istifadə edilən) pul vəsaitləri
915,340
(2,572,102)
MALİYYƏ FƏALİYYƏTİ ÜZRƏ PUL VƏSAİTLƏRİNİN
HƏRƏKƏTİ
Buraxılmış borc qiymətli kağızlarından daxilolmalar
-
27,007
Buraxılmış borc qiymətli kağızların geri alınması
(26,998)
(19,993)
Beynəlxalq Valyuta Fondundan alınmış borc öhdəliklərinin ödənilməsi
(1,431)
(3,139)
Beynəlxalq maliyyə institutlarından alınmış borc öhdəliklərinin ödənilməsi
(330)
(110)
Maliyyə fəaliyyəti üzrə (istifadə edilən)/daxil olan pul vəsaitləri
(28,759)
3,765
Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərində xalis azalma
(2,571,010)
(3,665,458)
Məzənnə dəyişikliklərinin pul vəsaitlərinə və onların ekvivalentlərinə təsiri
3,752,378
(109,911)
İlin əvvəlinə pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri
4,606,805
8,382,174
İlin sonuna pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri
4
5,788,173
4,606,805
*Müqayisəli məlumatda edilmiş təsnifləşdirmə 3 nömrəli Qeyddə göstərilib.
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
31 dekabr 2015-ci il tarixinə Maliyyə hesabatları üzrə Qeydlər
8
1
Giriş
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının 31 dekabr 2015-ci il tarixində tamamlanan il üçün
hazırkı maliyyə hesabatları Maliyyə Hesabatlarının Beynəlxalq Standartlarına (“MHBS”) uyğun
hazırlanmışdır.
Əsas fəaliyyət
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı (bundan sonra “Bank”) Azərbaycan Respublikasının
mərkəzi bankıdır və Azərbaycan Respublikasının tam mülkiyyətindədir. Bank “Azərbaycan
Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” 10 dekabr 2004-cü il tarixli Azərbaycan Respublikası
Qanununa (bundan sonra “Qanun”) müvafiq olaraq fəaliyyət göstərir.
Qanunun 4-cü maddəsinə uyğun olaraq Bankın məqsədləri aşağıdakılardır:
Bankın əsas məqsədi öz səlahiyyətləri daxilində qiymətlərin sabitliyinin təmin edilməsidir;
Bankın məqsədi həmçinin bank və ödəniş sistemlərinin sabitliyinin və inkişafının təmin
edilməsidir; və
Mənfəət götürmək Bankın əsas məqsədi deyildir.
Qanunun 5-ci maddəsinə uyğun olaraq Bankın əsas funksiyaları aşağıdakılardır:
Dövlətin pul və valyuta siyasətini müəyyən etmək və həyata keçirmək;
Nağd pul dövriyyəsini təşkil etmək, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 19-cu
maddəsinin II hissəsinə və Qanuna müvafiq olaraq, pul nişanlarının tədavülə buraxılmasını və
tədavüldən çıxarılmasını həyata keçirmək;
Manatın xarici valyutalara nisbətdə rəsmi məzənnəsini mütəmadi müəyyən etmək və elan
etmək;
Valyuta tənzimini və nəzarətini həyata keçirmək;
Sərəncamında olan beynəlxalq qızıl-valyuta ehtiyatlarını saxlamaq və idarə etmək;
Hesabat tədiyyə balansını tərtib etmək və ölkənin proqnoz tədiyyə balansının hazırlanmasında
iştirak etmək;
“Banklar haqqında”, “Poçt haqqında” və “Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarına və onlara müvafiq qəbul etdiyi normativ
xarakterli aktlara uyğun olaraq bank fəaliyyətini lisenziyalaşdırmaq və tənzimləmək, qanunla
müəyyən edilmiş qaydada bank fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirmək;
Ödəniş sistemlərinin fəaliyyətini təşkil etmək, əlaqələndirmək, tənzimləmək və onların üzərində
nəzarəti həyata keçirmək;
Digər qanunlarla nəzərdə tutulmuş başqa funksiyaları həyata keçirmək.
Qanunun 14.1-ci maddəsinə uyğun olaraq Bank müflis elan oluna bilməz. Kapitalda yaranmış hər
hansı çatışmazlıq Qanunun 14.2-ci maddəsinə əsasən bir maliyyə ili təxirə salınmaqla dövlətin
buraxdığı qiymətli kağızlar hesabına ödənilir.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə, habelə Azərbaycan Respublikasının tərəfdaş
çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə müvafiq olaraq, Bank onun səlahiyyətlərinə aid edilən məsələlər
üzrə xarici dövlətlərin mərkəzi bankları ilə qarşılıqlı münasibətlərdə, habelə beynəlxalq maliyyə-
kredit təşkilatlarında Azərbaycan Respublikasını təmsil edir.
Bank fəaliyyətinin müxtəlif sahələri üzrə xarici dövlətlərin məzkəzi bankları ilə əməkdaşlıq
haqqında müqavilələr bağlaya bilər, həmçinin xaricdə yerləşən dövlət və özəl mərkəzi klirinq
(prosessinq) idarələri ilə öz adından və ona müvafiq səlahiyyətlər verildiyi halda, Azərbaycan
dövləti adından klirinq və hesablaşmalar haqqında sazişlər və başqa müqavilələr bağlaya bilər.