26
Təqdim olunan dərslikdə ötən üç il ərzində ekologiya
sahəsində yeni qanunlar qəbul olunduğu və bu sahədə
idarəetmə strukturunda baş verən ciddi islahatlar barədə söhbət
açılır.
Sitat: Hər kəsin ətraf mühitin əsl vəziyyəti haqqında məlumat
toplamaq və ekoloji hüquq pozma ilə əlaqədar onun
sağlamlığına və əmlakına vurulmuş zərərin əvəzini almaq
hüququ vardır.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası,
39-cu maddə, II bənd
5. Əmirov, F.Ə. Məhsuldar meşələrin yetişdirilməsi
/F.Ə.Əmirov.-B.: Azərbaycan, 2003.-184 s.
Azərbaycanın müxtəlif təbii sərvətləri arasında meşələr
əsas yer tutur. Kitabda elmin, texnikanın inkişafı xalq
təsərrüfatının oduncağa olan ehtiyacının durmadan artması
nəticəsində meşə müəssisəsinin qarşısında meşə sərvətlərinin
bərpası, səmərəli istifadəsi və məhsuldarlığın artırılması kimi
vacib tələblərdən söhbət açılır.
Sitat: Meşə çoxdursa, qoru bərk, əgər yoxdursa, onda ək!
Atalar sözü
Kitabxanada (və ya məktəbdə) orta məktəblərin
şagirdləri arasında ekologiyaya aid müsabiqələrin
keçirilməsindən geniş istifadə etmək olar. Məktəblilərin
təbiətə, vəhşi flora və faunaya, eləcə də təbiətin mühafizəsinə
həsr olunmuş rəsm əsərlərinin, plakatların müsabiqəsini
keçirməklə onlarda təbiətə və onun sərvətlərinə qarşı maraq və
məhəbbət aşılanmalıdır. (Məsələn: “Bu gözəlliklər bizimdir”,
“Təbii sərvətlərimiz - xoşbəxt gələcəyimiz”, “Ekologiya
uşaqların gözü ilə” və s. adlarda) Kitabxanalarda və
məktəblərdə fərdi ekoloji guşələr və stendlər yaradılmalı və
təbiətin qorunmasını geniş təbliğ edən, vaxtaşırı təsir edici
devizlərlə seminarlar, konfrans, müşavirələr keçirilməlidir. Bu
27
işə yazıçı, şair və rəssamları da qoşmaq olar. Ekoloji
poemaların, dram və nəsr əsərlərinin nümayiş etdirilməsi,
vaxtaşırı sərgi və müsabiqələrin keçirilməsi artıq günün
tələbidir.
Bundan əlavə kitabxanalarda yeni daxil olmuş ədəbiyyatın
baxış-sərgisini təşkil etmək məqsədəuyğundur. Mövzunu daha
aydın anlatmaq, mühüm məqsədləri nəzərə daha tez çarpdırmaq
üçün sərgilər, illüstrasiyalar və mətnlərlə müşayiət olunur. Hər
hansı bir kitab sərgisi aşağıdakı qaydada tərtib edilir. Sərgi
ümumi başlıq və yarımbaşlıq, tövsiyə olunan ədəbiyyat, sitat və
şəkildən ibarət ola bilər. Ümumi başlıq sərginin mövzusunu
müəyyən edir və onun əsas məzmununu aydınlaşdırır.
Kitabxanaçılar sərgilərə ad seçərkən onun rəngarəng və çağırış
ruhlu olmasına xüsusi fikir verməlidirlər. Bu başlıq qısa və
aydın olmalıdır. Sərginin hazırlanmasında fəal oxucuların
köməyindən istifadə etmək olar.
Aşağıda “Ekologiya bu gün” adlı sərginin nümunəsini
veririk:
Başlıq: “Ekologiya bu gün”
1. Münasib şəkil
2. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 28
sentyabr 2006-cı il tarixli “Azərbaycan Respublikasında
ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010-cu illər
üçün Kompleks Tədbirlər Planı”nın təsdiq edilməsi haqqında
Fərmanı
3. Sitat: “Kim torpağın bir qarışına zülm etsə, yerin yeddi qatı
onun boğazına dolaşar”
Məhəmməd Peyğəmbər (ə.s.)
I Bölmə: Azərbaycanda ekologiya
Azərbaycan Respublikasında ekologiya : Əsas hadisələrin
xronikası.- B.: Mütərcim, 1999.- 26 s.
Ekologiya və siyasət /tərtibçi- müəllif fəl. elm. nam., dosent
Sevil Məmmədova; “İnam” Plüralizm Mərkəzi.-B.:
Azərbaycan, 1999.-24 s.
28
Elmanoğlu S. Ekoloji terror: Ermənistan flora və faunamıza da
qənim kəsilib //Azərbaycan.-2004.-26 mart.-S.7.
II Bölmə: Təbiəti sevək, qoruyaq
“Ekologiya: Təbiət və cəmiyyət problemləri”: Akademik Həsən
Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş; Beynəlxalq elmi
konfrans: Bakı, 8-9 noyabr 2007-ci il.-B.: Bakı Dövlət
Universiteti nəşriyyatı, 2007.- 607 s.
Əliyev, H. Həyəcan təbili /H.Ə.Əliyev .-B., 2002.-175 s.
Məmmədov, Q. Ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi
/Q.Məmmədov, M.Xəlilov .-B.: Elm, 2005.-879 s.
III Bölmə: Müharibə və ekologiya
Mətn: Ermənistan işğalı nəticəsində 900-dən artıq yaşayış
məntəqəsi talan edilmiş, yandırılmış və dağıdılmış, 6 min
sənaye, kənd təsərrüfatı müəssisəsi və digər obyektlər məhv
edilmiş, ümumi yaşayış sahəsi 9 mln kv. km-dən artıq olan 150
yaşayış binası dağıdılmış, 4366 sosial–mədəni obyekt, eyni
zamanda 695 tibb ocağı məhv edilmişdir.
Qasımov, Ə. Ekoloji fəlakət: Ermənilərin Azərbaycan təbiətinə
vurduğu yaraların qarşısını onilliklər boyu hiss edəcəyik
//Azərbaycan ordusu.-2007.-16-17 mart.-S.3.
Nuriyev, S.Q. Ekologiya hüququ : Dərslik /Nuriyev S.Q.,
Əsgərov Ə.T.-B.: Qanun, 2003.-324 s.
Məmmədov, E. Torpaqların yandırılması ermənilərin
Azərbaycana qarşı növbəti terrorudur: Ekoloji təcavüz
//Azərbaycan .-2007.-3 fevral.-S.7.
29
Sərginin sonunda (yaxşı olar ki, zərf yerləşdirilsin)
mövzuya aid tövsiyə ədəbiyyat siyahısı verilməlidir.
Mərkəzi kitabxananın biblioqrafı “Yeni daxil olmuş
ədəbiyyatın məlumat bülleteni”ni hazırlamaqla kitabxananın
fonduna daxil olan yeni ədəbiyyatı təbliğ edə bilər. Bu bülleten
MKS-nin bütün bölmələrinin oxucuları üçün vahid fonda daxil
olan yeni nəşrlər haqqında məlumat mənbəyidir. Bülletenə
müəyyən dövr ərzində MKS-ə daxil olan bütün yeni
kitabların təsviri daxil edilir. Müqəddimədə bülletenin quruluş
prinsipi, işlədilmiş şərti işarələr və ixtisar edilmiş sözlər izah
edilir, materiallar sahəvi bölmələrə ayrılmaqla kütləvi və uşaq
kitabxanaları üçün KBT cədvəllərinə uyğun olaraq sistemli
qaydada, bölmələr daxilində isə müəlliflərin (sərlövhənin)
əlifbasına görə düzülür. Əgər sərlövhəyə görə nəşrin
məzmununu təyin etmək çətindirsə, onda təsvirdən sonra qısa
1. Башлыг
7
2
5
4. Ы бюлмя
Sitat
6
8. ЫЫ бюлмя
9
10
11
12. ЫЫЫ бюлмя
13
Mətn
15
16
Dostları ilə paylaş: |