50
I TƏDRİS VAHİDİ ÜZRƏ
KİÇİK SUMMATİV QİYMƏTLƏNDİRMƏ
1. Məntəqənin hansı paralel və meridian üzərində yerləşdiyini bilməklə nəyi
müəyyən etmək olar?
A)
Yer kürəsinin ölçülərini
B) quru və su sahələrin nisbətini
C) dəqiq coğrafi mövqeyini
D) dövlət sərhədlərinin uzunluğunu
E) Yerin formasını
2. Kolumbun kəşf etdiyi yeni qitəyə “Amerika” adı verilməsinin səbəbi nədir?
A) Kolumbun səyahət etdiyi gəmi “Amerika” adlanırdı
B) Orada amerikalılar yaşayırdı
C) Eratosfenin xəritəsində bu qitə “Amerika” adlanırdı
D) Əl-Biruni ilk qlobusunda bu quru sahəsini belə adlandırdı
E) Ameriqo Vespuççi buranın yeni
qitə olduğunu elan etdi
3. Şəkildəki uşaq eyni zamanda Şimal, Qərb və Şərq
yarımkürələrində dayanmışdır. Yerdəki xətt başlanğıc
meridian üzərindən keçir. Bu şəkil hansı ölkədə
çəkilmişdir?
А) Ekvador В) Hindistan
С) Azərbaycan D) Böyük Britaniya Е)
Braziliya
4. Rəqəmlər ilə qeyd olunan ölkələri müəyyən et:
51
5. Hansı ifadələr coğrafiyanın inkişafında müasir dövrü əks etdirir?
1. Yer kürəsi kosmosdan tədqiq edilir.
2. Avropalılar Amerikanı kəşf etdilər.
3. Coğrafi tədqiqatların nəticələri praktiki əhəmiyyət daşıyır.
4. Xəritənin tərtib olunmasında kompüter proqramlarından istifadə olunur.
5. Əbu Reyhan Biruni Şərqdə ilk dəfə Yerin modelini düzəltmişdir.
6. Eratosfen xəritəni tərtib etdi.
7. İnsanların təbii fəlakətlərdən qorunmasında coğrafi proqnozların rolu artır.
6. Azərbaycanın siyasi-inzibati xəritəsinin tərtib edilməsinin düzgün ardıcıllığını
seçin:
1. Azərbaycanın inzibati rayonlarının sərhədlərini qeyd etmək.
2. Rayon mərkəzlərinin və iri şəhərlərin adlarını yazmaq və rayon ərazisini
rəngləmək.
3. Əsas kimi kontur xəritə
seçmək.
7. Fiziki xəritədə çevrələrdəki
rənglərə əsasən hündürlükləri
təyin edin:
1.
Çox hündür dağlar
2. Hündür olmayan dağlar
3. Quruda ən çökək ərazilər
4. Su səthi
8. Türkiyənin coğrafi ünvanını
aşağıdakı plan üzrə yazın:
Materik: .........
Qitə: ..............
Yarımkürə: .........
9. İnternetdə Google Earth proqramından istifadə etməklə yaşadığınız şəhər,
rayon, küçə və ya kəndi tapa bilərsiniz. Bu proqrama
daxil edilən coğrafi
obyektlər haqqında məlumatlar nəyin vasitəsilə əldə olunur?
1) peyk
3) qlobus
5) mobil telefon
2) sürət qatarı
4)
müasir avtomobil
10. Coğrafiyanın nəyi öyrəndiyini 5 cümlə ilə ifadə edin.
A
B
C
D
53
Dərs 8
/ Mövzu
: MÜXTƏLİF XALQLAR, İRQLƏR, DİNLƏR
Dərsdə motivasiya yaratmaq ücün şagirdlərə Türkiyədə keçirilən “23 nisan –
Çocuq bayramı” barədə məlumat və videomaterial təqdim oluna bilər.
İnternet resurslar:
http://www.youtube.com/watch?v=MVd37VvlAGE
http://www.youtube.com/watch?v=Bc6NPFL3DyI
Tapşırığı yerinə yetirərkən rollu oyunlar üsulundan istifadə etmək olar.
Təqdim
olunmuş cədvəl cütlüklərdə və ya ümumi müzakirə zamanı müəllim tərəfindən löv-
hədə tamamlana bilər.
Uşaqların adı
Əlamətlər
Kristin Ukubala Naomi Benəzir
İbrahim
Saçının rəngi sarı
qəhvəyi qara qara
qonur
Gözünün forması
adi
qıyıq adi adi
adi
Dərisinin rəngi ağ sarı qara
qarayanız qarayanız
Nəzəri materialın mənimsənilməsi “Ziqzaq” üsulu ilə həyata keçirilə bilər.
Qrup işləri üçün müəllimə xalqların irq, din, dil müxtəlifliyinə aid əlavə materialla
şagirdləri təmin etmək tövsiyə olunur. Materialın seçilməsində şagirdlərin biliyk və
yaş səviyyəsini nəzərə almaq vacibdir. “Ekspert” qruplarında araşdırma aparmaq
üçün tapşırıqları tərtib edərkən müəllimə coğrafi xəritələrdən
də istifadə etmək töv-
siyə olunur.
Nümunə.1-ci ekspert qrupu üçün tapşırıq:
“Dinlərin yayılması” xəritəsindən (dərslik, səh.47)
istifadə edərək dünya dinlərinin
üstünlük təşkil etdiyi dövlətləri qruplaşdırın. İşi cədvəl və ya sxem formasında təq-
dim edin”.
Bu dərs şagirdlərin təsviri incəsənət bacarıqlarının inkişafına da imkan yaradır. İs-
tedadlı və ya rəsmə marağı olan şagirdlərə müxtəlif irqlərə aid olan insanların
rəsmlərini çəkməyi təklif etmək olar.
Alt
STANDART
3.1.1. Dünya xalqlarının fərqli xüsusiyyətlərini təsvir edir.
3.2.1. Ölkələri müxtəlif əlamətlərinə görə müqayisə edir.
Dərsin
MƏQSƏDİ
dünya xalqlarını irq, din və dil
baxımından fərqləndirir;
dünya ölkələrini irq, din və dil baxımından qruplaşdırır.