Microsoft Word hazir h.?24 Автосохраненный doc
Yüklə 2,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 31. Naxçıvan Muxtar Respublikası
- 35. Ayaz Mütəllibov
- 37. Rəsul Quliyev
- 41. 1993-cü il iyun hadisələri
- 42. 1994-cü il oktyabr hadisələri
- 44. Əbdürrəhman Vəzirov
- 46. Çeçenistan (İçkeriya)
__________________________________________ 454
mənçay müqaviləsinə qədər Naxçıvan müxtəlif dövlətlərin nüfuz dairəsində olur. Məhz bu ildən Naxçıvan Rusiya imperiyasına birləşdirildi və qəza mərkəzinə çevrildi. Naxçıvan 1924-cü il fevralın 9-da Naxçıvan MSSR təşkil edilərkən respublikanın paytaxtı oldu. – 41, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 54, 96.
Sosialist Respublikası, 1923-24-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Diyarı, 1924-90- cı illərdə Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası, 1990-cı ildən Naxçıvan Muxtar Respublikası) - Azərbaycan Respublikasının tərkibində muxtar dövlət. Muxtar respublika ərazisinin sahəsi 5,5 min km 2 , əhalisi 372.9 min nəfərdir. Hazırda 7 inzibati rayona (Babək, Culfa, Ordubad, Sədərək, Şahbuz, Şərur, Kəngərli) bölünmüşdür; 4 şəhəri (Naxçıvan, Ordubad, Culfa, Şərur), 9 qəsəbəsi, 160 kənd inzibati ərazi dairəsi var (2005). -45, 48, 96, 306, 310.
doktoru, professor. MEA-nın müxbir üzvü. Əməkdar elm xadimi. 1983-92-cı illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin rektora, 1990-95-ci illərdə Milli Məclisin deputatı, 1992-ci ildə MM-in sədri olmuşdur. - 46.
dövlət xadimi. 1990-cı ildən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı. 1995-2005-ci illərdə Milli Məclis sədrinn birinci müavini olmuşdur. Arif Rəhimzadə hazırda Milli Məclisin Regional məsələlər üzrə daimi komissiyasının sədridir. - 47. 34. Eldar İbrahimov (d.1945) - Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinisin deputatı. 1993-cü ildə Naxçıvan MR Baş nazirinin birinci müavini, Dövlət İqtisad və Plan Komitəsinin sədri vəzifələrində işləmiqdir. - 47.
35. Ayaz Mütəllibov, A y a z N i y a z i o ğ l u (d.1938) - 1989-90-cı illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sədri, 1990-cı ildə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilmişdir. 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikasının prezidenti olmuşdur. Ayaz Mütəllibov işində ciddi səhvlərə yol vermiş, nəticədə Ermənistan silahlı qüvvələri Dağlıq Qarabağdan azərbaycanlı əhalini çıxarmış və ərazini işğal etməyə nail olmuşlar. - 47, 49, 53.
__________________________________________ 455
36. Etibar Məmmədov, E t i b a r S a l i d a r o ğ l u (d.1955) - Azərbaycan Milli İstiqlal partiyasının sədri. 1990-95 və 1995-2000-ci illərdə Milli Məclisin deputatı olmuşdur. - 47.
illərdə Milli Məclisin sədri olmuşdur. 47, 48.
illərdə Azərbaycan Respublikasının Baş naziri olmuşdur. 1994-cü ilin oktyabrında Azərbaycanın müstəqilliyinə, suverenliyinə qarşı yönəlmiş çevriliş cəhdinə rəhbərlik etmişdir. - 50.
elmləri namizədi. 1992-93-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının müdafiə naziri olmuşdur. Ordu quruculuğunda kobud səhvlərə yol vermiş nəticədə Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsi o cümlədən Şuşa şəhəri ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur. - 50.
2 , əhalisinin sayına görə Bakıdan sonra ikinci şahərdir. Gəncə Azərbaycanın qədim şəhərlərindəndir. Gəncənin salındığı tarix dəqiq məlum deyil. Bəzi müəlliflər Gəncənin Makedoniyalı İsgəndərin dövründə (e.ə.336-323) salındığını qeyd etmişlər. - 50, 51, 245.
həddinə gətirmiş Gəncə hadisələri, Bakıda Ali Sovetin binası qarşısında keçirilən çoxsaylı mitinqlə, Heydər Əliyevin xalqın tələbilə Naxçıvandan Bakıya gəlməsi, Ali Sovetin sədri seçilməsi, o zamankı respublika prezidenti Ə.Əliyevin (Elçibəyin) Kələki kəndinə getməsi, Ali Sovetin sədri Heydər Əliyevin respublika prezidentinin vəzifəsini icra etməyə başlaması nəzərdə tutulur. – 50, 51, 53, 55.
həmçinin Bakıda Azərbaycanın dövlətçiliyinə, müstəqilliyinə düşmən olan qüvvələr tərəfindən dövbt çevrilişi cəhdi nəzərdə tutulur. Həmin gün Bakıda fövqəladə vəziyyət elan edilmiş və Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev televiziya və radio ilə xalqa müraciət etmişdi. Gecə olmasına baxmayaraq Bakı və ona yaxın yerlərdən yüz minlərlə insan Prezi-
__________________________________________ 456
dent Sarayı qarşısına Loplaşaraq milli və vətəndaşlıq həmrəyliyi nümayiş etdirərək Heydər Əliyevin siyasətini dəstəkləmişlər. - 53, 55.
MK-nın Baş katibi, 1990-91-ci illərdə SSRİ-nin ilk və son prezidenti. Qorbaçov «yenidənqurma» adı ilə «aşkarlıq və demokratiya» siyasi xəttini, «humanist, demokratik sosializm» şüarını meydana atdı. Sovet totalitar rejimi ilə uyuşmayan «yenidənqurma» ölkərin dərin siyasi və iqtisadi böhrana saldı. Qorbaçovun milli münaqişələrə səbəb olan siyasəti xüsusən Azərbaycana qarşı qərəzli, düşmənçilik mövqeyi ilə səciyyələnirdi. Ermənilərin Azərbaycana olan torpaq iddialarını dəstəkləyən Qorbaçov 1990-cı ilin yanvarında Bakıda baş verən Qanlı Yanvar faciəsinin təşkilatçısı və günahkarıdır. -53, 224.
(d.l930)- 1988-90-a ilin yanvarınadək Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi olmuşdur. - 53.
inteqrasiya təşkilatının ümumi adı (Avropa İqtisadi Birliyi – AİB, Avropa Kömür və Polad Birliyi - AKPB, Avropada Atom Energetika Birliyi - (AAEB ümumi prinsiplərin müəyyən edilməsindən birgə fəaliyyatə qədər bır neçə mərhələ (Avropa İnvestisiya Bankının, Avropa Regional İnkişaf Fondunun - vəhid valyula qəbul etməsi - AVRO- ya) keçmişdir. Mühüm mərhələ Vahid Avropa Aktının (1986-1987-ci ildən qüvvəya minmişdir) qəbul edilməsi olmuşdur. 1967-ci ildə rəhbər orqanların birləşməsindən sonra - AİB, AKPB və AAEB - Avropa Birliyi - 1993-cü ildə isə Avropa Şurası yarandı. -60, 231, 330, 409, 410, 411.
Paytaxtı Qroznı şəhəridir. Orta əsrlərin əvvəllərində Çeçenistanın xeyli hissəsi Alan dövlətinin tərkibində idi. XIX əsrdə Rusiya Şimali Qafqazı işğal etməyə başladı. Çeçenlər öz torpaqlarından çıxarılır, onların yerinə burada kazaklar yerləşdirilirdi. Bu da Çeçenistanda milli azadlıq hərəkatının başlanmasına səbəb oldu. Dağlıların bu hərəkatı (1817-1864) 1859-cu ildə Şeyx Şamil təslim olduqdan sonra yatırıldı və Çeçenistan tamamilə Rusiyaya birləşdirildi. 1991-92-ci illərdə Rusiya Federasiyası tərkibində müstəqil Çeçenistan Respublikası yaradıldı. - 61, 166, 272, 334, 379, 411,
Yüklə 2,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|