Microsoft Word ittht docx

4 

 

 

işgüzar təşkilatlarda rəhbərlik sistemin ümumi parametrləri; 

 

özünüidarə və özünü təşkil etmə; 

 

idarəetmənin təşkilati strukturlarının qurulması prinsipləri və metodları; 

 

təşkilati strukturların formalaşması və təhlili; 

 

idarəetmədə təşkilati strukturların təsnifatının meyarları; 

 

  təşkilatda asılılıqlar və təşkilati mədəniyyətin qurulması 

 

  özünü müdafiə, sinergiya effekti 

 

  işgüzar təşkilatlarda daxili münaqişələrin əlamətləri və onların aradan 

qaldırılması yolları və s.  

    Tədqiqatın  predmeti.

 

Tədqiqatın  əsas  predmeti  kimi  işgüzar  təşkilatlarda 

idarəetmə  sisteminin  qurulması,  rəhbərlik  sisteminin  ümumi  parametrləri, 

təşkilati  idarəetmə  strukturlarının  müxtəlif  aspektlərdən  xüsusiyyətləri, 

idarəetmə qabiliyyəti, təşkilatdaxili münaqişə və mədəniyyətin müasir çalarları 

öz əksini tapmışdır. 

    Tədqiqatın obyekti

.

 

Tədqiqatın obyekti olaraq Cahan Holding seçilmişdir.  

Tədqiqatın  nəzəri  və  metodoloji  əsasları

nı  Azərbaycanın  və  xarici  ölkələrin 

iqtisadçı  alimlərinin  insan  resurslarının  idarə  olunması  sahəsində  dərc  edilmiş 

elmi tədqiqatları, nəzəri və praktiki fikirləri, mövzuya dair, Nazirlər kabinetinin 

idarəetmə standartları təşkil edir. Dissertasiyanın yazılması prosesində sistemli 

yanaşma,  müqayisəli  təhlil,  məntiqi  araşdırma  və  s.  üsullardan  istifadə 

edilmişdir.  

    Tədqiqatın  elmi  yeniliyi.  Demək  olar  ki,  tədqiq  olunan  sahəyə  ilk  dəfə 

başqa  səpkidən  yanaşılmış,  müasir  informasiyaların  daha  çevik  dövr  etdiyi 

zamanda ic-icə olan qarışıq proseslər təhlil edilərək, bir çox təkliflər verilmiş və 

təkmilləşmə  aparılmışdır.  Bu  baxımdan  elmi  yeniliyə  aid  fikirlərdən 

aşağıdakıları göstərmək olar: 

 

ilk  öncə  işgüzar  təşkilatlarda  tək  hakimiyyətliliyin  müasir  vəziyyəti 

nəzərdən keçirildi; 

---

5 

 

 

təşkilatda  rəhbərlik  sisteminin  rolu  və  funksiyaları  müxtəlif 

parametrlər üzrə dəyərləndirildi; 

 

idarəetmədə  təşkilati  strukturların  təsnifləşdirilməsi  zamanı  ayrı-ayrı 

idarəetmə amillərin təsiri müəyyən edildi; 

 

işgüzar  təşkilatlarda  normal  kollektiv  münasibətlərin  pozulduğu 

zaman çıxış yollarına nəzər yetirildi; 

 

ş

çi  heyəti  ilə  rəhbər  struktur  vəzifəni  icra  edən  səxslər  arasındakı 

münasibətlərin inkişafının yeni mədəni tipləri göstərildi. 

  

Tədqiqatın təcrübi əhəmiyyəti

. Araşdırılan tədqiqat əsasında əldə edilmiş 

nəticələr və irəli sürülən təklif və tövsiyyələr tətbiq edilmə imkanlarını daha da 

genişləndirir.  

          Dissertasiya  işinin  strukturu.  Dissertasiya  işi  giriş,  3  fəsil,  9  paraqraf, 

nəticə və təkliflərdən ibarət olmaqla 80 səhifədən ibarətdir. Dissertasiya işində 

22 adda ədəbiyyat və internet resurslarından istifadə edilmişdir. 

   

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

6 

 

Fəsil 1.  şgüzar təşkilatlarda tək hakimiyyətlilik sisteminin nəzəri əsasları 

1.1.

  darəetmədə avtoritarizm anlayışı və tək hakimiyyətliliyin mahiyyəti 

 

 

darəetmə tədqiqatı mürəkkəb obyektidir və müxtəlif aspektlərdə təsəvvür 

etmək olar.  darəetmənin müəyyənləşdirilməsi haqqında müxtəlif izahları var və 

bu haqda beynəlxalq assosiasiyası tərəfindən təxminən 1000-dən artıq anlayışlar 

təqdim  edilmişdir.  Tək  hakimiyyətliliyin  mahiyyətini  aydınlaşdıran  zaman 

monarxiya anlaşıyına diqqət edək. Monarxiya – (yunanca – təkhakimiyyətlilik) 

–  elə  bir  idarəetmə  formasıdır  ki,  burada  ali  hakimiiyət  vətəndaşların 

iradəsindən  asılı  olmayaraq  tam  və  ya  qismən  bir  mütləq  dövlət  başçısının 

(imperator,  kral,  sultan,  şah  və  s.)  əlində  cəmləşmişdir

1

.  Monarxiyanın 

xüsusiyyətləri:  

➢ hakimiyyət vərasət yolu ilə ötürülür; 

➢ müddətsiz olaraq həyata keçirilir;  

➢ insanların iradəsindən asılı deyil.  

 

darəetmə rejim — bu sistemin strukturlarının qaydaya salınmış qarşılıqlı 

təsiridir,  həmçinin  hakimiyyətin  həyata  keçirilməsi  və  hədəflərin  nailiyyəti 

metodlarının məcmusu. Tək hakimiyyətli idarəetmənin keyfiyyət xüsusiyyətləri 

bunlardır:  rəhbərin  fərdi  istəyindən  asılı  olaraq  idarəetmə  subyektlərinin 

reqlamentinin  formaları,  hakimiyyətin  həyata  keçirilməsi  metodları,  təşkilat 

daxili münasibətlərin xarakteri, mövcudluq və ya vacib qərarların qəbuluna təsir 

etməyə  təşkilatdakı  işci  heyətinin  mudaxilə  imkanlarının  yoxluğu,  həyati 

qərarların hazırlanması və yatəkmilləşdirməsi metodları. 

darəetmənin vacib şah aparıcısı məfhumu hakimiyyətdir. Hakimiyyət – 

bu  başqa  insanlara  təsir  etməyə  qabiliyyətidir  və  ya  fərdin  imkanıdır. 

Hakimiyyət  –  bu  bir  çox  elementi  özünə  daxil  edən  çox  mürəkkəb  anlayışdır.

 

Gündəlik həyatda  hakimiyyəti təşkilatda vertikal münasibətlərə müvafiq olaraq 

eyniləşdirirlər. 

                                                            

1

 

Fəlsəfə terminlərinin izahlı lügəti, Adilə Nəzərova, Bakı 2014, səh 126 

---