Microsoft Word Kitabxana nasl q-Biblioqrafiya jurnal 2009 doc
Yüklə 1,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
29 Sovet kitabxanaşünaslığında əsas müvəffəqiyyətlərdən biri də idarəetmə problemlərinin tədqiq olunması,öyrənilməsi və tətbiq olunmasıdır. Həmçinin idarəetmənin ayrı-ayrı sahələri, xüsusilə, kitabxana fondunun idarə olunması kitabişləmə prosesinin idarə olunması,kataloqlaşdırmanın keyfiyyətli idarə olunması və s. əhatəli şəkildə tədqiqata cəlb olunmuşdur. Bundan başqa idarəetmə aspektlərinə həsr olunmuş tədqiqatlar oxucu fəaliyyətinin idarə olunması kimi ayrıca tədqiq olunmuş və bu barədə bir sıra sərəncamlar da qəbul olunmuşdur. İdarəetmənin ayrı-ayrı aspektlərinin tədqiq olunması idarəetmə probleminə kompleks yanaşmağa imkan verir. Odur ki, kitabxanaların idarəetmə fəaliyyətinin bütün aspektlərini müqayisəli təhlil etməklə kitabxana proseslərinin yeniləşməsi vəzifələrinə uyğun olaraq yeni texnologiyaların tətbiqini nəzərdə tutmalıdır. Kitabxanaların idarəetmə problemlərini öyrənən zaman kitabxanaçı kadrların hazırlıq səviyyəsi, onların ixtisasının artırılması mütləq nəzərə alınmalıdır. İdarəetmə məsələlərinin öyrənilməsində idarəetmə kadrlarının hazırlığı ayrıca nəzərdə tutulmur,lakin kitabxanaçılıq sahəsində ümumi biliklərin öyrənilməsində həmçinin idarəetmə aspektləri də geniş şəkildə öyrədilməli və nəzəri-praktiki cəhətdən izah edilməlidir. Kitabxanaların idarə edilməsi problemlərinin tədqiq olunması göstərir ki, tədqiqatçılar və metodistlər idarəçilik fəaliyyətində ayrı-ayrı məsələlərlə yanaşı komleks maneələrlə də rastlaşırlar. Mütəxəssislərin rastlaşdığı bu problem kitabxana resurslarından istifadə olunması,xüsusilə maliyyə vəsaitlərinin,bank əməliyyatlarının, smeta sənədlərinin mənimsənilməsi və öyrənilməsi rəhbər işçilər üçün çətinliklər yaradır. Odur ki, kitabxana müdirləri və direkorları maliyyə işlərini, bank əməliyyatlarını, onların hüquqi tənzimlənməsini öyrənməli və bilməlidir.Kitabxanaların olduqları idarələr və nazirliklər müəssisə rəhbərləri üçün vaxtaşırı xüsusi ixtisasartırma kursları təşkil etməlidirlər. Çox təəssüf ki, belə kurslar son illərdə təşkil edilmir, kitabxana işçiləri üçün təşkil olunan kurslarda isə idarəetmənin normativ hüquqi və maliyyələşdirmə məsələləri ilə bağlı problemlərə vaxt ayrılmır. Nəticədə plan, maliyyə və idarəetmə işində çox ciddi qanun pozuntuları və çatışmazlıqlar ortaya çıxır. Yeri gəlmişkən qeyd etmək lazımdır ki, hələ SSRİ dövründə xalq təsərrüfatının bir çox sahələrində əməyin elmi təşkili ilə məşğul olan bir sıra bölmələr və srukturlar hazırda Respulikamızda demək olar ki, fəaliyyət göstərmir,bu sahədə elmi konfranslar keçirilmir. Son illərdə aparılan elmi- tədqiqat işlərindən idarəetmə məsələlərinə həsr olunmuş problemlər tədqiqata cəlb olunmur. Halbuki, kitabxanaların bugünkü fəaliyyəti mütəxəssis kadrların idarəçilik səriştəsi və bacarığından asılıdır.Bu günün kitabxana mütəxəssisləri, idarəçiliklə məşğul olan rəhbər kadrlar «Kitabxanaların idarə olunması», «Kitabxanaların sosial inkişafının planlaşdırılması», «Kitabxanalarda qabaqcıl 30 iş təcrübəsi» və s. öyrənilməsini ön plana çəkməli, kitabxana işçilərinin peşəkarlıq keyfiyyətləri onlara verilən tələblər və idarəetmənin müsbət cəhətləri və digər amillər bu günümüzün reallığıdır və tədqiqata cəlb olunmalıdır. Kitabxana işinin idarə edilməsində olduqca vacib bir məsələ unudulur ki,kitabxanaların qarşısında duran çox mühüm sosial bir vəzifə ayrı-ayrı kitabxana işçiləri və kitabxanalar deyil, kitabxana kollektivləri tərəfindən həll edilir, ona görə də kollektivin idarəetmədəki fəaliyyəti geniş tədqiq olunmalıdır. Görünür tədqiqatçılar və metodist kitabxana işçiləri ayrı-ayrı kollektivlərin işindəki fərqli və ya müsbət cəhətləri lazımi qədər tədqiqata cəlb etməkdə çətinlik çəkirlər və beləliklə, kitabxana kollektivlərinin spesifik cəhətlərini öyrənə bilmirlər. Həmçinin belə bir qənaətə gəlmək olar ki, kitabxana kollektivlərində çalışan kitabxanaçıların peşə biliklərinin çatışmamasından onlar kitabxanaların idarəetmə problemlərinin nəzəri cəhətdən əsaslandırılmış təkliflərinin hazırlanmasında çətinlik çəkirlər. Ona görə də bir çox müəlliflər öz tədqiqatlarında kitabxana kollektivlərindən deyil, ümumiyyətlə kitabxanalardan bəhs edirlər. Kitabxana kollektivinin işinə diqqətsizlik kitabxana kollektivlərinin sosial inkişafının planlaşdırılmasının lazımi səviyyədə qiymətləndirilməməsinə gətirib çıxarır. Açıq etiraf etmək lazımdır ki,ancaq iri universal kitabxanaların bəziləri kollektivin sosial inkişaf planı əsasında öz fəaliyyətini qururlar. Ümumiyyətlə qeyd etmək lazımdır ki, kitabxana kollektivinin sosial planlaşdırmanın bu cür metodu Respublikamızda eləcə də ondan kənarda hələlik işlənilməmişdir. Bundan başqa kitabxana kollektivlərində sosial-psixoloji mühitin tədqiq edilməsinə lazımi diqqət verilmir. Kitabxana tədqiqatlarından məlumdur ki, on mindən çox kitabxanası olan Azərbaycanda hələ də əksər kitabxana işçilərinin ali peşə təhsili olanların faizi çox aşağıdır. Respublikamızda fəaliyyət göstərən MKS-in işçilərinin təxminən 30-40 faizi, tək-tək hallarda 50 faizi yüksək ixtisaslı mütəxəssislərdir, hətta Azərbaycanın kənd yerlərində bu faiz daha aşağıdır. Bütün bunlar kitabxana fəaliyyətinə, kollektivdəki psixoloji mühitə, oxuculara daha keyfiyyətli xidmət işinə olduqca mənfi təsir göstərir. Əgər işçilərin böyük əksəriyyəti doğrudan da təsadüfi əməkdaşlardan ibarətdirsə, kitabxanaçılıq peşəsini nəzəri və praktiki cəhətdən bilmirsə, əlbəttə, burada yüksək peşəkarlıqdan və keyfiyyətli xidmətdən danışmaq olmaz. Bizə belə gəlir ki, kitabxana kollektivinin işini dərindən və diqqətlə öyrənməyə o qədər də ehtiyac yoxdur ki, bir sıra xarakterik cəhətlər işçilər arasında şəxsi münasibətlərin qurulması, bütövlükdə kollektivin fəaliyyətinə öz təsirini və bütövlükdə kitabxanaların idarə edilməsinin ardıcıl inkişafına mənfi təsir edir. Yüklə 1,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|