Microsoft Word Kitabxana nasl q-Biblioqrafiya jurnal 2009 doc
Yüklə 1,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
116 bir dirçəliş hiss olunur. Buna səbəb kitabxana işinə dair bir çox qərar, qanun, təlimatların qəbulu və kitabxana işçilərinin əmək haqqlarının artırılması idi. Ümumiyyətlə, hər bir Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin təşkili və fəaliyyəti aşağıdakı dövlət sənədlər ilə tənzimlənir: 1. Dövlət kütləvi kitabxanalarının mərkəzləşdirilməsi haqqında Əsasnamə; 2. Mədəniyyət orqanlarının əmr və sərəncamları; 3. Metodiki mərkəzlərin tövsiyələri; 4. MK, MUK və kitabxana-filiallar haqqında Əsasnamə; 5. MKS işçilərinin vəzifə təlimatları; 6. Kitabxanadan istifadə qaydaları; 7. Daxili əmək intizamı qaydaları; 8. Əsas texnoloji proseslərin təşkili üzrə təlimatlar. Məhz bu dövrdə Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemində biblioqrafik informasiya xidməti daha geniş miqyasda həyata keçirilirdi. Hər bir mərkəzi kitabxana vahid fonda daxil olan yeni ədəbiyyatın bülletenlərini nəşr edir, öz ərazisində yerləşən idarə və müəssisələrə, filial-kitabxanalara göndərirdi. Bu illərdə Xətai rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin S.Vurğun adına mərkəzi kitabxanası hər ay vahid fonda daxil olan ədəbiyyatın məlumat bülletenlərini nəşr etdirib müvafiq idarə, müəssisə məktəb və filial kitabxanalara göndərirdi. Bu proses 1988-ci ilə qədər davam etmişdir (9). MKS-lərdə biblioqrafik fəaliyyətin inkişafı müstəqillik illərində daha intensiv olmuşdur. Belə ki, bu dövrdə MKS-də yeni informasiya texnologiyalarının tətbiqi onların bazasında elektron-informasiya mərkəzlərinin yaradılması işinə başlanmışdır. 1998-ci ildə Milli Məclis ölkəmizin tarixində ilk dəfə olaraq «Kitabxana işi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununu qəbul etdi (5). Bu qanun ölkəmizdə kitabxana işi sahəsində dövlət siyasətinin əsasıdır. Professor A.Xələfovun yazdığı kimi, «Bu qanun Azərbaycanda kitabxana işinə dövlət münasibətinin, dövlət qayğısının və dövlət siyasətinin əsası, onun məhək daşıdır kitabxana işinin qorunub saxlanılması və inkişafının hüquqi bazasıdır» (3). Bu qanundan sonra MKS-lər də öz inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Müasir dövrdə MKS-lərin əsas vəzifələrindən biri onlarda informasiya texnologiyalarının inkişafı tutur. Çünki, müasir informasiya texnologiyasının biblioqrafik proseslərə tətbiqi olmadan cəmiyyətin informasiyalaşdırılmasından danışmaq qeyri-mümkündür. MKS-lər cəmiyyətin informasiya təminatında iştirak etməklə dövlətimizin bütün sahələrdə apardığı siyasətin müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilməsində əsas müəssisələrdən biridir. 117 Məlumdur ki, biblioqrafiya insanlar arasındakı informasiya münasibətlərini tənzimləyən əlaqə vasitəsidir. Bu mənada cəmiyyətimizin informasialaşdırılmasında kitabxanalarda aparılan bibiloqrafik xidmətin əhəmiyyəti əvəzolunmazdır. Çünki, informasiya tələbatçılarının biblioqrafik təminatı məhz kitabxanada aparılan biblioqrafik informasiya və soraq- biblioqrafiya xidməti zamanı ödənilir. Hər bir MKS-də biblioqrafik informasiya xidməti elə təşkil edilməlidir ki, tələbatçı ona lazım olan informasiyanı tam və dolğun əldə edə bilsin. Bunun üçün isə ənənəvi bibiloqrafik xidmət vasitələrindən əlavə müasir texnologiyadan da istifadə etmək lazımdır. Ölkəmizdə kənd təsərrüfatı və sənaye müəssisələrinin çoxu elmi və elmi- texniki kitabxanalar yerləşən mərkəzdən, ərazi məlumat orqanlarından uzaq olduqları bir vaxtda adları çəkilən müəssisələrin biblioqrafik təminatında MKS-lərin rolu və əhəmiyyəti inkaredilməzdir. Aydındır ki, MKS-lər ancaq öz fondlarına əsaslanaraq yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin biblioqrafik təminatını ödəmək iqtidarında deyillər. Ona görə də MKS-lər mütəxəssislərin biblioqrafik informasiya tələbatlarının ödənilməsində yüksək səviyyəli kitabxanaların informasiya ehtiyatlarından, ərazi məlumat orqanlarının xidmətlərindən geniş şəkildə istifadə edirlər. Beləliklə də, ərazi və sahəvi məlumat orqanlarının olmasına baxmayaraq xalq təsərrüfatı mütəxəssisləri MKS-in iştirakı olmadan kitabxana-biblioqrafiya xidməti ilə əhatə oluna bilməz. Artıq bu gün MKS-lər ayrılıqda deyil, bir-biri ilə əlaqədar, bir-birini tamamlayan vahid sistem kimi fəaliyyət göstərir. Kompüter texnologiyasının biblioqrafik proseslərə tətbiqi, İnternet əlaqələrinin genişlənməsi, elektron informasiya daşıyıcılarının ildən-ilə artması MKS-lərdə də bu işlə məşğul olacaq xüsusi şöbənin açılması zərurətini yaradır. Bunun üçün isə birinci növbədə maddi-texniki baza və həmin texnologiya ilə işləməyi bacaran mütəxəssislər olmalıdır. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, artıq bu gün bir çox rayon MKS-də Regional İnformasiya Mərkəzləri yaradılmışdır. Nümunə olaraq Xaçmaz rayon MKS-də 2005-ci ildən fəaliyyət göstərən Regional Kitabxana. Məlumat Mərkəzini göstərmək olar. Bu şöbədə 5 ədəd kompüter, 1 printer və İnternetə çıxış var. Son 2 il ərzində Mərkəzdən 1170 nəfər istifadə etmişdir. (8). Təəssüflə qeyd etmək lazımdır ki, bunu bütün kitabxana sistemləri haqqında demək olmaz. Bütün tip kitabxanalarda olduğu kimi MKS-lərdə də soraq biblioqrafiya aparatı (SBA) biblioqrafik fəaliyyətin əsas bazası hesab edilir. SBA-nın əsas məqsədi kitabxana fondunu tam əks etdirməkdən ibarətdir. Onun ayrı-ayrı tərkib hissələri qarşılıqlı əlaqədə olmalı və bir-birini tamamlamalıdırlar. SBA- nın tərkib və məzmununa kitabxananın xidmət göstərdiyi rayonun profili və onun oxucu kontingentinə təsir göstərir. SBA-nın optimal təşkili, onun elmi Yüklə 1,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|