Microsoft Word maden jeolojisi doc
Yüklə 440,24 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.BÖLÜM : MADENLER
36
Cevher kütlelerine e şlik eden sülfidler genellikle sülfürce zengin olan kovellit, dijenit, pirit ve enarjittir.
Bu alterasyonda feldispat ve mikalarda bazların (alkaliler (K-Na) ve kalsiyum (Ca)) büyük ölçüde liçlenmesi söz konusudur. Fakat sadece alüminyumun çok fazla mobilize olmadı ğı durumda yeralır. Eğer alüminyumda kayaçtan uzaklaşırsa o zaman kayaçta silisle şmeye doğru gidilir ve artan serisit miktarı ile dışa doğru serisitleşmeye geçilir. Đleri arjilik alterasyonun olu şumu, çok büyük miktarlarda hidrotermal sıvılarının sirkülasyonu ve damar olu şum ve büyümeleri için gerekli yüksek geçirgenliğin gelişimi için son derece önemlidir.
şme : Dünya çapında cevherli alanlarında, sleyt ve granit gibi alüminyumca zengin kayaçların içindeki en yaygın alterasyon tipidir. En hakim mineraller serisit ve kuvars olup pirit bunlara ço ğunlukla eşlik eder. Burada dikkat edilecek şey serisitin gerçekten muskovit olup olmadı ğını bilmek gerekir. Çünkü serisit mineralleri illit, paragonit, flogopit, talk ve pirofillit ile karı ştırılabilir. Muskovit geniş bir P-T aralığında duraylıdır ve bu nedenle alterasyon minerali olarak en yaygın olu ştuğu kabul edilir. Eğer yan kayaca potasyum (K) getirimi varsa o zaman bu elementçe fakir kayaçlar (diyoritler gibi) serisitle şebilir. Ancak bu ve di
ğer alterasyon süreçleri ile yan kayaçların bazen öyle olsa bile tamamen serisit ve kil minerallerinden olu ştuğu düşünülmemelidir. Yan kayaçta görülen şey görünüm olarak bu minerallerce zenginlik veya ilgili minerallerde miktar olarak artı ştır. Bazen yeni mineral veya mineraller, di ğer tüm minerallerin dışında gelişebilir fakat bu durum her zaman olmak zorunda de ğildir. Granitin serisitleşmesi esnasında, feldispat ve mikalar serisite dönebilir ve bu reaksiyon sonucu ikincil kuvarslar olu şur. Fakat ikincil sıvı kapanımlarının gelişimi dı şında birincil kuvarslar büyük ölçüde etkilenmezler. Yan kayaç alterasyonu bazı minerallerin reaksiyonunun ve alterasyonunun di ğerlerine göre daha fazla olduğu ileri doğru giden (progresif) bir alterasyondur. E ğer makaslanma alterasyona eşlik ediyorsa veya fillosilikatları içeren di ğer alterasyon tipleri varsa o zaman kayaçta şistozite gelişir. Aksi halde hornfels benzeri dokular geli şir.
c)Potasik alterasyon : Đkincil K-Feldispat ve/veya ikincil biyotitin ortaya çıkması ile serisitle şme, potasyum silikat alterasyonuna geçer. Potasyum silikat alterasyonu, Utah, Bingham Kanyon’unda oldu ğu gibi porfiri bakır yataklarının merkezinin derin kesimlerinde çok yaygındır. Florca zengin ortamlarda, topaz, zunyit ve kuvars ile birlikte serisite e şlik
ederek grayzenleri olu ştururlar. Serisitleşme zonunun dış kısmında düşük mertebeli ortaç (intermediyer) arjilik alterasyon olu şabilir. Böylelikle serisitleşme 3 tip yüksek mertebeli ve bir de dü şük mertebeli alterasyonlara geçişlidir diyebiliriz.
Đntermediyer (ortaç) arjilik alterasyon : Burada başlıca mineraller plajiyoklazın alterasyon ürünleri olarak kaolin ve montmorillonit grup mineralleridir. Đntermediyer arjilik zonu, alterasyonun dı ş kesimine doğru montmorillonitçe hakim mineral zonu ve serisitik zona yakın kaolin minerallerinden olu şan zon ile iki ayrı zona ayrılabilir. Sülfidler genellikle önemsiz oranlardadır. Đntermediyer arjilik alterasyon zonundan dışa doğru taze kayaca ula şılmadan önce piropilitik alterasyon mevcut olabilir. e) Piropilitik alterasyon : Bu alterasyon ; klorit, epidot, albit ve karbonat (kalsit, dolomit veya ankerit) ile karakterize edilen karma bir alterasyondur. Az miktarda serisit, pirit ve manyetit bulunabilir. Daha az oranlarda da zeolitler ve montmorillionitler yeralır.
37
Piropilitik deyimi ilk kez Becker tarafından 1882 yılında Nevada’daki Comstock Lode’deki andezit ve diyoritler için kullanıldı. Bu madenden, geçen yüzyılın son zamanlarındaki bir büyük Au-Ag üretimi yapılmı ştır. Bu yatakta ana alterasyon ürünleri epidot, klorit ve albit’tir. Piropilitik alterasyon zonu ço ğunlukla geniştir ve bu yüzden eğer bu zon mevcutsa maden aranmasında faydalı bir kılavuzdur. Örne ğin Colorado, Tellurid’lerde damarlar boyunca dar serisit zonları dı şa doğru geniş bir piropilitik alterasyon zonuna geçer.
şmesi durumunda, piropilitle şmenin alt sınıfları ortaya çıkar. Bunlar örneğin kloritleşme, albitleşme ve karbonatla şmalar olabilir. Albitleşme bu kitapta feldispatlaşma adı altında incelenecektir.
ĐN ARANMASINA YARDIMCI OLAN BAZI YÖNTEMLER 4.1.UZAKTAN ALGILAMA VE FOTOJEOLOJ Đ
ğrafların veya elektromanyetik kayıtların yorumlanması sonucunda yeryüzündeki co ğrafik, jeolojik, tarımsal, çevresel, ormancılık, okyanusal ve benzeri birçok konuda dura ğan yada zamanla değişen çok sayıdaki özellik saptanıp üzerinde çalı
şılabilmektedir.
Uzaktan algılama, elektromanyetik spektrumun morötesi ı şınları ile mikro dalga ı şınları arasındaki bölümünden yararlanarak, havadan ve uzaydan cisimlerin özelliklerini kaydetme ve inceleme tekni ğidir.
Jeologlar hava foto ğraflarının maden arama çabalarına yardımcı olması amacıyla 40 yılı a şkın bir süreden beri kullanmaktadırlar. 1972 'de Landsat 1 uydusunun yörüngeye oturtulmasıyla birlikte yüksek çözünürlüklü (high resolution) uydu görüntülerinin geli şimi,
arama jeologlarına artan bir biçimde dijital görüntülere (kompüterize olmu ş veriler) talepte bulunmaya yöneltmi ştir. Son yıllarda jeologlar gizli (derindeki) maden yataklarını aramak için yeryüzünün jeokimyasal, jeofiziksel ve di ğer harita verilerini elde etmeye başlamışlardır. Şimdi cografik bilgi sistemlerini (Geographical information systems = GIS) kullanarak her türlü veri üzerinde oynamak olasılıdır.
Uzaktan algılamada bir obje yada bir bölge hakkında verilerin toplanması, onlarla fiziksel bir temas olmaksızın gerçekle şmektedir.
Uzaktan algılamada kullanılan veri toplama sistemleri şunlardır:
1) Uçaklar ya da uydulara monte edilen kameralardan elde edilen foto ğraflar,
2) Uçaklar ya da uydulara monte edilen TV kameralarıyla da sayısal olarak alınan çok spektralli elektronik tarayıcı ya da sensörler.
Çe şitli çözünürlük derecesinde farklı veriler toplayan çeşitli uydular ve pixel (en az algılanabilecek alan, örne ğin 10m x 10 m = 1 Pixel) boyutlarıyla aynı alanı kaç günde bir görebildikleri Şekil 30' de belirtilmiştir.
Yüklə 440,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|