Microsoft Word Mahmudova sebine doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Texnoloji liderlik.
- Reklamda olan üstünlük.
23 − Baş firma və onun xarici müəssisələri arasında şirkətdaxili kapital köçürmələri. Birbaşa xarici investisiyalar kapital resurslarına və qeyri-material aktivlərinə bölünür. Birinciyə səhmlər, reinvestisiya edilmiş gəlirlər və digər firmalararası uzunmüddətli sazişlər formasında mövcud olan kapital aiddir. Qeyri-material aktivlərinə isə qeyri-istehsal və qeyri-maliyyə resursları, mülkiyyət hüquqları, həmçinin bu aktivlərdən lisenziya sazişləri əsasında istifadə edilməsi daxildir. Birbaşa xarici investisiyaların ixracı və idxalının səbəbləri kifayət qədər müxtəlifdir. Əsas səbəblər kimi kapitalı maksimum gəlir gətirərək ölkədə yerləşdirməyə, vergi ödəmələrinin səviyyəsinin azaldılmasına və risklərin diversifikasiyasına göstərilən səylər çıxış edir. BMT-nin iqtisadi qurumlarının rəhbərliyi altında keçirilən çoxsaylı tədqiqatlar göstərir ki, birbaşa investisiyaların ixracı və idxalının spesifik səbəbləri əhəmiyyətli dərəcədə üst-üstə düşür, lakin onların nisbi rolu müxtəlifdir. Birbaşa investisiyaların ixracının səbəbləri kimi aşağıdakıları göstərmək olar: − Texnoloji liderlik. Şirkətin satış həcmində elmi tədqiqatlara çəkilən xərclər nə qədər yüksəkdirsə onun birbaşa xarici investisiyalarının həcmi bir o qədər çox olur. Və əksinə çəkilən xərclərin payı nə qədər aşağı olsa birbaşa investisiyaların həcmi də bir o qədər az olacaq. Xaricə birbaşa investisiya ixrac etməklə müəssisələr onlara məxsus olan və onların rəqabətli üstünlüyünü təmin edən texnologiya üzərində nəzarəti əldə saxlamağa çalışırlar. − ş çi qüvvəsinin ixtisas səviyyəsində olan üstünlük. xtisas səviyyəsi adətən işçilərin əməyinin ödənilməsinin orta səviyyəsi ilə ölçülür. Şirkətdə ə məyin ödənilməsi səviyyəsi nə qədər yüksəkdirsə, onun birbaşa investisiya ixracı bir o qədər çox olacaqsan. − Reklamda olan üstünlük. Bu üstünlük beynəlxalq marketinq üzrə toplanmış təcrübəni əks etdirir. Şirkətin satış həcmində reklama çəkilən 24 xərclərin payı nə qədər yüksək (aşağı) olarsa, onun birbaşa investisiya ixracı bir o qədər çox (az) olar. − qtisadiyyatın miqyası. Şirkətin daxili bazara yönəlmiş istehsal həcmi nə qədər çoxdursa, birbaşa investisiyaların ixrac həcmi də bir o qədər çox olur. Ş irkətlərin əksəriyyəti ölkə xaricinə investisiya qoymazdan əvvəl daxili bazar çərçivəsində iqtisadiyyatın miqyası imkanlarından tam istifadə edirlər. − Şirkətin ölçüsü. Şirkətin ölçüsü böyük olduqca birbaşa xarici investisiyaların da həcmi çox olur. − stehsalın təmərküzləşmə dərəcəsi. Şirkət çərçivəsində müəyyən əmtəə istehsalı üzrə təmərküzləşmə səviyyəsi yüksək olduqca şirkətin birbaşa xarici investisiyaların həcmi də artır. − Təbii resurslara çıxışla təmin edilmə. Şirkətin müəyyən təbii resursa ehtiyacı nə qədər çox olarsa, şirkətin bu resursun olduğu ölkəyə birbaşa investisiyası bir o qədər çox olar. − Digər səbəblər: istehlakçının bilavasitə yaxınlıqda müəssisə yaradılması ilə ə mtəənin istehlakçıya çatdırılması üçün çəkilən nəqliyyat xərclərinin aşağı salınması; ölkə ərazisində müəssisə yaradılması ilə ölkə tərəfindən tətbiq edilən idxal maneələrinin aradan qaldırılması. Birbaşa investisiyaların idxalının səbəbləri kimi isə aşağıdakıları göstərmək olar: − Texnoloji liderlik. Şirkətin satış həcmində elmi tədqiqatlara çəkilən xərclər nə qədər yüksəkdirsə, onun xaricdən birbaşa investisiyalar idxalı bir o qədər çox olur. Və əksinə, çəkilən xərclərin payı nə qədər aşağı olsa, birbaşa investisiyaların idxalı da bir o qədər az olacaq. Birbaşa investisiyalar adətən yeni xarici texnologiyalar idxalı ilə əlaqədardır. − şçi qüvvəsinin ixtisas səviyyəsi. Şirkətdə əməyin ödənilməsi səviyyəsi nə qədər yüksəkdirsə, onun birbaşa investisiya idxalı bir o qədər çox olacaq. 25 − Reklamda olan üstünlük. Şirkətin satış həcmində reklama çəkilən xərclərin payı nə qədər yüksək olarsa, onun birbaşa investisiya idxalı bir o qədər çox olar. − Masştab iqtisadiyyatı. Şirkətin daxili bazara yönəldilmiş istehsal həcmi nə qədər çoxdursa, adətən birbaşa investisiyaların idxal həcmi də bir o qədər az olur. − Şirkətin ölçüsü. Şirkətin ölçüsü böyük olduqca birbaşa xarici investisiyaların idxal həcmi də çox olur. − stehsalın təmərküzləşmə dərəcəsi. Şirkət çərçivəsində müəyyən əmtəə istehsalı üzrə təmərküzləşmə səviyyəsi yüksək olduqca şirkətin birbaşa xarici investisiya idxalının həcmi azalır. − Kapitala olan ehtiyac. Şirkətin kapitala olan ehtiyacı nə qədər böyük olarsa, onun birbaşa investisiya idxalı bir o qədər çox olar. − Milli filialların sayı. Şirkət ölkə daxilində nə qədər çox filiala malikdirsə, onun investisiya idxalı bir o qədər çoxdur. − stehsal xərcləri. Kapitalı qəbul edən ölkədə istehsal xərcləri nə qədər aşağıdırsa, onun investisiya idxalının həcmi bir o qədər çoxdur. − Daxili əmtəə bazarının müdafiə səviyyəsi. Kapital idxalı əmtəə idxalının alternativi kimi çıxış etdiyindən ölkənin daxili əmtəə bazarının gömrük və digər müdafiə səviyyəsi nə qədər yüksəkdirsə, birbaşa investisiya idxalı bir o qədər çoxdur. − Bazarın ölçüsü. Ölkənin daxili bazarının ölçüsü böyük olduqca investisiya idxalı da çox olur. − Digər amillər: xarici birbaşa investisiyalar hesabına yaradılan sənayenin ixracyönümlülüyü; hökumətin iqtisadi inkişaf proqramlarının mövcudluğu. Göründüyü kimi, birbaşa investisiyaların ixracını və idxalını müəyyən edən amillər bir çox hallarda üst-üstə düşür ki, bu da kəsişən investisiyalara gətirib çıxarır. Texnoloji liderlik, işçi qüvvəsinin ixtisas səviyyəsi, beynəlxalq Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|