Microsoft Word Market strat v?r?qab?tli movqel?sdirm?doc

                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

30 

rəqabətqabiliyyətliliyini  təmin  etmək  məqsədilə  yüksək  keyfiy-

yətli  xidmət  və  ən  böyük  dəyərlilik,  həmçinin,  yenilikçilik  üçün 

təşkilatın  işçilərinin  və  çoxsaylı  funksional  bölmələrin  koordinə 

edilmiş fəaliyyəti zəruridir. 

 

Bazarda rəqabəti müştərinin  nəzər-nöqtəsinə uyğun olaraq dərin-

dən  anlama  digər  həlledici  məqamdır.  Müştərinin  rakursundan 

məhsulu  və  ya  xidməti  görmək  çax  zaman  elə  də  asan  olmur, 

lakin belə yanaşma olmadıqda marketinq strategiyası gözlənilməz 

rəqiblərin  hücumları  qarşısında  həddən  artıq  zəif  olur.  Biz,  bu 

məsələni  ətraflı  surətdə,  rəqabətli  mövqeləşdirməyə    həsr 

etdiyimiz 3-cü hissədə  nəzərdən keçirəcəyik. 

 

Nəhayət,  cari  nəticələrin  deyil,  uzunmüddətli  nəticələrin  daha 

vacib  olduğu  aşkarlanır  və  bu  uzaq  perspektiv  marketinq  stra-

tegiyasının hazırlanmasında və tərtbiqində həmişə nəzərə alınır. 

1.1  matrisində  idarəedicilərə  öz  təşkilatlarının  bazara  istiqamətlənməni  

qiymətləndirməyə  imkan  verən  sistem  verilmişdir.  Ancaq,  ilkin  mərhə-

lədə  qeyd  etmək  yerinə  düşər  ki,    marketinqin  təşkilati  mədəniyyət 

(marketinq konsepsiyası və bazara istiqamətlənmə) kimi  təşkilatın metod 

və  dəyərlərini  formalaşdıran  amillərlə  əlaqədə  nəzərdən  keçirilməsi 

vacibdir. Təşkilatda maraqlı olan müştərini birgə işin əsas iştirakçısı kimi 

fərqləndirən mədəniyyət, təşkilatda işləyən menecerlərin, işçilərin, səhm-

darların,    həmçinin  geniş  sosial  təbəqənin    maraq  və  ehtiyaclarını  eyni 

zamanda əks etdirən mədəniyyəti inkar etmir. 

 

 

 

 

 

 

Cədvəl 1.1. Marketinqin yeni konsepsiyasının quruluşu 

1.     Bütün təşkilatı müştərilərin ehtiyaclarının ödənilməsinə istiqamətləndirmək. 

2.          

Müştəriləri dinləmək. 

3. 

4. 

Təşkilatın fərqləndirici səriştəlilik növlərini müəyyənləşdirmək və təyin 

etmək. Marketinqi bazar haqqında informasiya kimi müəyyən etmək. 

 

5. 

Məqsədli müştərilərlə işləmək üçün onları dəqiq müəyyənləşdirmək. 

6. 

darəetməni satışın həcminə deyil, rentabelliyə əsaslanaraq həyata keçirmək. 

7. 

Müştərilər üçün dəyər prinsipini əsas kimi qəbul etmək 

8. 

Loyallıq dedikdə nəyi başa düşmək lazım gəldiyini müştərilərin 

müəyyənləşdirməsinə şərait yaratmaq. 

9. 

Müştərilərin gözləntilərini qiymətləndirmək və onları idarə etmək. 

10.  Müştərilərlə əlaqələr qurmaq və onların loyallığını təşkil etmək. 

11.  Fəaliyyəti xidmət fəaliyyəti kimi müəyyən etmək. 

12.  Daima təkmilləşmək və yenilikçilik fəaliyyəti ilə məşğul olmaq öhdəliyini 

qəbul etmək. 

13.  Strategiya və strukturla bərabər mədəniyyəti də udarə etmək. 

14.  Öz əməkdaşları və müttəfiqləri ilə birgə inkişaf etmək. 

15.  Marketinq sahəsində bürokratizmin kökünü kəsmək. 

Mənbə: Webster (1994) 

 

---

Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

31

1.

2

 

RESURSLAR 

BAXIMINDAN 

MARKET NQƏ 

YANAŞMA

 

Təxminən son on il ərzində elmi tədqiqatçılar və marketinq menecerləri 

“bazara istiqamətlənmə”nin mahiyyətinin (bu cür istiqamətin qiymətlən-

dirilməsi və ona çatmanı) anlaşılmasında mühüm irəliləyişlər əldə etmiş 

və strateji menecment sahəsində inqilab baş veməkdədir.  

 

1980-ci  illərdə  Harvard  biznes  məktəbinin  nümayəndəsi  Maykl 

Porterin  strategiya  haqqında  baxışları  hakim  mövqe  tutmuşdur(Porter,  1980, 

1985)  və  o  hesab  edirdi  ki,  satrategiyanın  açarı  sahənin  xüsusiyyətlərində  və 

dinamikasındadır. Porter hesab  edirdi  ki,  bir sahə  digər  sahəyə  nisbətən  daha 

cəlbedicidir  və  rentabelliyi  müəyyənləşdirən  əsas  amillər  sahəvi  rəqabəti 

yaradan amillərdən qaynaqlanır. Lakin iş nəticələrinin müxtəlifliyini izah edən 

səbəblərə  yeni  yanaşma  diqqəti  firmanın  xarici  mühitindən(onun  fəaliyyət 

göstərdiyi sahə) firmanın  özünə yönəltdi. 

 

Matris 1.1. Bazara yönümlülüyün qiymətləndirilməsi 

 

5.  MÜŞTƏR LƏRƏ  ST QAMƏTLƏNMƏ 

 

Tam 

razı 

Razı 

Bi-

tərəf 

Narazı 

Tam 

nara-

zı 

Bilmi-

rəm 

Müştərilərin ehtiyacları və 

tələbatları haqqında  

informasiyalar mütəmadi 

toplanılır 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Bizim korporativ məqsəd 

və siyasət – müştəriləri razı 

salmaq 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Müştərilərin razılıq 

səviyyəsi mütəmadi 

qəymətləndirilir və lazım 

gəldikdə situasiyanın 

yaxşılaşdırılması üçün 

tədbirlər həyata keçirilir 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Biz gücümüzü əsas 

müştərilərlə və müştəri 

qrupları ilə daha möhkəm 

ə

laqələrin yaradılmasına 

veririk 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Biz bazarda tələbatları ilə 

bir-birindən aydın şəkildə 

fərqlənən qrupların və 

seqmentlərin olduğunu 

qəbul edir və öz təklifimizi 

onlara uyğunlaşdırırıq 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

 

 “Müştərilərə istiqamətlənmə” bölməsi üçün 

 balların ümumi miqdarı (25 mümkün baldan) 

 

---