Microsoft Word Market strat v?r?qab?tli movqel?sdirm?doc



Yüklə 7,84 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə76/345
tarix14.12.2017
ölçüsü7,84 Mb.
#15684
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   345

Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

177


 

 

 



 

 

 



 

 

 



   

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Şə

kil 5.6 Üstünlük matrisi. 

 

Matrisin  dalan  sektoru  üstünlük  əldə  etmə  üsullarının  kifayət  etmədiyi, 



həcmdən potensial üstünlüyün kiçik olduğu bazarlara uyğun gəlir. Deməli, 

belə  strateji  qrupa  daxil  olan  kompaniyalar  öz  kommersiya  fəaliyyətini 

kütləvi istehlak malları ticarətinə anoloji olaraq aparırlar. Burada nisbətən 

mürəkkəb  məhsullar  təqdim  oluna  bilər,  misal  üçün,  stolüstü  kompüter-

lərin  istehsalı  və  satışı  sahəsində,  texnologiya  yaxşı  məlumdur,  texnoloji 

təkmilləşdirməyə  baxmayaraq,  məhsulun  dizaynı  oxşardır  və  bütün 

iştirakçılar eyni bir təchizat mənbəyindən istifadə edirlər. Həm iri, həm də 

R

O



A

 

R



O

A

 



Fraqmentləşdirilmiş 

xtisaslaşdırılmış 

Dalanlı 

Həcmli 


R

O

A



 

RO

A



 

Ç

ox

 

A

Ü

st



ün



əl

 e



tm

əy

in



 ü

su

ll



ar

 m

iq



da

 



Kiçik 

Böyük 


Ölçüdən potensial üstünlük 


                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

178 


kiçik  istehsalçılar  xarici  təchizatçıların  xidmətlərinə  müraciət  edirlər, 

istehlakçılar  isə  tamamilə  bir  məhsulu  digəri  ilə  müqayisə  edə  bilirlər. 

BM  kompaniyasın  PS2    təklifi  kimi  bazarı  təbəqələşdirmək  cəhdləri 

uğursuzluqla nəticələnmişdir. Buna görə də rəqiblər, əsas etibarilə, səmə-

rəli istehsal və bölüşdürmə əsasında rəqabət aparmağa məcburdurlar.   

 

Təbəqələşdirmək üçün əlverişli imkanların əvvəlki kimi az, lakin, 



həcmdən  potensial  üstünlüyü  əhəmiyyətli  olan  bazarlar  həcmli  sektorda 

təqdim olunub. Belə situasiyalar stolüstü kompüterlər üçün bəzi periferiy 

qurğular  bazarları  üçün    xarakterikdir.  Xüsusən  də  printerlər  istehsalı 

sahəsində  Canon,  Hewlett-Packard  və  BM  kompaniyaları  liderliyə 

yüksəliblər. Bunun səbəbi printer istehsalçılarının tələbatları ilə mexaniki 

çap  bloklarının  kütləvi  istehsal  arasında  fərqlərin  aradan  qalxmasıdır. 

Mikrokompüterlər  istehsalı  sahəsində  istehsal  prosesi  dəqiq  müəyyənləş-

dirilmiş  qaydada  standart  komponentlərin  yığılmasından  ibarətdir.  Prin-

terlərə gəldikdə isə hər bir istehlakçıya məlumdur ki: kağızların verilməsi 

və çap probleminin bir çox həlli üsulları mövcuddur. Məhz elə bu xüsu-

siyyət,  sonda,  bir  neçə  ən  nüfuzlu  təchizatçının  istehsal  miqyası  artı-

mından qənaət əldə  edə  biləcəyi sahənin formalaşmasına gətirib çıxartdı. 

Belə bazarların olduğu təqdirdə həcmin artırılması və miqyas artımından 

qənaət uğrunda mübarizə həlledici olacaqdır. Hakim kompaniya xərclərin 

azaldılmasından  əldə  etdiyi  üstünlüklə  müəyyən  vaxt  ərzində  öz  liderlik 

mövqeyini  qoruya  biləcək.  Lakin  daima,  yeni  texnologiyanın  meydana 

gəlməsi  ilə  xərclərin  azaldılmasıından  üstünlüyün  heçə  yenmə  təhlükəsi 

var.  Hewlett-Packard  kompaniyası  bu  yolla  istehsalçılar  qrupunda 

liderlərdən  birinə  çevrilə  və  yenicə  yaranan  lazer  printerləri  bazarında 

sahə standartını təcəssüm etdirə bildi. 

 

xtisaslaşş  bazarlar,  müəyyən  bazarlarda  fəaliyyət  göstərən 

kompaniyaların    fəaliyyət  miqyasdından  gəlirliliyi  ilə  fərqləndiyi  vaxt 

formalaşır. Bu, mikrokompüterlər üçün proqram təminatı ilə məşğul olan 

təchizatçılar arasında adi haldır. Proqram təminatı ümumi bazarı daxilində 

hər  birinin  öz  lideri  olduğu  aydın  seçilən  sektorlar  var.  Həmçinin  o  da 

məlumdur ki, bazarın liderləri tanınmalarından və etibarlı hesab edildiklə-

rindən  öz  məhsullarına  daha  yüksək  qiymət  qiya  bilərlər.  Misal  üçün, 

Microsoft  Office

  ofis  üçün  birləşmiş  proqram  təminatı  sektorunda  əsas 

rəqiblərinə  nisbətən  yüksək  qiymətlər  təyin  edərək  öz  hökmranlığını 

sürətlə  təsbit  edir.  Atari  oyun  sektorunda  qiymətləri  diktə  etmək  üçün  o 

qədərdə  geniş  imkanlara  malik  deyil,  ancaq,  bu  kompaniyanın  sahədə 

hökmranlığı,  onun  öz  bazar  seqmenti  daxilində  həcm  üstünlüyündən 

uğurla istifadə etdiyini göstərir. Nəticədə, biz, ixtisaslaşdırılmış bazarlarda 

situasiyanı əks etdirən qrafikdə ayrı-ayrı kompaniyaların inkişafına uyğun 

gələn  bir  neçə  təcrübə  əyrisini  görürürk.  xtisaslaşdırılmış  bazarlarda,  ən 

uğurlu  kompaniyalar,  iki  seqmentin  birində  üstünlük  əldə  edə  bilən 

kompaniyalar olacaqdır. Proqram təminatı bazarında bu o deməkdir ki, li-



Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

179


derlik  yeni  nəsil  məhsul  yaradan  kompaniyalara  məxsus  olacaq:  belə  ki, 

Microsoft

  kompaniyası  Windows  əməliyyat  sistemini  buraxaraq  və  bu-

nunla  da  BM  PC-ni  onunla  rəqib  Apple  Mac  kimi  istehlakçılar  üçün 

ə

lverişli edərək lider oldu. 



 

Bazar  tələbatının  dalanlı,  həcmli  və  ya  ixtisaslaşmış  bazarlarda 

olduğu  kimi  aydın  müəyyənləşdirilməməsi  fraqmentləşdirilmiş  bazar-

ların  meydana  gəlməsinə  səbəb  olur.  Kompüterlər  üçün  əlavə  qurğular 

bazarının  bəzi  hissəsi  fraqmentləşdirilmiş  struktura  malikdir.  Printerlərə 

tələbdən  fərqli  olaraq  plotterlərdən  istifadə  edən  mütəxəssislər  böyük 

tələblər  irəli  sürürlər,  rəngin  və  yüksək  ixtiyarın  verilməsi  imkanı  isə 

istehsalçılar  qarşısında  müxtəlif  diferensiasiyalaşdırılmış  məhsullar  bura-

xılışı  üçün  qeyri-məhdud  perspektivlər  yaradır.  Anoloji  qaydada,  mü-

hasibat uçotunun aparılması üçün proqram təminatı təchizatı sferasında bir 

çox alternativ spesifikasiyalar var və buna görə də bazarın bir sektorunda 

müxtəlif  qiymətlərlə  satılan  müxtəlif  məhsulların  olması  mümkündür. 

Belə  fraqmentləşdirmə  şəraitində  uğur,  məhsulun  konkret  spesifikasi-

yasına tələbatın olduğu bazar oyuğunun axtarılmasından asılıdır. Çətin ki, 

bir oyuqda artım üçün kifayət qədər imkan olsun və buna görə də, inkişaf 

etmək istəyən kompaniyanın uğuru, güman ki, onun, miqyasın artımından 

qənaət  əldə  etməyə  imkan  verəcək  müəyyən  ümumiliyiə  malik  bir  neçə 

oyuq tutmasından asılı olacaq.   



 

5.7

 NƏT CƏ 

Təşkilatın  işlədiyi  sahəvi  və  ya  rəqabətli  ətraf  mühitin  sistematik  təhlili 

dörd əsas komponentdən ibarətdir: 1) sahə rəqabətini hərəkətə gətirən beş 

gücün  təhlili  (mövcud  iştirakçılar  arasında  rəqabət,  yeni  iştirakçılar  və 

ə

vəzedicilər  tərəfindən  təhlükə,  istehlakçının  və  təchizatçının  bazar 



nüfuzu);  2)  kompaniyanın,  bazarda  ümumilikdə  bütün  rəqiblərə  qarşı 

deyil,  konkret  rəqiblərə  qarşı  mübarizə  aparmasına  imkan  verən  strateji 

qrupların müəyyən edilməsi; 3) kompaniyanın strateji qrupları tərəfindən 

tutulmuş  subbazarlarda  mövcud  ola  bilən,  miqyas  artımı  ilə  şərtlənmiş 

qənaətin  və  rəqabət  mühitinin  müxtəlif  növlərinin  olmasının  qəbul  edil-

məsi;  4)  bazarlarda  qeyri-sabitliyin  qiymətləndirilməsi.  Bu  amillərin 

təsirini  başa  düşərək  kompaniya,  ayrı-ayrı  bazar  seqmentlərində  aparılan 

ə

n çox ehtimal edilən rəqabət növünü təyin edə və ona uğur gətirə biləcək 



strategiya  növünü  seçə  bilər.  Qeyri-sabitliyin  təhlili  nəticəsində,  həm  də, 

müəsissənin lazımi istiqaməti və nə dərəcədə sahibkarlıq səyləri və məh-

dudlaşdırılmış  idarəetmə  metodlarının  əlaqələndirilməsinin  müəssisənin 

idarə  edilməsinə  yararlı  ola  biləcəyi  haqqında  nəticələr  çıxarmaq  olar. 

Bazarın  seqmentləşdirilməsinin  kompaniyaya  öz  resurslarını  müəyyən 

alıcı  tələbatını  ödəmək  üçün  istiqamətləndirməyə  imkan  verdiyi  kimi, 

sahənin  təhlili,  ayrı-ayrı  rəqib  qruplarından  qorunmaq  üçün  müdafiə 



Yüklə 7,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   345




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə