Microsoft Word monitoring focal points az doc
Yüklə 362,13 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2008-2012–ci illər üçün Ailə və Qadın Problemləri üzrə Milli Fəaliyyət Planı
- Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi
25
• qadınlar üçün Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş güzəştlər, imtiyazlar və əlavə təminatlar; •
kişilər üçün həqiqi hərbi xidmətə çağırış; •
kişi və qadınlar üçün qanunla müəyyənləşdirilmiş fərqli pensiya və nikah yaşı; •
Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinin 15-ci maddəsinə uyğun olaraq, ərin nikahın pozulmasını tələb etmək hüququnun məhdudlaşdırılması; •
•
gender bərabərliyinin təmin edilməsi məqsədi ilə xüsusi tədbirlərin həyata keçirilməsi.
2000-2005-ci illər üçün Qadın Problemləri üzrə Milli Fəaliyyət Planından sonra 2008- 2012-ci illər üçün Ailə və Qadın Problemləri üzrə Milli Fəaliyyət Planı gender bərabərliyi əsasında ailə və ailədaxili münasibətlərin gücləndirilməsi və inkişaf etdirilməsi, sağlam cəmiyyət yaradılması və bununla da ölkənin tərəqqisinə töhfə verilməsi məqsədilə hazırlanmışdır. Hazırda Plan aidiyyəti orqanlarla müzakirə prosesindədir. Həmin Fəaliyyət Planı iki sahədə, demoqrafik problemlər, ailə planlaşdırılması, reproduktiv sağlamlıq və qadınların qərar qəbuletmə proseslərində, siyasi, iqtisadi və ictimai həyat və s. sahələrdə iştirakını artırmaq zərurəti kimi mühüm istiqamətləri nəzərdə tutur.
BƏT-nın dəstəyi ilə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi gender ayrı-seçkiliyi problemləri ilə çox aktiv şəkildə məşğul olur. Nazirliyin nəzdində fəaliyyət göstərən əmək müfəttişliyinin baş məsləhətçisi Gülnarə Həşimovanın dediklərinə görə 2009-cu ilin fevral ayında Əmək Məcəlləsinə bir sıra dəyişikliklər edilmişdir, onların arasında iş yerində və ya işədüzəlmə zamanı seksual qısnamaya qarşı izahat işlərinin aparılmasına yardımın, kollektiv müqavilənin məzmununa daxil edilməsi məsələsi də olmuşdur. Bu maddə işçilərin seksual qısnamadan müdafiə olunması üçün bütün lazımi tədbirlərin görülməsini tələb edir. “Boş qalmış vəzifələrə müsabiqə yolu ilə təyinedilmə zamanı əmək münasibətlərinin nizamlanması” adlanan 50-ci maddəyə “qanunvericilkdə nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla, yalnız bir cinsin nümayəndələri üçün müsabiqə elan edilməsinə yol verilməməsi” əlavə olunmuşdur 10 .
10 Əmək Məcəlləsi Maddə 50 26
Nazirlikdə belə hesab edirlər ki, bizim ölkəmizin Əmək Məcəlləsində gender məsələləri həm kişilər, həm də qadınlar üçün mühüm təsirə malikdir. Gender siyasəti çərçivəsində Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin analizi həyata keçirilmişdir. Nəticədə, əmək fəaliyyəti sahəsində ayrı-seçkiliyin qadağan olunmasına yönəldilmiş normaların artdığı aşkar edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində ayrı-seçkiliyə ümumi qadağa qoyulması özünə yer tapmışdır, burada ayrı-seçkiliyə yol verilə biləcək hallara qadağa qoyulması
edildikdən sonra Əmək Məcəlləsinin 12-ci maddəsinə iş verən orqanın və ya şəxsin əsas vəzifə borclarına bərabər imkanların təmin olunması prinsipi əlavə edilmişdir. Beləliklə, Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi qadağanedici maddələrin hesabına qadınların əmək və məşğulluq sahələrində ayrı-seçkiliyə məruz qalamalarına yol vermir. Bundan əlavə, bir sıra maddələr pozitiv ayrı-seçkilik xarakteri daşıyır. Buna baxmayaraq, biz əminik ki, Əmək Məcəlləsində ayrı-seçkilik konsepsiyasının yoxluğu əsaslı boşluqdur. Qadın nəinki əmək hüquqlarının pozulduğu zaman, hətta ayrı-seçkiliyə məruz qalmasını sübut edərkən çətinliklərlə üzləşə bilər. Yuxarıda göstərilən nazirliyin prespektiv planlarına Gender Bərabərliyi Haqqında Qanuna uyğun olaraq, əmək qanunvericiliyinə gender məsələləri üzrə dəyişikliklər etmək daxildir. Bu nazirlikdə fəaliyyət göstərən fokal mərkəz vurğulayır ki, əmək bazarında müşahidə olunan gender ayrı-seçkiliyi faktı rəsmi səviyyədə tanınır və “Dövlət məşğulluq strategiyasında” xüsusi olaraq gözə çarpır 11 . Telefon müsahibələrinin göstərdiyi kimi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi əmək bazarında mövcud olan gender ayrı-seçkiliyinin aradan qaldırılması istiqamətində müəyyən tədbirlər görülməsini nəzərdə tutur. Bu mənada qeyd etmək istərdik ki, Əmək Məcəlləsində ayrı-seçkilik konsepsiyasının yoxluğu gender aspektindən ayrı-seçkiliyə yanaşmanın müxtəlif olmasına gətirib çıxarır. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin 16-cı maddəsinin 1-ci bəndində qeyd edilir ki, heç kimin əmək hüququ məhdudlaşdıra bilməz, və ya “...işçinin iş keyfiyyətləri ilə əlaqəli olmayan” vəziyyətlərdə ona üstünlük verilə bilməz. İlk baxışdan elə də əhəmiyyətli görünməyən bu fərq, təcrübədə məhz gender rollarının bölüşdürülməsində konkret vəziyyətlərin fərqli anlamına gətirib çıxara bilər. Çünki iş qabiliyyəti keyfiyyətləri işçinin gender mentaliteti və iş verənin gender stereotipləri ilə müəyyən olunur. Məsələn, əgər söhbət dəniz neftçisinin işə götürülməsindən gedirsə, kişi cinsi iş bacarığı hesab edilə bilərmi? Və ya uşağın ana südü ilə qidalanması zamanı, qadın cinsi? Bundan əlavə, bütövlükdə cəmiyyətdə, qadınların özü də daxil olmaqla, qadınların iş bacarıqları lazımi
11 Azərbaycan Respublikasının Əmək Strategiyası (2006-2015): Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1068 saylı 26 Oktyabr 2005-ci il tarixli Sərəncamı. p.59
Yüklə 362,13 Kb. Dostları ilə paylaş:
|