Microsoft Word monitoring focal points az doc
Yüklə 362,13 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədliyyə Nazirliyi
27
səviyyədə qiymətləndirilmir. İşçinin şəxsi keyfiyyətlərini işin spesifik tələbləri ilə eyniləşdirmək olmaz. Hər şeydən əlavə, “Azərbaycan Respublikasının Əmək qanunvericiliyində istifadə olunan əsas terminlərin” anlamı “iş bacarığı”, “iş qabiliyyəti” anlayışlarına dəqiq tərif verilmir. Təəssüflər olsun ki, ayrı-seçkiliyə yol verilməməsi prinsipi dövlət qulluğu haqqında qanunun 4.1.9-cu bəndində özünə yer almışdır 12 . Qadınlara Qarşı Ayrı-Seçkiliyin Bütün Növ Formalarının Ləğv Edilməsi Haqqında BMT Konvensiyasının tələblərinə uyğun olaraq işçinin iş qabiliyyəti, iş bacarığı tərifinin müəyyən işlə bağlı tələblər tərifi ilə əvəz olunması məqsədəuyğun olardı. Bu isə öz növbəsində həm qadınlar, həm də kişilərin əmək hüquqlarının reallaşması üçün bərabər imkanların hüquq bazasının yaranması üçün şərait yaradardı.
İş tələbləri obyektiv kateqoriyalardan, iş bacarığı, iş qabiliyyəti isə kifayət qədər subyektiv kateqoriyalardandır. Azərbaycanın Əmək Qanunvericiliyində dolayı ayrı-seçkilik anlayışı yoxdur, bu isə cinsi motivlər əsasında ayrı-seçkiliyin olmamasının sübutlarını çətinləşdirir. Həmçinin qeyd etmək istəyirik ki, BƏT xüsusi olaraq vurğulayır ki, əmək bazarındakı ayrı-seçkiliyə iqtisadiyyatın real və ya qeyri-formal sektorlarda mövcudluğundan asılı olmayaraq müxtəlif işlərdə, peşələr üzrə və fərqli formalarda, bütün iqtisadi sektorlarda rast gəlinə bilər 13 .
seçkilikdən müdafiə edir. Amma qadınlar kişilərə nisbətən daha çox başqa işçi qüvvəsi seqmentlərinə aid olurlar, məsələn, evdarlıq işləri, müəssisə işçiləri və ailəvi idarə və müəssisələrin məvacib ödənilməyən işçiləri.
Kişilərlə qadınların bərabər hüquqlu olmalarının konstitusiya tərəfindən təminatı üzrə münasibətlərini nizamlayan Gender Bərabərliyi Haqqında Qanunda, gender bərabərliyinin təminatı üzrə hüquq münasibətlərinin subyektləri kimi dövlət, hüquqi və fiziki şəxslər hesab edilir. Qanun cinsi mənsubiyyətə görə hər cür ayrı-seçkiliyi qadağan edir (maddə 3.1) və Azərbaycan Respublikasının hüquqi təcrübəsində ilk dəfə olaraq ayrı-seçkilik anlayışı tətbiq edilir. “Cinsi mənsubiyyətə görə ayrı-seçkilik, seksual qısnamalar, cinsi mənsubiyyətə görə fərq qoyma, hansısa istisnalar və ya üstünlük verilməsi, cinsi mənsubiyyətə görə haqların sıxışdırılması və inkar edilməsidir”. (Maddə 2.0.4) Tərifdən göründüyü kimi ayrı-seçkilik üçün əsas qadağan edici rolda cins çıxış edir. Amma bölgələrdə keçirilən monitorinq göstərdi ki, Azərbaycan üçün birbaşa yox gizli, qapalı gender ayrı-seçkiliyinin problemləri daha yüksək səviyyədə aktualdır. Buna görə də gender bərabərliyi haqqında Qanunda və Əmək Məcəlləsində
12 Dövlət Qulluğu Haqqında Qanun 21 iyul 2000-ci il 13 İşdə bərabərlik: Fundamental Prinsiplər Deklorasiyasının Ümumi Qlobal Hesabatının və Cenevrədə yerləşən Beynəlxalq Əmək Təşkilatının İşdə Hüquqlar adlı Beynəlxalq Əmək Konfransının ( 96-cı Ssesiya 2007-ci il) çağırışlarını istiqamətləndirmək.
28
birbaşa və dolayı ayrı-seçkilik anlayışlarının olmaması cinsi motivlər üzrə ayrı-seçkilik meyllərinin sübut olunması imkanını aşağı salır. Bərabərlik haqqında Qanunun 6-cı maddəsində göstərilir ki, dövlət, cinsi mənsubiyyət üzrə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi üçün tədbirlər həyata keçirir. Amma bu maddənin sonrakı hissəsində göstərilir ki, dövlətin ayrı-seçkiliyin qadağan olunması istiqamətindəki öhdəlikləri yalnız qərarların qəbul edilməsi sahəsi ilə məhdudlaşır. Beləliklə, qadınların ayrı- seçkiliyə məruz qalmamalarına əmək və məşğulluq sahələrində imkanların bərabərliyi sahəsində yox, yalnız qərarların qəbul edilməsi sahəsində təminat verilir. Gender Bərabərliyi Haqqında Qanun bərabər imkanlar anlayışına aydınlıq gətirir. “Bərabər imkanlar - bu insan hüquqlarının həyata keçirilməsində qadınlar və kişilər üçün bərabər şərait və təminatın yaradılmasıdır.” (2.0.3.) Lakin bu maddə subyekt tərəfindən, yəni bərabər hüquqluluğun şərait və təminatları haqqında göstərişlər verən şəxs və ya orqan tərəfindən mütləq tamamlanmanı tələb edir. Azərbaycanın qoşulduğu Beynəlxalq Konvensiyalar, o cümlədən Qadınlara Qarşı Ayrı- Seçkiliyin Bütün Növ Formalarının Ləğv Edilməsi Haqqında BMT Konvensiyasının tələblərinə görə bərabər imkanlar və münasibətləri məhz dövlət təmin etməlidir. Əmək bazarında dövlət siyasəti gender baxımından iki istiqamət üzrə aparılır: −
əmək bazarında ayrı-seçkiliyin profilaktikası; −
qadınların əmək və məşğulluğuna yardım; Hökumətin məşğulluq sahəsində və əmək bazarında qadınların vəziyyəti barəsində hələ ki, xüsusu bir siyasəti yoxdur. Bərabər hüquq və bərabər imkanlar siyasəti haqqında olan diskussiyalar məhdud bir sahədə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsində toplanmışdır. Kifayət qədər dəqiqliklə haşiyələnmiş bu siyasi əhatənin sərhədləri kənarında qadınların əmək bazarında üzləşdikləri problemlər prioritet sayılmır.
Ədliyyə Nazirliyinin Baş Qanunvericilik İdarəsinin Rəisi, Sosial Normativ Akt Şöbəsinin Baş Məsləhətçisi Dilbər Ağayeva bizə bildirdi ki, adıçəkilən nazirlik tərəfindən Respublika Konstitusiyasına bəzi dəyişikliklər hazırlanmışdır. Bu dəyişikliklər, əsasən ayrı-seçkiliyə görə məsuliyyət daşınması ilə bağlıdır. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 25-ci maddəsinə müəyyən əlamətlərə, o cümlədən cinsi əlamətlərə görə kimlərəsə imtiyazlar və güzəştlərin verilməsini qadağan edən müddəalar əlavə edilmişdir. Telefon sorğusu təsdiq etdi ki, rəsmi statistikaya görə 2006-cı ildən indiyə qədər olan müddət ərzində “iş yerində seksual qısnamalarla” əlaqəli heç bir məhkəməyə müraciət qeydə
Yüklə 362,13 Kb. Dostları ilə paylaş:
|