Microsoft Word Onkologiya fesil 1-5 +. doc

BAŞ-BOYUN ŞİŞLƏRİ 
7 
Fəsil 14 
BAŞ-BOYUN XƏRÇƏNGİNİN REGİONAR METASTAZLARININ  
PROFİLAKTİKA VƏ MÜALİCƏSİNİN CƏRRAHİ ASPEKTLƏRİ.....................................336 
14.1. Baş-boyun xərçənginin regionar metastazlarının kliniki-anatomik 
və proqnostik xarakteristikası .....................................................................................................336 
14.2. Baş-boyun xərçənginin regionar metastazlarının profilaktikası və müalicəsi....................339 
14.3. Boyun diseksiyaları zamanı cərrahi müdaxilə yolları və əməliyyatdan sonrakı  
yerli ağırlaşmalar ........................................................................................................................352 
 
Fəsil 15 
UŞAQLARDA BAŞ-BOYUN ŞİŞLƏRİ.......................................................................................356 
15.1. Uşaqlarda boyun limfa düyünlərinin şiş zədələnmələri .....................................................358 
15.2. Uşaqlarda baş-boyun dərisinin şişləri ................................................................................359 
15.3. Uşaqlarda baş-boyun nahiyəsinin yumşaq toxuma və sümük sarkomaları ........................366 
15.4. Uşaqlarda yuxarı tənəffüs yollarının şişləri .......................................................................367 
15.5. Uşaqlarda görmə orqanının şişləri .....................................................................................368 
15.6. Uşaqlarda qalxanabənzər vəzin şişləri ...............................................................................369 
 
Fəsil 16 
BAŞ-BOYUN NAHİYƏSİNİN BƏDXASSƏLİ ŞİŞLƏRİNİN 
REKONSTRUKTİV-PLASTİK CƏRRAHİYYƏSİ...................................................................371 
16.1. Sərbəst dəri plastikası ........................................................................................................372 
16.2. Yerli toxumalarla plastika..................................................................................................375 
16.3. Dəri-piy parçaları ilə plastika ............................................................................................380 
16.4. Avaskulyar transplantatlarla plastika.................................................................................381 
16.5. Toxuma dartılması metodu ................................................................................................382 
16.6. Damar ayaqcıqlı (arterializə olunan) toxuma parçaları ilə plastika ...................................382 
16.6.1. Dəri-fassial parçalarla plastika...................................................................................383 
16.6.2. Dəri-əzələ parçaları ilə plastika .................................................................................386 
16.7. Sərbəst parçalarla (transplantatlar)  plastika ......................................................................392 
 
Əlavə 
BAŞ-BOYNUN CƏRRAHİ ANATOMİYASI.............................................................................398 
1. Baş-boyun nahiyələri..............................................................................................................398 
2. Baş-boyun əzələləri ................................................................................................................400 
3. Baş-boyun fassiyaları .............................................................................................................402 
4. Baş-boynun qan damarları......................................................................................................405 
4.1. Baş-boyun arteriyaları ....................................................................................................405 
4.2. Baş-boyun venaları .........................................................................................................406 
5. Baş-boyun sinirləri .................................................................................................................408 
5.1. Başın sinirləri..................................................................................................................408 
5.2. Boynun sinirləri ..............................................................................................................410 
6. Baş-boynun limfa düyünləri ...................................................................................................413 
 
 
Qlossari...........................................................................................................................................415 
 
Ədəbiyyat .......................................................................................................................................432 
 
 
 

---

  
 
BAŞ-BOYUN ŞİŞLƏRİ 
8 
 
 
 
Ö
Ö
N
N
 
 
S
S
Ö
Ö
Z
Z
 
 
 
 
 
 
 
Baş-boyun nahiyəsinin şişləri onkoloji xəstəliklərin ümumi strukturunun 
20%-ə qədərini təşkil edir, xəstələrin mütləq sayı isə ildən ilə artır. 
Baş-boyun nahiyəsi bir sıra özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Belə 
ki, çox da böyük olmayan bir anatomik sahədə müxtəlif embriogenezə malik 
həyati vacib orqanlar cəmləşmişdir. Burada tənəffüs və həzm  traktları çarpaz-
laşır, bir birinin bilavasitə yaxınlığında həyati vacib qan damarları, iri sinir kə-
ləfləri yerləşir. 
Kliniki və pedaqoji təcrübə göstərir ki, tələbələr və hətta böyük iş təcrü-
bəsi olan həkimlər belə baş-boyun nahiyəsinin şişləri problemindən az  xəbər-
dardırlar. Ona görə də baş-boyun nahiyəsinin onkoloji xəstəliklərinə həsr olun-
muş dərsliyə ehtiyac duyulurdu. Respublikada indiyə qədər bu problemə həsr 
olunmuş elmi nəşrin olmaması problemin aktuallığını daha da artırır. 
Bizim klinikanın baş-boyun onkologiyası sahəsindəki nailiyyətləri elmi 
ədəbiyyatda, beynəlxalq forumlardakı  çıxışlarda öz əksini tapmışdır, lakin bu 
günə  qədər yalnız məhdud mütəxəssis dairəsinə  məlumdur. Bütün yuxarıda 
qeyd edilənlər bizi sizə təqdim olunan dərsliyi hazırlamağa sövq etdi. 
Dəsrliyin ilk üç fəslində kliniki onkologiyanın ümumi problemləri, bəd-
xassəli şişlərin diaqnostika və müalicəsinin müasir aspektləri öz əksini tapmış-
dır. 
Sonrakı fəsillərdə baş-boyun nahiyəsinin müxtəlif lokalizasiyalı bədxas-
səli şişlərinin epidemiologiyası, etiopatogenezi, diaqnostika və müalicəsi elmin 
son nailiyyətləri nəzərə alınmaqla təqdim edilmişdir.  
Son iki fəsil baş-boyun xərçənginin regionar metastazlarının müalicəsinə 
və rekonstruktiv-plastik cərrahiyyəsinin müasir standartlar səviyyəsində şərhi-
nə həsr edilmişdir. 
Kitab problemə dair qlossari, müasir ədəbiyyatın və internet resursların 
təqdimi ilə qurtarır. 
Təbiidir ki, təqdim olunan dəsrlik baş-boyun  şişləri haqqında hazırkı 

---