50
Məsələ 371: Haramdan cənabətli olmuş şəxs isti su ilə qüsl versə, hətta
tərləsə belə, onun qüslü düzgündür.
Məsələ 372: Qüsl edərkən bədəndə başın bir tükü qədər yuyulmamış yer
qalsa, qüslü batildir. Amma qulağın və burunun içi kimi bədənin iç hissəsi
sayılan yerin yuyulması vacib deyildir.
Məsələ 373: Bədənin xarici və ya daxilində olmasına şəkk edilən yer yu-
yulmalıdır.
Məsələ 374: Sırğa yerinin dəliyi və bu kimi yerlər bədənin xaricindən
sayılacaq qədər açıq olsa, oranı yumaq lazımdır, əks təqdirdə yumaq lazım
deyildir.
Məsələ 375: Suyun bədənə yetişməsinin qarşısını alan maneəni aradan
qaldırıb təmizləmək lazımdır. Əgər təmizlədiyinə əmin olmadan qüsl edərsə,
qüslü batildir.
Məsələ 376: Qüsl edərkən suyun bədənə yetişməsinin qarşısını alan ma-
neənin bədənində olub-olmadığına şəkk edərsə, axtarış aparıb maneənin ol-
madığına əmin olmalıdır.
Məsələ 377: Qüsl edərkən bədənin tərkib hissəsindən sayılan qısa tükləri
yumaq lazımdır, uzun tüklərin yuyulması isə vacib deyildir. Hətta onlar is-
lanmadan belə, su bədənin dərisinə çatdırılsa, qüsl düzgündür. Amma əgər
onları yumadan suyu bədəninin dərisinə çatdırmaq mümkün deyilsə, suyu
bədənə çatdırmaq üçün onları yumaq lazımdır.
Məsələ 378: Suyun pak olması və qəsbi olmaması kimi dəstəmazın düz-
gün olmasında qeyd olunan şərtlər bütünlüklə qüslün də düzgün olması üçün
şərtdir. Amma qüsldə bədənin yuxarıdan aşağıya doğru yuyulması lazım
deyil. Həmçinin tərtibi qüsldə başı və boyunu yuduqdan dərhal sonra bədəni
yumaq vacib deyildir. Belə isə, baş və boyunu yuduqdan sonra bir müddət
səbr edib, sonra bədəni yumağın eybi yoxdur. Hətta baş və boyunun, yaxud
bədənin bütünlüklə bir dəfə yuyulması vacib deyildir. Demək, məsələn, başı
yuduqdan bir müddət sonra boyunun yuyulması caizdir. Amma sidik və ya
qaitin çıxmasının qarşısını ala bilməyən şəxs qüsl edib namaz qıla biləcəyi
bir müddət ərzində ondan sidik və ya qait gəlməsə, dərhal qüsl verməli və
qüsldən dərhal sonra da namaz qılmalıdır.
Məsələ 379: Hamamçının razı olub-olmadığını bilmədən hamamda nis-
yə çımmək niyyətində olan şəxsin qüslü sonradan hamamçını razı salsa belə,
batildir.
Məsələ 380: Hamamçının nisyə qalmasına razı olduğu təqdirdə, qüsl
edən şəxsin məqsədi onun pulunu ödəməmək və ya haram puldan ödəmək-
dirsə, qüslü batildir.
Məsələ 381: Əgər xümsü verilməmiş pulu hamamçıya verərsə, harama
mürtəkib olsa da, zahirən onun qüslü düzgündür və xümsə ehtiyac olanların
haqqı onun boynunda qalır.
51
Məsələ 382: Qüsl edib-etmədiyinə şəkk edən şəxs qüsl etməlidir. Amma
qüsldən sonra etdiyi qüslün düzgün olub-olmadığına şəkk edərsə, yenidən
qüsl etməsi lazım deyil.
Məsələ 383: Əgər qüsl əsnasında “kiçik hədəs” baş versə, məsələn, sidi-
yə çıxsa, qüslü tərk edib, yenidən qüsl etməsi lazım deyil, əksinə qüslünü ta-
mamlaya bilər və vacib ehtiyata əsasən, dəstəmaz da almalıdır. Amma niyyə-
tini tərtibi qüsldən irtimasi qüslə və ya irtimasi qüsldən tərtibi qüslə çevirər-
sə, dəstəmaz alması lazım deyil.
Məsələ 384: Əgər vaxtın azlığından insanın vəzifəsi təyəmmümdürsə,
amma qüsl və namaz qədər vaxtın qaldığını güman edib qüsl verərsə, qüslü
“qürbət” niyyəti ilə yerinə yetirdiyi surətdə, hətta namaz qılmaq üçün qüsl
versə də, qüslü düzgündür.
Məsələ 385: Cənabətli şəxs namazdan sonra qüsl edib-etmədiyinə şəkk
edərsə, qıldığı namazlar düzgündür. Amma sonrakı namazlar üçün qüsl et-
məlidir. Əgər namazdan sonra ondan “kiçik hədəs” baş veribsə, dəstəmaz da
alması lazımdır. Əgər vaxt qalmışdırsa, vacib ehtiyata əsasən, qıldığı namazı
yeniləməlidir.
Məsələ 386: Boynuna bir neçə qüsl vacib olan şəxs, hamısını niyyət et-
məklə bir qüsl verə bilər. Zahirən, əgər onlardan birini müəyyən olaraq niy-
yət edərsə, qalanları üçün kifayət edər.
Məsələ 387: Bədəninin bir yerinə Qurani–Kərim ayəsi və ya mütəal
Allahın adı yazılan şəxs, əgər tərtibi qüsl etmək istəsə, suyu bədəninə əli ya-
zıya dəyməyəcək şəkildə çatdırmalıdır. Həmçinin əgər dəstəmaz da almaq is-
təsə, təkcə Qurani–Kərim ayəsi deyil, həm də Allahın adı ilə də bağlı, vacib
ehtiyata əsasən, hökm eynidir.
Məsələ 388: Cənabət qüslü edən şəxs namaz üçün dəstəmaz almamalı-
dır. Hətta “orta istihazə” üçün edilən qüsllərlə, eləcə də az sonra izah oluna-
caq müstəhəb qüsllərlə də dəstəmazsız namaz qıla bilər, lakin dəstəmaz al-
ması da müstəhəb ehtiyatdır.
İstihazə
Qadınlardan xaric olan qanlardan biri də istihazə qanıdır. İstihazə qanı
görən qadına “müstəhazə” deyilir.
Məsələ 389: Əksər vaxtlarda istihazə qanı sarı rəngdə və soyuq olur,
təzyiqsiz, yandırıcı xüsusiyyəti olmadan xaric olur və qatı da olmur. Amma
ola bilər ki, bəzən qara, qırmızı, isti və qatı, təzyiqlə və yandırıcı halda da
xaric olsun.
Məsələ 390: İstihazə üç növdür:
1. Qəlilə (az).
2. Mütəvəssitə (orta).
52
3 Kəsirə (çox).
“Qəlilə ” istihazə odur ki, qan yalnız qadının qoyduğu pambığın üzərinə
bulaşsın, ona hopmasın.
“Mütəvəssitə ” istihazə odur ki, qan pambığa hopsun, hətta onun bir tərə-
fində olsa belə; lakin qadınların qayda üzrə qanın qarşısını almaq üçün bağ-
ladıqları dəsmalın üstünə çıxmasın.
“Kəsirə” istihazə odur ki, qan pambığı əhatə etsin və dəsmala yetişsin.
İstihazənin hökmləri
Məsələ 391: Qəlilə istihazədə qadın hər namaz üçün bir dəstəmaz alma-
lıdır. Pambığı suya çəkməsi və ya dəyişdirməsi müstəhəb ehtiyatdır. Amma
ayıb yerinin çölünə qan yetişibsə, onu suya çəkməlidir.
Məsələ 392: Mütəvəssitə istihazədə, vacib ehtiyata əsasən, qadın namaz-
ları üçün gündəlik bir qüsl verməlidir. Həmçinin qabaqkı məsələdə deyildiyi
kimi, qəlilə istihazəsi olan qadının da vəzifəsinə əməl etsin. Buna əsasən,
əgər istihazə sübh namazından əvvəl, yaxud həmin anda baş verərsə, sübh
namazı üçün qüsl etməlidir. Əgər qəsdən və ya unutqanlıq üzündən sübh
namazı üçün qüsl etməsə, zöhr və əsr namazları üçün qüsl etməlidir. Əgər
zöhr və əsr namazları üçün qüsl etməsə, şam və xiftən namazlarından əvvəl
qüsl etməlidir, istər qan gəlsin, istərsə də kəsilsin.
Məsələ 393: Kəsirə istihazədə vacib ehtiyata əsasən, qadın hər namaz
üçün pambıq və dəsmalı ya dəyişməli, ya da suya çəkməli, bir qüsl sübh
namazı üçün, bir qüsl zöhr və əsr namazları üçün, bir qüsl də şam və xiftən
namazları üçün yerinə yetirməlidir. Zöhr və əsr, şam və xiftən namazları
arasında fasilə verməməlidir. Əgər fasilə verərsə, əsr və xiftən namazları
üçün ikinci dəfə qüsl etməlidir. Bütün bunlar qanın ardıcıl olaraq pambıqdan
dəsmala yetişdiyi hal üçündür. Amma qan pambıqdan dəsmala bir qədər fa-
silə ilə yetişsə, qadın o fasilədə bir namaz, ya daha çox namaz qıla bilərsə,
vacib ehtiyata əsasən, hər zaman qan pambıqdan dəsmala yetişsə, pambıq və
dəsmalı ya dəyişsin, ya da suya çəksin və qüsl etsin. Beləliklə, əgər qadın
qüsl edərsə və məsələn, zöhr namazını qılarsa, amma əsr namazını qılmamış-
dan qabaq və ya namaz əsnasında qan yenidən pambıqdan dəsmala yetişərsə,
əsr namazı üçün də qüsl etməlidir. Amma fasilə iki və ya daha artıq namaz
qıla biləcək miqdarda olarsa, məsələn, qan ikinci dəfə pambıqdan dəsmala
yetişməzdən əvvəl şam və xiftən namazlarını da qıla bilsə, həmin namazlar
üçün əlavə qüsl etmək lazım deyildir və hər bir surətdə kəsirə istihazədə qüsl
dəstəmaz əvəzinə kifayətdir.
Məsələ 394: Əgər istihazə qanı namaz vaxtından əvvəl gəlmişdirsə və
qadın o qan üçün dəstəmaz almamış və ya qüsl etməmişdirsə, namaz vaxtı
müstəhazə olmasa da belə, dəstəmaz almalı və ya qüsl etməlidir.
Dostları ilə paylaş: |