püşkatma yolu ilə müəyyən edir, o şərtlə ki, bu Məcəllənin 40.5-ci maddəsində göstərilən subyektlərin hər
birinin bu cür hüquqa malik olan bir müşahidəçisi olsun (hər bir seçki komissiyası üçün ayrı-ayrılıqda) və
hər bir seçki komissiyası üçün belə müşahidəçilərin sayı 10-dan artıq olmasın. Səsvermə günü seçki
komissiyasının iclasını müşahidə etmək üçün xüsusi icazə tələb olunmur.
40.14. Seçki komissiyasının bütün üzvlərinin, bu Məcəllənin 40.2-ci maddəsində göstərilən şəxslərin
və müşahidəçilərin hərbi hissələrdə, xəstəxanalarda, sanatoriyalarda, istirahət evlərində və Xəzər
dənizində yerləşən neft platformalarında yaradılmış seçki məntəqələri də daxil olmaqla, istənilən seçki
məntəqəsinin səsvermə otağına maneəsiz buraxılışı təmin edilməlidir.
40.15. Səsvermə günü səsvermə otağında olan bütün səlahiyyətli şəxslərin, o cümlədən məntəqə seçki
komissiyası üzvlərinin bu Məcəllənin 40.2-ci maddəsində göstərilən şəxslərin, kütləvi informasiya
vasitələri nümayəndələrinin Mərkəzi Seçki Komissiyasının müəyyən etdiyi formada, həmin şəxsin
statusunu müəyyən etməyə imkan verən, soyadı, adı, atasının adı, vəzifəsi və fotoşəkli olan lövhəcik
olmalıdır.
40.16. Müşahidəçinin soyadı, adı, atasının adı, yaşayış yerinin ünvanı, habelə onun göndərildiyi seçki
komissiyası (komissiyaları) göstərilmiş, eləcə də maraqlarını təmsil etdiyi qeydə alınmış namizədin,
siyasi partiyanın, siyasi partiyalar blokunun, referendum üzrə təşviqat qrupunun, qeyri-hökumət
təşkilatının adı göstərilən lövhəciyi olmalıdır. Lövhəcik şəxsiyyət vəsiqəsi və ya onu əvəz edən sənəd
təqdim edildikdə etibarlı sayılır. Müşahidəçinin göndərilməsi haqqında qabaqcadan xəbər vermək tələb
edilmir.
40.17. Səsvermə günü səsvermə otağında olan və seçki hərəkətlərinin həyata keçirilməsini müşahidə
edən şəxslərin siyahısı məntəqə seçki komissiyasının katibi tərəfindən aparılır.
M a d d ə 4 1 . Müşahidə aparılmasının prinsipləri
41.1. Müşahidənin aparılması aşağıdakı prinsiplərə əsaslanmalıdır:
41.1.1. seçki prosesinə bir namizədin və ya siyasi partiyanın mənafeləri naminə təsir
göstərilməməlidir;
41.1.2. müşahidə edilən hərəkətlərə aid olan bütün hallar və faktlar nəzərə alınmalıdır;
41.1.3. müşahidə açıq aparılmalıdır;
41.1.4. müşahidənin yekunları faktlara əsaslanmalıdır.
41.2. Sadalanan prinsiplər müşahidəçinin lövhəciyinin arxasında göstərilməlidir.
41.3. Müşahidə seçkilər (referendum) elan olunduğu gündən başlana bilər və müvafiq məhkəmələrdə
seçkilərlə (referendumla) əlaqədar bütün mübahisələrə baxıldıqdan sonra, seçkilərin (referendumun)
yekunlarının (ümumi yekunlarının) rəsmi dərc edildiyi gün bitir.
29
M a d d ə 4 2 . Müşahidəçilərin hüquq və vəzifələri
42.1. Yerli və beynəlxalq müşahidəçilər eyni hüquqlara malikdirlər və eyni vəzifələr daşıyırlar.
42.2. Müşahidəçinin, o cümlədən beynəlxalq müşahidəçinin bu Məcəllənin 40.12-ci və 40.13-cü
maddələrində göstərilən hüquqlarla yanaşı aşağıdakı hüquqları vardır:
42.2.1. seçici siyahıları ilə tanış olmaq;
42.2.2. səsvermə günü istədiyi vaxt müvafiq seçki məntəqəsinin səsvermə otağında olmaq;
42.2.3. seçicilərə seçki bülletenlərinin qoyulması üçün zərflərin və seçki bülletenlərinin verilməsini
müşahidə etmək;
30
42.2.4. səsvermə yerindən kənarda seçicilərin səs verməsini müşahidə etmək;
42.2.5. seçicilərin sayını hesablamaq, seçki bülletenlərinin, ləğv edilmiş seçki bülletenlərinin
sayılmasını müşahidə etmək;
42.2.6. müşahidənin nəticələrinin seçki komissiyasının protokoluna əlavə olunmasını tələb etmək;
42.2.7. müşahidə aparmağı təmin edən şəraitdə və müəyyən məsafədən seçicilərin səslərinin
hesablanmasına, seçicilərin səsləri hesablanarkən seçki bülletenin qoyulması üçün zərfə, doldurulmuş və
ya doldurulmamış hər bir seçki bülleteninə səsin etibarlılığını yoxlamaq məqsədi ilə baxmaq, səsvermənin
nəticələri və seçkilərin (referendumun) yekunları (ümumi yekunları) haqqında seçki komissiyasının
protokolu və digər sənədlərlə tanış olmaq;
31
42.2.8. səsvermənin təşkili ilə əlaqədar təklif və iradlarla məntəqə seçki komissiyasının sədrinə, o
olmadıqda isə onu əvəz edən şəxsə müraciət etmək;
42.2.9. seçki komissiyalarının sənədlərinin, o cümlədən səsvermənin nəticələri və seçkilərin
(referendumun) yekunları haqqında protokolların, səsvermə günü seçki komissiyasının işə başladığı və
seçki qutularının möhürləndiyi andan seçki komissiyaları tərəfindən səsvermənin nəticələri haqqında
protokolların qəbul edilməsinədək seçki komissiyaları tərəfindən tərtib edilmiş və ya onlara daxil olmuş
qoşma sənədlərin təsdiqlənmiş surətlərinin bir nüsxəsini haqq ödənilmədən çıxarmaq və ya almaq, əlavə
nüsxələri Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən müəyyən edilən haqq ödənilməklə çıxarmaq və ya almaq
(müşahidəçinin tələbi ilə seçki komissiyası adı çəkilən sənədlərin surətlərini təsdiq etməlidir), səsvermədə
iştirak edən şəxslərin siyahısı ilə tanış olmaq;
42.2.10. müvafiq seçki komissiyalarında seçicilərin səslərinin təkrar hesablanmasını müşahidə etmək;
42.2.11. seçki sənədlərinin dairə seçki komissiyasına və Mərkəzi Seçki Komissiyasına göndərilməsini
müşahidə etmək.
42.3. Müşahidəçiyə aşağıdakı hərəkətlər qadağan edilir:
42.3.1. seçicilərə seçki bülletenlərinin qoyulması üçün zərflər və seçki bülletenləri vermək;
32
42.3.2. seçiciyə necə səs verəcəyi və ya necə səs verdiyi haqqında sual vermək;
42.3.3. seçicinin xahişi ilə onun əvəzinə seçki bülleteni alınması haqqında imza etmək;
42.3.4. seçicinin xahişi ilə seçki bülletenini doldurmaq;
42.3.5. seçki komissiyalarının həlledici səs hüquqlu üzvləri ilə birlikdə seçki bülletenlərinin
hesablanmasında birbaşa iştirak etmək;
42.3.6. seçki komissiyalarının işinə maneə törədən hərəkətlər etmək;
42.3.7. seçicilər arasında təşviqat aparmaq;
42.3.8. bu və ya digər namizədin, siyasi partiyanın, referenduma çıxarılan sualın dəstəklənməsinə
yönəldilən və ya dəstəklənməsi kimi qiymətləndirilə bilən hərəkətlər və ya çağırışlar etmək;
42.3.9. müvafiq seçki komissiyasının qərarlarının qəbul olunmasına müdaxilə etmək;
42.3.10. seçicilərin suallarına cavab vermək (öz statusu ilə bağlı suallar istisna olmaqla).
42.4. Bu Məcəllənin 42.3-cü maddəsində göstərilən tələblərə riayət etməyən müşahidəçinin
qeydiyyatı onu qeydə almış seçki komissiyasının müraciəti əsasında müvafiq məhkəmə tərəfindən ləğv
edilə bilər.
42.5. Müşahidəçilər müşahidənin yekunlarına dair rəylərini Mərkəzi, dairə və ya məntəqə seçki
komissiyasının sədrinə təqdim etdikdə həmin rəy səsvermənin nəticələri və ya seçkilərin yekunları
haqqında protokola əlavə edilməlidir.
M a d d ə 4 3 . Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri
43.1. Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri bütün seçki komissiyalarının iclaslarını
işıqlandıra, səsvermənin nəticələri və seçkilərin yekunları haqqında protokolları və qərarları ilə tanış ola
bilər, habelə müvafiq seçki komissiyasının qərarının, protokolunun və onlara qoşulan digər sənədlərin
surətlərinin bir nüsxəsini haqq ödənilmədən çıxara və ya ala bilər, əlavə nüsxələri isə Mərkəzi Seçki
Komissiyası tərəfindən müəyyən edilən haqq ödənilməklə ala bilərlər.
43.2. Kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin tələbi ilə seçki komissiyası qərarların,
səsvermənin nəticələri və seçkilərin yekunları haqqında protokolların surətləri seçki komissiyası
tərəfindən təsdiq olunmalıdır.
M a d d ə 4 4 . Beynəlxalq (xarici) müşahidəçilər
44.1. Beynəlxalq (xarici) müşahidəçilər (bundan sonra beynəlxalq müşahidəçilər) qanunla
müəyyənləşdirilmiş qaydada və müvafiq dəvət əsasında Azərbaycan Respublikasına gələrkən Mərkəzi
Seçki Komissiyasında qeydiyyatdan keçirlər. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları beynəlxalq
müşahidəçi statusu ala bilməzlər.
44.2. Dəvətlər seçkilərin təyin edilməsi barədə qərar rəsmi dərc edildikdən sonra Milli Məclis,
müvafiq icra hakimiyyəti orqanları və Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən göndərilə bilər.
Dostları ilə paylaş: |