Microsoft Word shaiq 13 oktyabr a doc

  Б и б ли о гр а ф и й а
 
427 
 
 
ƏLAVƏ 4 
 
Əsas arxiv materialları və əlyazmalar 
 
1.  Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Arxivi. Фонд 
Попечителя Кавказского учебного округа, №311. 
2.  Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət tarix arxivi. A.Şaiqin 
müəllimlik fəaliyyəti haqqında sənədlər, fond, 389, 794. 
3.  Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət  Ədəbiyyatı  və 
İncəsənət arxivi. Abdulla Şaiqin Fondu, həyatı  və  fəaliyyətinə 
dair materiallar. (sənədlər, məktublar, əmrlər və.s) fond 126, 345.  
4.  Abdulla  Şaiqin müasirləri, tələbələri ilə  şəxsi 
söhbətləri: 
5.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 82 
6.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 83 
7.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 84 
8.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 85 
9.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 86 
10.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 87 
11.  AMDƏİA, fond 126,siyahı 2, iş 115 
12.  Azərbaycan SSR Xalq Maarifi muzeyi. A.Şaiqin 
fəaliyyətinə dair sənədlər. Qovluq. 
13.  Azərbaycan SSR EA Respublika Əlyazmaları fondu. 
A.Şaiqin H.Zərdabi, N.Nərimanov, N.Vəzirov, S.S.Axundov. 
H.Cavid və başqaları ilə münasibətlərinə dair sənədlər, arxiv 11, 
16, 39 İnv. 34, 5679. 
14.  Azərbaycan SSR EA Respublika Əlyazmaları fondu. 
A.Şaiq. Mənim həyatım (Əlyazma) İnv. 3634. 
15.  Şaiq Abdulla. F.Köçərli haqqında xatirələrim.- AMEA, 
Əİ.- 24, Q-7 (183). 
16.  Həpimiz bir günəşin zərrəsiyik:  Solist və  uşaq xoru 
üçün /söz Abdulla Şaiq; mus. İ.Abdullayev //Əlyazma M.F.Axu-
ndov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası. 
А б д у л л а   Шаи г
 
 
428
 
Abdulla Şaiqin Mənzil Muzeyində saxlanılan 
materiallar 
 
Əsərlərinin əlyazmaları 
 
1.  A dostlar yurdumu mələdir yağı. Repressiya dövrünə aid-
dir.  2 vərəq. Şeirin 2 variantı var. Ərəb əlifbası ilə. 1937-1938- ci 
illər. Naqis. İnv. №125. 
2.  Abdulla  Şaiqin qəzəl dəftəri. XIX əsrin sonu, XX əsrin 
əvvəlləri. Bir ümumi dəftər. 128 səh.
 
İnv. № 54 
3.  Araz (şeir). Dörd dəftər vərəqi (5 səhifə). Başlanır: “Bir 
gün”  ətəklərindən coşqun Araz axaraq... Bitir: Gülər daşqın se-
vinclə türkün əlində əli. 1919-cu il. Ərəb əlifbası ilə. 22x17.
 
İnv. 
№ 9. 
4.  “Araz” romanında bir səhifə əlyazmasının fotosu. İnv. № 48  
5.  “Arazdan Turana” (poema). İlk dəfə 20 nisan (aprel) 1920 
– ci ildə “Qurtuluş”  № 2, səh 6-7 də çap edilmişdir. 4 vərəq, 5 
səh. Ərəb əlifbası ilə. İnv. № 104. 
6.  Başlanğıc. Repressiya dövrünün məhsuludur. Ərəb əlifba-
sı ilə. 1səh. Tarix göstərilməyib. II variant. Naqis. İnv. № 115. 
7.  Bayatılar. 2 səhifə. Ərəb əlifbası ilə. Pis oxunur.  İnv.  № 
120. 
8.  “Bu qürurlu boyun burulmazmı?” misrası ilə başlanan 
şeir. 3 müxtəlif variantda. Ərəb əlifbası ilə 3 vərəqdə. 1944-cü il. 
İnv. №123. 
9.  Canlı  Dərbənd çiçəyi. Jeleznovodsk. VII.1947. Kiril 
əlifbası ilə yazılmışdır.  Şahzadə xanıma həsr olunmuşdur. 14 
misralı şeir. Vərəqin arxa səhifəsində: “Sənsiz günüm il keçir, ey 
anamın gəlini” misrası ilə başlayan  şeir. Jeleznovodsk 
06.VII.1948  Şahzadə xanıma həsr edilmişdir. Kiril əlifbası ilə. 
Sərlövhəsi yoxdur. 16 misradır. 1 vərəq, sarı vərəqdə mürəkkəblə.  
İnv. № 79.                                                      

---

  Б и б ли о гр а ф и й а
 
429 
10.  Cüngü.  XIX  əsrin sonu XX əsrin əvvəlləri. Müəllifin ilk 
əlyazmalarından.
 
43 vərəq, 86 səhifə, səh 83-188.  23x17 İnv. № 55 
11.  Davudu  İosifoviçu. Dostuna həsr etdiyi, rus dilində 
mənzum şeir. 1 səh. Naqis. İnv. №117.  
12.  Ey xəyanətlə oynayan kölhə” misrası ilə başlayan şeirin 
6 müxtəlif variantı. Repressiya dövrünə aiddir. 5 vərəq.  Ərəb 
əlifbası ilə. Naqis. İnv. №124. 
13.  Əlibəy Hüseynzadə haqqında yazılmış xatirənin 13 və 
14-cü səhifələri.  Ərəb  əlifbası ilə.  Əlyazmasının 2 səhifəlik 
makina çapı da var. Əsli. 2 səh. Sarı vərəqdə mürəkkəblə. 1920-ci 
il. İnv. № 82.  
14.  Əsrimizin qəhrəmanları. Bir makina vərəqi. 2 səhifə. I 
səhifə: Başlanır: Aslan bəyin evində...Bitir: Aslan bəy oğlu 
Rüstəmə  tərbiyə  və  təlim verməsi. II səhifə: Bir tərəfdə: Kamal 
bəyin evində qonaqlıq.... sağ tərəfdə  Sökülərkən dan yeri... Bitir: 
Düşmənləri dağıdın, qarşımızda zəfər var. Ərəb əlifbası ilə. 30 x 
20.  İnv. № 10 
15.  “Fitnə” pyesinin mahnılarının mətnləri. 1 vərəq, 2 səh. 
Ərəb əlifbası ilə. İnv. № 121. 
16.  Gəmərik. Stalin irticasının ifşasına həsr edilmiş simvolik 
şeir. 1937-ci il. Müəllif izi itirmək üçün 1937 rəqəmini 1918 et-
mişdir. 2 nüsxədir. 2 vərəq, 4 nüsxə  ərəb  əlifbası ilə. 1 səhifə. 
Tarix göstərilməyib. II variant. İnv. № 114. 
17.  Xalq düşməninə. Sovet dövründə hakim rəhbərlik edən 
siyasi xadimlərin tənqidinə həsr edilmişdir. 3 səhifə. Ərəb əlifbası 
ilə. İnv. №  113. 
18.  Xalq düşmənlərinə. Represiya dövrü məhsuludur.  Ərəb 
əlifbası ilə. 3 vərəq. Tarixi göstərilməyib. II və III variantları. 
İnv. № 116. 
19.  Xatirələrim (Çapa daxil olmayan hissələr). 1953-cü il. 
Sarımtıl makina kağızında. Makina yazısı 82 vərəq.  əlyazma 12 
vərəq. Kitab şəklində tikilmişdir. İnv. №145.     
20.  “Xatirələrim” əsərindən parçalar: “İmam Rzanın qəbri”, 
“Hərcmərclik yaxud anarxiya” və başqa bir neçə fəslin əlyazması. 
Ərəb əlifbası ilə. İnv. №102. 
А б д у л л а   Шаи г
 
 
430
21.  “Xatirələrim”in “Bakı” hissəsinin ilk planlarından biri 
(sərlöhvələr). Tarix qeyd edilməyib. Sarımtıl kağızada.  ərəb 
20,5x29; 14,5x20,5. 2 vərəq. İnv. № 146.   
22.  “Xatirələrim”in ilk planlarından və K.Talıbzadənin 
əlyazma ilə bağlı aydınlaşdırıcı yazısı. Tarix qeyd edilməyib. 
Ərəb əlifbası ilə 20x20,5; 20x29. 4 vərəq. İnv. № 147. 
23.  İstəkli nəvəm Ülkərə  (şeir). Bir makina vərəqi. 1 iyul 
1958.  29,5 x 21,5. Başlanır: Bir gün səhər dalmışdım ulduzların 
seyrinə...Bitir: 1 iyul 1958-ci il babam A.Şaiq. Kiril əlifbası ilə. 
İnv. № 8. 
24.  İstəkli nəvəm Ülkərə 10 misralıq şeirdir. Ülkərin anadan 
olmasının bir illiyi münasibətilə yazılmışdır. Kiril əlifbası ilə. 
Əsli. 1 səhifə ağ vərəqdə mürəkkəblə 1958. İnv. № 81.    
25.  Qəhrəman qız. Tərlan. Uşaq pyesi. 2 dəftər vərəqi (4 
səhifə), 20,2 x 16,8. Başlanır: Açıq bir çöldə pioner lagerini zabit 
iki bölügə ayırmış. Bitir: Qəlbimiz atəşlə dolu. Ərəb əlifbası ilə.
 
İnv. № 6. 
26.  Qərənfil (şeir). 3 bənd. Vərəqin arxa tərəfində “Şahzadə” 
şeiri (5 bənd). İli göstərilməyib. 2 vərəq. İnv. № 130.        
27.  “Meşə çaqqalsız olmaz”. Ərəb  əlifbası ilə. A.Şaiqin 
“Xatirələrim”  əsərindən ayrıca bir fəsildir. Çap variantlarına 
düşməmişdir. Ədəbiyyatşünas Səlman Mümtaz ilə münasibətləri-
nə həsr edilmişdir. İnv. № 95. 
28.  Mənim həyatım. 20 makina vərəqi. Vərəqlər nömrələnib. 
3 və 16 rəqəmli 2 dəfə təkrarlanıb. 29x20,5. Vərəqlərin arxasında 
A.Şaiqin müharibə dövründə yazılmış  uşaq pyesinin III-IV 
pərdələrinin makina yazısı üzərində yazıçının qeydləri vardır. 
Başlayır: 1881-ci il nisanın 11-də Tiflis şəhərində dünyaya gəl-
dim.... Bitir: Bir az düşündükdən sonra. Ərəb  əlifbası ilə    İnv. 
№2. 
29.  Mənzum poemalarından bir fraqment. 4 səhifə.  Ərəb 
əlifbası ilə. Naqis. İnv. № 119. 
30.  Müəllim Zəkəriyyə bəyin ölümü münasibətilə və yazdığı 
qitə  və  Həsənbəy Məlikovun qızı  Qərib Soltanın anadan olması 

---