“RESPOND” layihəsi
Hesabat No. 11
Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və
ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər.
15
1.2. Müştərinin demoqrafik xüsusiyyətləri
Cədvəl 3 bu tədqiqatda müsahibə götürülən abort və ANX xidmətləri almış müştərilərin
xüsusiyyətlərini göstərir. Abort və ANX xidmətləri almış müştərilər evlilik status, təhsil və
gəlir üzrə oxşar, amma RS xüsusiyyətlərinə görə fərqli olmuşlar. Orta yaşı 26 olan ANX
müştəriləri abort müştərilərindən (orta yaş 30) cavan olmuşlar. Bundan başqa, ANX
müştəriləri daha az uşağa malik olub, abort müştərilərindən az abort olunmuşlar; bu
göstərici abortların sayı üçün nəzarətdən sonra qalır. (Cədvəl 4, səhifə 16). Bu, yəqin ona
görədir ki, müsahibə götürülmüş ANX və abort müştəriləri reproduktiv ömrün müxtəlif
mərhələlərindədirlər.
Abort müştərilərinin uşaqlarının sayı onların əvvəllər olunduqları abortların sayı ilə
bağlıdır. Heç uşağı olmayan, yaxud bir uşaqğı olan qadınların böyük ehtimalla, əvvəllər bir
abort olunduğu halda, bir, yaxud daha çox uşağı olan qadınların təkrar abortları olmuşdur
(Cədvəl 4). Bu onu göstərir ki, belə qadınlar ailədə sayı tənzimləmək üçün abortdan bir
vasitə kimi istifadə etmişlər.
Cədvəl 3. Müştərinin demoqrafik xüsusiyyətləri
Xüsusiyyətlər
Müştəri tipi
Abort
orta, yaxud %
(n=203)
ANX
orta, yaxud %
(n=180)
Orta yaş (il)
29
26
Ərli (%)
95
99
Ailənin ümumi aylıq gəliri (%)
0–200 AZN
11
5
201–500 AZN
63
66
>501 AZN
21 21
Bilmirəm 3
5
İmtina edilmiş 2
3
Ən yüksək təhsil səviyyəsi (%)
İlkin/ibtidai 6
6
Aşağı sinif
37
39
Yuxarı sinif
32
24
Tam təhsil 26
31
uşaqları (%)
93
59
Uşaqların orta sayı 1.8
0.9
Müsahibədən əvvəl
nə vaxtsa abort
olması (%)*
64 37
Abortların orta sayı*
†
2.6 0.6
* Ancaq 151 ANX müştəriləri bu suallara cavab veriblər.
†
Abort müştəriləri üçün
bura cari abortlar da daxildir.
“RESPOND” layihəsi
Hesabat No. 11
Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və
16
ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər.
Cədvəl 4. Əvvəllər abort statusuna, müştƏri tipinə və uşaqların sayına görə müştərilərin
faizlə paylanması
Uşaqların sayı
% abort müştəriləri %
ANX
müştəriləri
Əvvəllər
abort olmayanlar
(n=73)
Əvvəllər 1 yaxud
daha çox abort
olanlar
(n=130)
Əvvəllər
abort olmayanlar
(n=95)
Əvvəllər 1 yaxud
daha çox abort
olanlar
(n=56)
0
14
4
59
4
1
38 15 34 41
2
42
56
6
43
3 və ya daha çox
5
25
1
12
2. AP-nın istifadəsi
2.1. Ap-nın keçmiş istifadəsi
Özlərinin keçmiş AP istifadəsinə görə abort və ANX müştəriləri nəzərəçarpacaq dərəcədə
fərqlidir (Şəkil 1). Nəzərə alsaq ki, abort müştərilərinin böyük əksəriyyəti AP vasitələrinin
bəzi tiplərini sınaqdan keçirmişlərsə, ANX müştəriləri bunların yalnız 1/3-ni etmişlər.
Bundan başqa, abort müştərilərinin 62%-i müasir üsulları sınaqdan keçirmişlərsə, müqayisə
üçün ANX müştəriləri bunların yalnız 19% -ni etmişlər (məlumatlar göstərilməmişdir). Bu
müxtəliflik uşaqların müxtəlif sayı kimi Cədvəl 4-də göstərilmişdir. Hər iki tip müştərilər
üçün cinsi yaxınlıqdan çəkinmə və kondomlar həblərdən sonra ən çox sınanmış üsullar olub.
Kondomdan
9
başqa müasir üsulları istifadə edərkən səkkiz qadın hamilə olmuşdur: həb
istifadə edən altı abort müştərisi və bir ANX müştərisi və spermasid istifadə edən bir abort
müştərisi (məlumatlar göstərilməmişdir).
Şəkil 1. AP-nın müxtəlif üsullarını nə vaxtsa istifadə etmiş müştəri tipinə görə
müştərilərin faizi
20
46
42
25
10
9
9
67
23
12
10
2
8
3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Abort
ANX
(n=180)
(n=203)
Qeyd: oloa bilsin qadınlar keçmişdə bir neçə metodu sınaqdan keçiriblər.
“Cavab verməyib” “Heç vaxt istifadə etməyib” siyahısına əlavə edilmişdir
9
Biz qadınlardan kondom istifadə edildiyi zaman kimlərin hamilə olduğunu soruşmadıq.