17
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Matematik Eğitiminde Öğrenenlerin Problem Çözme Becerilerinin Gelişimine
Performans Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Etkisi
Yrd.Doç.Dr. Sami ACAR
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Öğretim üyesi
samiacar@gazi.edu.tr
Sultan İĞREK
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi, Doktora Öğrencisi,
igrek.sultan@gmail.com
ÖZET
Araştırma, matematik eğitiminde öğrenenlerin problem çözme becerilerine performans tabanlı
öğrenme yaklaşımının etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada ‘‘deney ve kontrol gruplu ön test-
son test uygulamalı’’ araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmada veriler öğretim öncesi ve öğretim sonrası
uygulanan Matematik Problem Çözme Rubriği (α=0,875 ) ile elde edilmiştir.
Araştırma, 9. sınıf öğrencilerinden oluşan 40 öğrenci üzerinde 8 ders saatini içeren bir sürede
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada performans tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı grup deney grubu,
geleneksel öğrenme yaklaşımının uygulandığı grup kontrol grubu olarak ifade edilmiştir. Uygulamada her iki
grupta 20 öğrenci yer almış, böylelikle gruplardaki katılımcı sayısında tesadüfi olarak denklik sağlanmıştır.
Araştırma kapsamında deney ve kontrol gruplarında bulunan öğrencilerin matematik problem
çözme becerileri başlangıç düzeyinde, kabul edilebilir, iyi, çok iyi olmak üzere 4 farklı performans gelişim
düzeyinde incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre; deney ve kontrol grubu öğrencilerinin öğretim öncesi başarı
düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı ve performans gelişim düzeylerinin kabul edilebilir düzeyde
olduğu görülmüştür. Öğretim programı sonunda elde edilen verilerin analizi sonucunda, her iki grubun
öğrencilerinin öğretim sonrası başarı düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı ve performans gelişim
düzeylerinin iyi düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca, her iki grubun öğretim sonrası performans gelişim
düzeylerinde öğretim öncesine göre artış olduğu, deney grubunun son test başarı puan ortalaması, kontrol
grubuna göre biraz yüksek olsa da bu farkın anlamlı olmadığı gözlemlenmiştir. Araştırma bulguları ışında,
matematik eğitiminde problem çözme becerilerinin geliştirilmesinde geleneksel öğretimin yanı sıra performans
tabanlı öğrenme yaklaşımının da aynı düzeyde etkili olduğu diğer bir ifadeyle aralarında önemli bir farkın
olmadığı yargısına varılmıştır.
Anahtar kelimeler: Performans tabanlı öğrenme yaklaşımı, matematik eğitimi, problem çözme
becerilerinin gelişimi
18
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Azərbaycanda Müstəqıl Dövlətçılıyın Qorunmasında
Neft Amılı
Arş. Gör. Dr. Xalıqova Gülşən Kamil qızı
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Bakı, Azərbaycan.
xaliqova.gulshen@mail.ru
1918-ci il may ayının 28-də əsası qoyulan Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin – 23 aylıq fəaliyyəti
dövründə çox böyük işlər görülmüş, iqtisadi –siyasi, sosial mədəni islahatlar həyata keçirilmişdir. 1918-1920-ci
illərdə Azərbaycanda əsası qoyulmuş demokratiya və demokratik dövlət quruculuğu prosesləri hazırkı dövrdə
suveren Azərbaycan Respublikasında sürətlə həyata keçirilir və inkişaf etdirilir.
Azərbaycan Cümhuriyyətinin mövcudluğu dövründə dövlətin əsas vəzifəsi həm dağılmış təsərrüfatı
bərpa etmək, yeni iqtisadi sistemin prinsiplərini müəyyənləşdirmək, həm də həmin prinsiplər əsasında islahatlar
keçirmək idi. Amma Azərbaycan iqtisadiyyatını bərpa etmək üçün nə vaxt, nə də əsaslı vəsait yox idi. Ölkə zəngin
təbii sərvətlərə malik olduğuna görə, Azərbaycanın iqtisadi vəziyyəti qonşu dövlətlərə nisbətən yaxşı
idi. Yaranmış böhrandan çıxmaq yollarından biri, Bakı neftini Avropa bazarlarına çıxarmaq, əldə olunun
gəlirləri zəruri məqsədlərinin həyata keçirilməsinə yönəltmək idi. Buna görə də AXC Bakıya köçdükdən sonra
xarici ticarətdə neftin qiymətinin müəyyənləşdirilməsini dövlət öz üzərinə götürdü. Diplomatik danışıqlardan
sonra Azərbaycan öz neftini Versal müqaviləsinə əsasən Avropaya Bakı-Batumi kəməri ilə çıxarmaq hüquqi
qazandı. Bu dövrdə Azərbaycanın təbii sərvətlərinin dünya bazarlarına çıxarılmasında dəmir yolları müstəsna
əhəmiyyət kəsb edirdi.
Bu illərdə də neft sənayesi iqtisadiyyatın prioritet sahəsi sayılırdı. Parlament və hökümət vaxtaşırı neft
hasilatı və emalının vəziyyətini təhlil edir dünya neft bazarını öyrənirdi. Təbii sərvət iqtisadi inkişaf üçün maddi
baza olsa da, iqtisadi qüdrət və gücün təbii sərvətdən asılılığın həmişəlik olmadığı və gələcəkdə dəyişəcəyi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin istinad etdiyi başlıca iqtisadi müddəalardan biri idi.
Bu dövrdə neft amili təkcə iqtisadi güc deyil, həm də AXC siyasi müstəqilliyinin təminatı idi. Böyük
Dövlətlərin Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizəsində Azərbaycan nefti əsas faktorlardan biri idi. Müasir dövrdə də
Azərbaycanın müstəqilliyinin qorunub inkişaf etməsində neft amili olduqca vacib amillərdən biridir.
Bu məqalədə istər AXC dövründə, istərsə də müasir dövrdə Azərbaycanın siyasi müstəqilliyinin qorunub
saxlanmasında neft amilinin müxtəlif yönləri müqayisəli şəkildə təhlil edilərək sempozyum iştirakçılarının
diqqətinə çatdırılacaqdır.
AXC, Neft amili, Cənubi Qafqaz, Dəmir yolu, Dünya bazarlari
Dostları ilə paylaş: |