____________________Milli Kitabxana______________________
56
** *
Həqdi, gözəl çoxdu cahan içində,
Gözəldə bir neçə nişanə gərək.
Əvvəl, aşiqinə mehriban ola,
Ondan qeyrilərə biganə gərək.
Gözəlin büllur tək gərək bədəni,
Eyləyə özünə heyran görəni,
Yarlı-yaraşıqlı boyu. gərdəni,
Nə uzun, nə gödək, miyanə gərək.
Ənbər xəcil ola zülfü buyindən,
Qəmər rüxsarından, şəms ruyindən;
Canlar təzələnə göftüguyindən.
Sözünün hər biri dürdanə gərək.
Mərifətdə kamil, sinndə uşaq,
Qədirbilən, özü doğru, sözü saq.
Quzu quyruğu tək nazikü yumşaq.
Lərzə verə cismi hər yanə gərək.
Zakir, nə yamandır halı dünyanın,
Əskik olmaz qalmaqalı dünyanın,
Dərdü sərdi mülkli malı dünyanın,
Can üçün bir belə cananə gərək.
** *
Bir saat havada qanad saxlayın,
Nizam ilə gedən quşa durnalar!
Qatarlanıb nə diyardan gəlirsiz
Qaqqıldaşa-qaqqıldaşa, durnalar?
Mən sevmişəm onun ala gözünü,
Nəsib ola bir dəm görəm üzünü;
Yoxsa danışırsız dilbər sözünü,
Veribsiniz nə baş-başa, durnalar?!
____________________Milli Kitabxana______________________
57
Diyari-qürbətdə müddətdi varam,
Gecə-gündüz canan deyib ağlaram;
Mən də sizin kimi qəribü zaram,
Eyləməyin məndən haşa, durnalar!
Laçın yatağıdı bizinı məkanlar,
Yavaş-yavaş gedin, səsiniz anlar,
Qorxuram toxuna ötən zamanlar,
Sürbəniz dağılıb çaşa, durnalar!
Zakirəm, od tutub, alışıb cigər,
Var isə canandan sizdə bir xəbər,
Təğafül etməyin, Allahı sevər,
Dönməsin bağrınız daşa, durnalar!
GƏRAYLILAR
Cəfa çəkdim, bağ yetirdim,
Gülşəni xarə tapşırdım.
Bunca fikrü xəyal etdim,
Tapmadım çarə, tapşırdım.
Ölsəm qoyun, sizi tarı,
Yönümü dilbərə sarı.
Özüm öz əlimlə yarı
Bu gün əğyarə tapşırdım.
Nə qədər eylədim minnət,
Vəslinə vermədi fürsət,
Lailac olub, aqibət
Gənci şəhmarə tapşırdım.
Qaldım misali-pərvanə,
Eşq oduna yanə-yanə,
Canı göndərdim cananə,
Dili dildarə tapşırdım.
____________________Milli Kitabxana______________________
58
Xəstə Zakir kimi hanı
Könlü olan qəm məkanı?
Mən öldüm, ahü əfqanı
Bülbüli-zarə tapşırdım.
** *
Neyləmışəm, incımısən
Yenə, ey gülbədən, məndən?
Zahirən, vardır təzədən
Sənə bir söz deyən məndən?
Qəm evində zar olalı,
Eşqə giriftar olalı,
Yarımadıq yar olalı,
Nə mən səndən, nə sən məndən.
Mailəm çeşmi-ğəzalə,
Olmuşam dərdə həvalə.
Əl götürməz ahü nalə
Gecələr sübhədən məndən.
Pərişan etdin halımı,
Əyibsən qəddi-dalımı;
Nə deyim, tanrı zalımı
Xəbər alsa, görən, məndən?
Yox olub Zakirin varı,
Günbəgün artar azan;
Xəbərdar eyləyin yarı,
Ey Allahı sevən, məndən.
** *
Keçdi növbəti-zimistan,
Yenə fəsli-bahar oldu.
Əndəlibi-binəvanın
Sənəti ahü zar oldu.
____________________Milli Kitabxana______________________
59
Yasəmənü gülü lalə
Bir çəməndə qurub halə;
Ərğovan tutub piyalə,
Nərgis içib xumar oldu.
Əmr olundu, abi-neysan,
Cansızlara bəxş etdi can;
Yenə təzələndi dövran,
Nə gözəl ruzigar oldu!
Səbzpuş olub çəmənlər,
Qaldırdı hər şükufə sər.
Oyan, ey bəxti-bixəbər,
Yatan hamı bidar oldu.
Əlac oldu hər bimarə,
Tapıldı dərdinə çarə.
Elə həsrət qalan yarə
Zakiri-dilfikar oldu.
____________________Milli Kitabxana______________________
60
MİRZƏ BAXIŞ NADİM
Mirzə Baxış Nadim tənqidi-satirik şerin görkəmli nümayandələrindən biridir.
O, 1785-ci ildə Navahıda doğulmuşdur. Atası Molla Əsədulla dövrünün
gözüaçıq, məktəbdar adamlarından olmuşdur. Şair ilk təhsilini ailədə atasından
almış, sonra Şamaxıya gedərək mədrəsədə oxumuş, fars və ərəb dillərini
oyrənmişdir.
Nadim 1878-ci ildə Navahıda vəfat etmişdir. Əsərlərindən nümunələr 20
cildlik "Azərbaycan Klassik Ədəbiyyatı Kitabxanası "nın VIII cildindən (1988)
götürülmüşdür.
MÜXƏMMƏS
Ey mənim canım alan, səndə nə adətdir bu?
Göstərir şərhi-qaşın hər dəm, əlamətdir bu,
Səni yaxşı deməyir xalq, məlamətdir bu,
Sizə hərcayi desəm mən, nə ləyaqətdir bu?
Demə boş söz danışır, cayi-şikayətdir bu!
Kimdir olsun bu gözəllik əməlinə məğrur,
O1 qədər çəkməyəcəkdir, olacaq ondan dur,
O zaman faidə verməz kim, olursan məzur,
Kəsbi-fürsət edibən guşeyi-xəlvət tuta gör,
Gəl eşit pəndimi bir rahi-səadətdir bu!
Sübh fəryadü fəğan hasil olur bülbüldən,
Əsəri-ülfət ilə dostluq umardı güldən,
Eşq peyvənd olunub cisminə ta əvvəldən,
Tutuban çaki-giribanını, qoymur əldən,
Göstərir aşiqinə, rəsmi-məhəbbətdir bu!
Sən kimi görməmişəm mahvəşi-dünyani,
Zibü zinət, bu deyil həddi-gözəllik, tani,
Ey vüsali-hərəmin aşiqə can dərmani,
Yenə pünhani baxıb hərdəm alırsan cani,
Eyləmə, aləmi-dostluqda xəyanətdir bu!
Dostları ilə paylaş: |