224
10. ayda bir dəfədən az olmamaq şərtilə kreditlərin alınması üçün
ə
rizələri nəzərdən keçirmək;
11. ən azı ayda bir dəfə kredit portfelinə aid riskləri təhlil etmək;
12. Mərkəzi Bankın qaydalarına uyğun şəkildə bütün kreditlərin təsdiqi,
təsnifatı, ehtiyatların yaradılması, vaxtında və tam həcmdə ödənilməsi üçün
struktur bölmələri tərəfindən hazırlanmış qayda və prosedurlara baxmaq və
təsdiq olunması üçün Müşahidə Şurasına təqdim etmək.
Aktiv və passivləri idarəetmə komitəsi
Aktiv və passivləri idarəetmə komitəsi likvidliyinin və bütövlüklə aktiv
və passivlərin idarə edilməsi üçün məsuliyyət daşıyan bankın darə Heyəti üzv-
lərindən və struktur bölmələrin rəhbərlərindən təşkil olunur. Komitəyə bu
sahədə təcrübəsi olan darə Heyətinin üzvü rəhbərlik edir.
Aktiv və passivləri idarəetmə komitəsinin başlıca vəzifələri aşagıdakı-
lardan ibarətdir:
1. Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilmiş qaydalara əsasən likvidlik
və bazar risklərinin, habelə maliyyə vəsaitlərinin idarə edilməsi istiqamətlərini
və hədəflərini müəyyən etmək;
2. onun səlahiyyətlətinə aid edilmiş risklərin idarə edilməsi ilə əlaqədar
istiqamət və hədəflərlə bağlı qanunveriçiliyə riayət edilməsini təmin etmək.
nformasiya texnologiyaları komitə si
nformasiya texnologiyaları komitəsi darə Heyəti üzvlərindən və
müvafiq struktur bölmələrin rəhbərlərindən təşkil olunur. Komitəyə informa-
siya texnologiya sistemlərinin idarəedilməsi təсrübəsinə malik olan darə He-
yətinin üzvü rəhbərlik edir.
nformasiya texnologiyaları komitəsinin başlıca vəzifələri aşagıda-
kılardan ibarətdir:
1. bankın idarəetmə informasiya və digər avtomatlaşdırılmış sistem-
lərinin mükəmməl və fasiləsiz işini təmin etmək və monitorinqini aparmaq;
2. mühasibat uçotu və menecment informasiya sisteminin məlumatları
üzrə adekvat ehtiyat nüsxələrinin (ehtiyat nümunələrinin) yaradılması üçün
“Gözlənilməz hallar üzrə tədbirlər planının” işlənib hazırlanmasını təmin
etmək;
3. informasiya texnologiyaları üzrə prosedurların hazırlanmasını təmin
etmək.
nformasiya texnologiyaları üzrə prosedurlar aşagıdakı sahələri əhatə
edir:
1. informasiya texnologiyalarının tətbiqi;
2. informasiya təhlükəsizliyinin idarə edilməsi;
3. məlumatlara daxilolma hüququ;
4. informasiya texnologiyaları vasitələrinin fiziki təhlükəsizliyi;
5. tətbiqetmə üzrə nəzarət mexanizmləri;
6. fövqəladə hallar və ehtiyat mərkəzi.
225
nformasiya texnologiyaları komitəsinin sədri informasiya texnologiyala-
rının səmərəli fəaliyyəti üçün məsulliyyət daşıyır. nformasiya texnologiyaları
üzrə struktur bölmənin rəhbəri nformasiya texnologiyaları komitəsinin rəh-
bərinə hesabat verir.
nformasiya texnologiyaları üzrə bütün mühüm məsələlərə nformasiya
texnologiyaları komitəsi tərəfindən müsbət rəy verildikdə və həmin məsələlərə
darə Heyətinin razılığı olduqda Müşahidə Şurası bu məsələlər üzrə müvafiq
qərar qəbul edir.
nformasiya texnologiyaları komitəsinin sədri Müşahidə Şurasına əvvəl-
cədən müvafiq məlumat vermədən heç bir kənar şəxsi bankın informasiya tex-
nologiyaları sistemlərinə xidmət göstərməyə cəlb edə bilməz.
Maliyyə idarəetməsi və hesabatlıq
Bankın maliyyə idarəetməsi və hesabatlığı aşağıdakı tərkib hissələrdən
ibarətdir:
1. uçotun idarə edilməsi prosedurları;
2. rəhbərliyə məlumat;
3. maliyyə nəzarəti.
Maliyyə idarəetməsi və hesabatlığı üzrə vəzifələr aşağıdakı kimi bölüş-
dürülür:
1. Müşahidə Şurası bankın maliyyə idarəetməsinin və hesabatlığının
üsullarını və qaydalarını müəyyən edir, onların lazımi qaydada və vaxtında
yerinə yetirilməsinə nəzarət edir;
2. illik maliyyə hesabatları Səhmdarların Ümumi Yığıncağı tərəfindən
təsdiq edilir. Müşahidə Şurası illik maliyyə hesabatlarının əsas istifadəçilərə
vaxtında çatdırılmasını, Audit Komitəsi isə onların mötəbərliyini və aydınlığını
təmin edir;
3. darə Heyəti Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq edilmiş büdсə və
maliyyə planlaşdırılması sistemini yaradır və proqnozlaşdırılan mənfəətliyin
vaxtaşırı təhlilini aparır;
4. Baş maliyyə inzibatçısı bankın mühasibat, hesabatlıq və maliyyə
nəzarəti funksiyalarının lazımi qaydada təşkil edilməsini və onlara əməl edil-
məsini təmin edir;
5. Baş maliyyə inzibatçısı mühasibat prosedurlarının idarə edilməsini və
bütün maliyyə və vergi hesabatlarının vaxtında hazırlanmasını və təqdim
edilməsini təmin edir;
6. Struktur bölmələrin rəhbərləri Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiq
edilmiş daxili qaydalara uyğun olaraq maliyyə nəzarətini həyata keçirmək üçün
məlumatın hazırlanmasını və təqdim edilməsini təmin edir.
Bankın bütün struktur bölmələri və mühasibat xidmətinin əməkdaşları
məhsul və xidmətlər haqqında cari məlumat bazasını yaradır. Müşahidə Şurası,
darə Heyəti və ya bankın hər bir inzibatçısı bu məlumat bazasında saxlanan
226
məlumatlarla istənilən zaman tanış olmaq hüququna və imkanına malik ol-
malıdırlar.
Filial və şöbələrin əməliyyatları bankın mühasibat kitablarında real vaxt
rejimində və mərkəzləşdirilmiş qaydada əks etdirildikdə həmin filial və şöbəyə
baş mühasibin təyin olunması məcburi deyildir.
Büdcənin hazırlanması
Büdсə növbəti təqvim ili üçün il başlanmazdan əvvəl tərtib olunur. Büd-
сə
nin hazırlanması ilin əvvəlinə bir ay qalmış başa çatdırılır.
Büdсə Baş Maliyyə nzibatçısının rəhbərliyi altında hazırlanır, darə
Heyəti ilə razılaşdırılır və bankın səlahiyyətli idarəetmə orqanı tərəfindən təsdiq
edilir.
Büdсənin icrasına məsul olan şəxslər və müddətlər müəyyən edilir.
5.5 . Bank iqtisadiyyatı
stehsal bank iqtisadiyyatının strukturunda marketinq, maliyyə və işçi
heyətlə yanaşı, bankın bir neçə funksiyasından biridir. Bu funksiyanın məzmu-
nunun strukturlaşdırılması, bir qayda olaraq, daha geniş “Bank işi” predmet
sahəsi çərçivəsində şərh olunan bankın istehsalı problematikası üzrə biliklərin
üzə çıxarılması üçün lazımdır. Bank istehsalının predmet sahəsini üç hissəyə
bölmək olar: bankın istehsal əməliyyatları (bank əməliyyatları), bankda istehsal
proseslərinin texnologiyası və təşkili (müştərilərə xidməti göstərilməsi üzrə
bank biznes-prosesləri) və bank məhsullarının işlənib hazırlanması.
“Bank məhsulu dedikdə, müəyyən (konkret və ya tipləşdirilmiş) bankın
müştərilərinə göstərilən (kənar məhsul) və ya bankın işi üçün daxili əhəmiyyət
daşıyan (daxili məhsul) bank xidməti və ya bank əməliyyatı başa düşülür.
Həmçinin “qarışıq” məhsullar da mümkündür. Bu mənada “bank məhsulu”na
son nəticədə aşağıdakılar daxildir:
а
) bank məhsulunun iqtisadi xarakteristikası (məqsədli təyinatı,
mahiyyəti və rolu);
b) bank məhsulunun təqdim olunması və səmərəli satışının təşkili
qaydası: qiymət, müddət, sənəd dövriyyəsinin qaydaları, uçot qaydası və s.;
c) “bank məhsulu”nun satışını müşayiət edən tam bank sənədləri zərfi
(müqavilələr, blanklar və s.),
“Bank məhsulu” və “bank xidməti” anlayışları aşağıdakı əsərdə
4
inkişaf
etdirilmişdir:
“Bank fəaliyyəti (müştəriyə yönəldilmiş hissəsi) aşağıdakı fundamental
anlayışlar vasitəsilə açıqlana bilər:
4
Масленченков Ю.С., Тавасиев А.М. Банк и клиент – партнеры (расчетно-платежные
и
хеджирующие операции). – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000. – Глава 1.
Dostları ilə paylaş: |