Microsoft Word zahid -ders vesaiti docx
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
286 olduqda ondan başa çatmış maliyyə ili üzrə auditdən keçmiş hesabatların, vergi orqanlarına verilən hesabatların, pul vəsatinin hərəkəti barədə hesabatın və digər hesabatların təqdim edilməsi nəzərdə tutulmalıdır. Fiziki şəxslər üçün maliyyə hesabatları qismində əməkhaqqı və ya rəsmi qaydada təsdiq edilmiş fiziki şəxsin digər mənbələrdən aldığı gəlir barədə arayış tələb olunmalıdır. Qa- nunvericilikdə hüquqi şəxslərin hesabatlarının Maliyyə Hesabatlarının Beynəl- xalq Standartlarına uyğun təqdim olunması nəzərdə tutulduqda bu hesabatların təqdim edilməsi bank tərəfindən şərt kimi müəyyən olunmalıdır. Borcalanın maliyyə vəziyyətinin qiymətləndirilməsi sənədləşdirilməlidir. Zərurət yarandıqda banklar borcalan haqqında maliyyə məlumatlarının qiymət- ləndirilməsi üçün müstəqil ekspertləri, məsləhətçiləri cəlb edə bilərlər. Bankdaxili qaydalarda borcalanın maliyyə məlumatlarının əhatə tam- lığının və mötəbərliyinin təsdiqi üçün onun digər tərəflər qarşısında borc, zaminlik və digər müqavilə üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsinin qiymətlən- dirilməsi nəzərdə tutulmalıdır. Bu məqsədlə banklar Mərkəzləşdirilmış Kredit Reyestrinin məlumatlarından istifadə edə bilərlər. Bundan əlavə, banklar audi- torlardan, reytinq agentliklərindən, vergi və digər dövlət orqanlarından və s. mənbələrdən əlavə məlumatlar əldə edə bilər. Borcalanın maliyyə vəziyyətinin monitorinqi kredit üzrə borc ödə- nilənədək həyata keçirilməlidir. Bir borcalana və bir-biri ilə əlaqədar borcalanlar qrupuna kreditlərin verilməsi. Kreditin verilməsi barədə qərar qəbul edərkən bank tərəfindən bir neçə borcalanın maliyyə və idarəetmə baxımından borcalanlar qrupu təşkil etdiyi araşdırılmalıdır. Bundan əlavə bank tərəfindən bir borcalana və ya bir- biri ilə əlaqəli borcalanlar qrupuna müxtəlif fəaliyyət növü üzrə kreditlərin verilməsi hallarının aşkara çıxarılması üzrə qaydalar müəyyən edilməlidir. Bir borcalana və ya bir-biri ilə əlaqəli borcalanlar qrupuna kreditlərin verilməsi qaydaları müəyyən edilərkən bank Mərkəzi Bankın müvafiq normativ xa- rakterli aktlarının tələbləri nəzərə alınmalıdır. Banka aidiyyəti olan şəxslərə və aidiyyəti olan şəxslər adından hərəkət edən şəxslərə kreditlərin verilməsi. Bankdaxili qaydalarda banka aidiyyəti olan şə xslərə və aidiyyəti olan şəxslər adından hərəkət edən şəxslərə (bundan sonra- aidiyyəti olan şəxslər) kreditlərin verilməsi üçün şərtlər və məhdudiyyətlər müəyyən edilməlidir. Bu şərtlər və məhdudiyyətlər bank qanunvericiliyinə, o cümlədən Mərkəzi Bankın müvafiq normativ xarakterli aktlarına uyğun olmalıdır. Bankdaxili qaydalarda banka aidiyyəti olan şəxslərə kreditlər verilən zaman onlar üçün eyni kreditqaytarma imkanları olan digər borcalanlara nis- bətən güzəştli şərtlərin nəzərdə tutulmadığı qeyd olunmalıdır. Banka aidiyyəti olan hüquqi şəxsin kredit sifarişini qiymətləndirərkən bank onun auditor rəyi ilə təsdiq edilmiş ən azı son ikiillik maliyyə hesabat- larının təqdim olunmasını tələb etməlidir.
287 Bankda aidiyyəti olan şəxs ona verilən kreditin qiymətləndirilməsində, təsdiq edilməsində və verildikdən sonra ona nəzarət prosesində iştirak edə bilməz. Bu şəxslərə verilən kreditlər yalnız təminatlı kredit olmalıdır. Bankdaxili qaydalarda banka aidiyyəti olan şəxslərə verilmiş kreditlər barədə Müşahidə Şurasına hesabatlıq sistemi, habelə hesabatların dövriliyi müəyyən edilməlidir. Sindikativ və birgə kreditlərin verilməsi. Bank sindikativ və birgə kre- ditlərin verilməsində iştirakçı bank qismində çıxış etdikdə üzərinə götürdüyü riskin adekvat qiymətləndirilməsində təşkilatçı bankın və ya digər iştirakçı bankların birgə qiymətləndirməsinə deyil, kredit sifarişinin tam həcmdə özü tərəfindən aparılan hərtərəfli təhlilinə əsaslanmalıdır. Qeyd olunan məsələ bankın daxili qaydalarında öz əksini tapmalıdır. Banklararası kreditləşdirmə. Bankdaxili qaydalarda banklararası kredit- ləşdirməni həyata keçirmək üçün ayrıca prosedurlar müəyyən edilməlidir. Həmin prosedurlarda ən azı aşağıdakılar öz əksini tapmalıdır: - borcalan banklar üzrə kredit limitləri və bu limitlərin müəyyən edilməsi ə sasları; - banklararası kreditlər xüsusi şərtlər, o cümlədən bazar şərtlərindən fərqli olan dərəcələr əsasında verildikdə, həmin şərtlərin əsaslandırılması; - bankın müvafiq təminatlar təqdim etmək imkanının qiymətləndiril- məsi;
- banklararası kreditlərin cəmləşməsi; - bank holdinq şirkəti ilə bağlı risk üzrə limitin müəyyən edilməsi; - xarici ölkələr və valyutalarla bağlı risklərin nəzərə alınması. Balansdankənar öhdəliklər. Bankdaxili qaydalarda bank tərəfindən götü- rülmüş digər öhdəliklərin, o cümlədən bank tərəfindən verilmiş qarantiyaların, açılmış akkreditivlərin, yaxud bunlara oxşar alətlərin məqsədləri və onlardan is- tifadə edilməsi halları ətraflı əks olunmalıdır. Bu cür vasitələrin verilməsi şərt- ləri, onların sənədləşdirilməsi və onlar barədə hesabat verilməsi üçün tələblər müəyyən edilməlidir. Sənədləşdirmə kreditin verilməsi üçün istifadə edilən mə- lumat formasında aparılmalıdır. Akkreditivlər barəsində isə əlavə sənədləşmə- nin aparılması üzrə tələblər (aparılmış ödənişlər, məhsulun hansı ölkədə istehsal olunduğunu təsdiq edən sənəd, ödəniş tələbnaməsi, qaimələr, alınan əşyanın sı- ğ orta sənədləri və beynəlxalq praktikada qəbul olunmuş qaydalara müvafiq su- rətdə tələb olunan digər sənədlər) nəzərdə tutulmalıdır. Kreditlər üzrə mümkün zərərin ödənilməsi üçün xüsusi ehtiyat. Bank- daxili qaydalarda kreditlərdən dəyə bilən zərərlər üzrə yaradılmalı olan xüsusi ehtiyatın adekvatlığının qiymətləndirilməsi üzrə müvafiq prosedurlar, o cüm- lədən qiymətləndirmənin keçirilməsi müddətləri və bunun üçün məsul şəxslər müəyyənləşdirilməlidir. Kredit portfelinin keyfiyyətinə nəzarət. Bankdaxili qaydalarda kredit portfelinə müntəzəm nəzarət edilməsi tələbi məcburi şərt kimi müəyyən Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|