____________________Milli Kitabxana_____________________
307
lar. Baxanı olmadığından başına yara düşmüşdü. Məhəllə uşaqları oynamağa,
Kürə çimməyə gedəndə onu da özləri ilə aparırdılar, amma başı keçəl
olduğundan ona suyun axarının aşağısında çimməyə icazə verirdilər. Elə özü də
suyun axarının yuxarısına getməzdi.
Bir gün səhər tezdən Kürün sahilindən Xondulunun ağlamaq səsi gəldi. O,
sahil boyu qaçıb atasını axtarırdı. Camaat səsə tökülüb gələndə Xondulu suyun
qıjqoy yerini göstərib qışqırırdı:
- Bax, atam burda yoxa çıxdı. Binədən gəlirdik. Birdən-birə su daşdı. Atam
məni tez bura gətirdi, qolumdan yapışıb bura tulladı, mən geri dönüb baxanda
gördüm ki, yoxdur.
Kişinin meyitini iki gün sonra Kürün aşağısındakı qurulamış çiləkənin
dibindən tapdılar. O gündən sonra Keçəl Xondulu Həsan ağagilin həyətində
yaşadı, onlarla birlikdə yaylağa köçdü, arana endi...
Şura hökuməti qurulduqdan sonra isə onu kənd şurasında işə götürdülər, təzə
paltar, silah verdilər, at bağışladılar. Xondulu kəndin sayılan adamlarından oldu.
Həsən ağa ona heç bir pislik eləməmişdi. Amma Xondulu Alqazaxlılara, elə
Çıraq uşağına da düşmən kimi baxırdı...
2
Kənd itlərinin səs-küyü azalandan və çıraqlar öləziyib işıqlar seyrələndən
sonra Həsən ağa qardaşı Şəmiddinin yanına getdi. Onlar hasara söykəndilər. Bir
xeyli heç biri dinib-danışmadı.
Şəmiddin başa düşdü ki, qardaşı nəsə çox ağır bir məsələdən söz açmaq
istəyir. Dinmədi. Gözlədi. Xeyli sonra onun titrək səsini eşitdi.
- Mən bu gecə getmək istəyirəm.
- Hara?
- O taya. Meşəyə. Ordan da qaçaqların yanına. Çox fikirləşmişəm. Bu gün də
olmasa, sabah gecənin birində üstümüzü alacaqlar. Gəlmişəm, səninlə
məsləhətləşəm.
Şəmiddin ağa xeyli susdu. Görünür fikrində dağı arana, aranı dağa köçürdü
və qaranlıqda gözünü qardaşının üzünə zillədi.
- Bəs, ev-eşiyi, arvad-uşağı kimə tapşırırsan?
- Elə bilirəm, bir-iki il bir təhər dolanarlar. Onacan da aralar düzələr, qayıdıb
gələrəm. Bəs sənin fikrin nədir?
____________________Milli Kitabxana_____________________
308
Şəmiddin ağa dinmədi. Çiynindəki tüfəngin qayışını oynadaraq Həsən ağanı
lal bir sükutla süzdü. Sonra sakitcə cavab verdi:
- Mən ev-eşiyi, arvad-uşağı başsız qoyub heç yana gedən deyiləm. İnsan
anadan olanda alnına nə yazılıbsa, o da baş verəcək.
Həsən ağa qardaşından belə cavab gözləmədiyindən təəccübləndi.
- Mən gedəndən sonra elə bilirsən sənə rahatlıq verəcəklər? Gündə idarəyə
çağırıb sorğu-suala tutacaqlar, mənim yerimi soruşacaqlar, al dilindən yanıma
göndərəcəklər. O yan-bu yan olanda da atın döşünə salıb Şəkərin qalasına
göndərəcəklər. Gəl mənim sözümə qulaq as, əl-ayağını yığışdır, arvad-uşağnan
halallaş, elə bu gecə aradan çıxaq.
Bayaqdan sallağı oturub qardaşı ilə söhbət edən Şəmiddin ağa ayağa durdu.
Həsən ağa da ayağa durdu.
- Yox, qardaş, sən gedəndən sonra bu arvad-uşağın içində bir başıpapaqlı
qalmalıdır.
Onlar qucaqlaşdılar. Ay işığında bir-birinin üzünə baxdılar. Həsən ağa
kövrəldi.
- Özün bilən məsləhətdi. Ancaq getsən, pis olmazdı, mən də tək qalmazdım,
sən də.
Bir də qucaqlaşdılar. Səslərini içəri salıb hıçqırdılar. Sonra aralanıb hər kəs
öz evinə getdi. Şəmiddin ağa eyvanda intizarla onun yolunu gözləyən arvadına
heç nə demədi və dönüb qaranlıqda iki yanını basa-basa ləngər vuran qardaşına
baxdı.
Həsən ağa anası Güllü xanımın yanında ayaq saxladı. Arvadın sərt və xırıltılı
səsi eşidildi:
- Nə dedi?
- Getmədi.
- Bilirdim elə də olacaq. Arvadağızın biridir - Güllü xanım eyvanın yuxarı
başında dayanıb kəndi dinşədi. Sakitlik idi. Əl-ayaq çoxdan yığşırılmışdı.
Çıraqlar sönmüşdü. Ordan-burdan təkəm-seyrək işıq gəlirdi.
- Atın hardadı?
- Talvarın altında.
- Yəhər-yüyənini alma, uşaqlara demişəm xurcunu palaz-paltar və yemək
şeyləri ilə doldurub atın tərkinə bağlayacaqlar. Sən də tüfəngini, tapançanı götür,
daraqları güllə ilə doldur, qoltuqaltılarını əynindən çıxartma, özün də get
uşaqların yanına bir az dincəl. Bir şey olsa, özüm xəbər verəcəm.
Həsən ağa anasının bu mehribanlığından kövrəldi. Oğlunun bu bərəkəti
arvadı hirsləndirdi. Onun kəskin səsi eşidildi:
____________________Milli Kitabxana_____________________
309
- Kişi ol. Arvad ha deyilsən, gözün yaşarır. Nə qədər canımda canım var, ev-
eşiyə, arvad-uşağa qoymaram bir şey olsun.
Anasının bu sözlərindən sonra toxtayan Həsən ağa asta addımlarla öz otağına
getdi.
3
Keçəl Xondnlu öz silahlı dəstəsi ilə şura idarəsinin həyətinə toplaşmışdı. O,
qəza mərkəzindən xüsusi tapşırıq almışdı. Bu gecə Həsən ağa tutulmalı idi.
Kəndə tam sakitlik çökdükdən sonra Keçəl Xondulu atın belinə qalxdı.
Yoldaşları da atlandılar. Xondulu yarım pıçıltılı səslə onları başa saldı.
- Yarınız Alqazax uşağının evinin alt tərəfini, yarınız da üst tərəfini
kəsərsiniz. Elə edərsiniz ki, aradan bir quş da çıxa bilməsin. Həmləni uzaqdan
götürün ki, başa düşən olmasın. Evə yaxınlaşanda da,saymazyana
yaxınlaşarsınız. Onların üstünü beyqafıldan, yatdıqları yerdə almasaq, ələ keçirə
bilməyəcəyik.
Sakitcə üç yerə bölündülər və Alqazaxlılar tərəfə yola düşdülər.
Otuzluq çırağın işığını aşağı çəkib öz otağında döşəkcə üstündə oturan Güllü
xanım kəndin yuxarı başında hürüşüb susan itlərin səsini dinşədi və astaca
addımlarla eyvana çıxdı. Atların ayaq tappıltısından başa düşdü ki, onlar tərəfə
gələn var. Həsən ağanın qapısını taqqıldatdı. Oğlu anasının çağırışını dərhal başa
düşdü və yapıncılı- çuxalı eyvana çıxdı. Güllü xanımın titrək səsi eşidildi:
- Əlli tərpən, bala, deyəsən gələn var.
Güllü xanım oğlunun yanında ömründə ilk dəfə kövrəlib boynunu qucaqladı.
Həsən ağa eyvandan tullanıb talvarın altına getdi. Yəhərə qalxıb atın üzünü
Kürə tərəf çevirdi. İtlər evin ətrafını kəsən atlılara hücuma keçdilər. Tüfəng
şaqqıltısı, qamçı səsi eşidildi. Hay-küyə arvad-uşaq ayıldı. Şəmiddini oyadıb
tələm-tələsik geyindirdilər. Qönçə xanımın çığırtısına fikir vermədilər. Sonra
Həsən ağagilin eyvanına çıxdılar. Güllü xanım bu haylı-küylü basqına fikir
vermədən eyvanda dayanıb Kürü dinşəyirdi.
Keçəl Xondulu onun üstünə acıqlandı:
- Oğlun hardadı?
Dostları ilə paylaş: |