115
Beləliklə, onlar çarın öz mülkü olan Divtakan kəndinə gəlib
çıxdılar. Burada onlar müqəddəslərin cəsədlərini əbədi rahatlığa
qoyub onlar üçün böyük yad etmə mərasiminikeçirdilər.Çar isə əmr
etdi ki, müqəddəslərin cəsədlərinə bahalı və ətirli yağlar sürtsünlər.
Çar Vaçaqanın çox istəkli Xançik adlı gənc qızı var idi. Çar onun
üçün bir malikanə tikdirmişdir və qızına cəsədlərin hissəciyini bəxş
edərək müqəddəslərin naminə böyük xatirə yasını keçirdi. Özünə də
çar bir hissəcik götürdü və bundan sonra onu müqəddəs Zaxariyyanın
qanının parçasıyla bir yerdə həmişə özüylə gəzdirirdi. Cəsədlərin
qalan hissəsini möhürləyib onları təmtəraqla bəzənmiş bir otaqda
saxlayırdı və ancaq Divtakanda müqəddəs Pantaleonun naminə
sovməənin tikilməsindən sonra çar müqəddəslərin cəsədlərinə xidmət
etmək üçün keşişlər, rahiblər və xadimlər təyin olundu və çarın özü
ildə iki və ya üç dəfə müqəddəslər üçün yad etmə mərasimini təşkil
edib pəhriz edir, ibadətdə olur və kasıblara sədəqə paylayırdı.
Müqəddəslərin cəsədlərinin hissəciyini alan adamlara çar əmr edir
ki,onlar daim onlar üçün yad etmə mərasimlərini təşkil etsinlər. Can
yandırmayanlara Cəhənnəm əzablarını yada salırdı. İnanalara isə çar
deyirdi ki, Allahın bəxş etdiyi nemətlər əbədidir.
Öz müqəddəslərini Allah belə tərifləyir.
OTUZ BİRİNCİ FƏSİL
Çar Vaçaqanın bilikli keşiş Matteyə sualı
116
Çar sual verir:” Bədəni tərk edən can duyğusunu itirmir, yoxsa
duyğusuz olur və dirilər ölənlərə necə kömək edə bilər?” Cavab: “
Allaha ibadət etməklə, pəhrizlə, dualarla və onların naminə görülən
başqa xeyirxah işlərlə. Məsələn, Davud Saulun
143
yaraq- əsləhəsini
geyib səndələməyə və büdrəməyə başladı, amma ağır yaraq -
əsləhəni atan kimi o, yenə də özünü yüngül hiss etdi, əvvəlki
vəziyyətinə qayıtdı.
1
Canlar da belədir – nə qədər ki, onlar bədən yaraq -
əsləhəsinin içindədirlər, onlar ağırlıq altındadır, amma bu ağırlığı
üzərindən atan kimibəsirətli, dərrakəli və daha da duyğulu olurlar.
Biz, canın bədəndən sonra duyğusuz olmağını təsdiq edənlərin
iddiasını müqəddəs kitabın bu sözlərilə rədd edirik:” Mənim Musa
bəndəm öldü”.
2
Lakin indi Musa bədəndən azad, əcaib şərəf içində
Allahın qabağında zühur etdi və bunu görən Pyotr Allahdan rica etdi
ki, ona da orada yer eləsin. Əgər peyğəmbərin canı dediyin kimi,
bədənini tərk edib duyğusuz olsaydı, necə ola bilərdi ki, həmən can
duyğusunu əldə edib Allah oğlu belə nəzakətlə deyirdi: “ Mən
ölülərin yox, dirilərin Allahıyam”.
3
Məgər ölü cism duyğusuz deyilmi? Və aydındır ki, duyğusuz
can da ölüdür. Və deyilib ki:” Mən bu şəhəri Öz xatirimə və Mənim
bəndəm Davudun xatirinə müdafiə edəcəyəm”.
4
De görüm duyğusuz
1
İncil. Birinci Çarlıq kitabı, XVII, 38-39.
2
İncil.İisus Navinin kitabı, I, 2.
3
İncil. Matfeydən, XXII, 32.
4
İncil. Dördüncü Çarlıq kitabı, XX, 6.
117
cana nə gəlib ki. Şəhəri kimdənsə qorusun? Yalnız peyğəmbərin diri
canına görə Allah lüft edib ona şəhərin mühafizəsini tapşırır ki,
əhalisini düşmənin qılıncından xilas etsin. Allah havarisi Pavel deyir:
“ Bədəndən çıxıb İsanın yanında bərqərar olmaq daha yaxşıdır”.
1
Həmən sözləri Ataya həyat verən Kəlam da deyir:”Ata!Istəyirəm ki,
Sən mənə verdiklərin Mənimlə olduğun yerdə olsunlar və Mənim
şərəfimi görsünlər”
2
İndi de görüm, duyğusuz can Allahla bir yerdə necə ola
bilər?Və yaxud: ölmüş dövlətli adamın canı uzaqdan, Cəhənnəmdən,
iti gözü ilə İbrahimlə Lazarı necə görüb tanıya bilərdi?
3
Bunu
həqiqətli ibrətli kəlamla hamıdan yaxşı xilaskarımız izah edir,
bədəndən çıxan can bədəndəkindən daha iti gözlü, daha müdrikdir.
Nəinki müqəddəs və möminlərin canları, hətta günahkarların canları
belə duyub müdrik olurlar. O dövlətli adam kimi: o, öz iti gözü ilə
İbrahimi görüb tanıdı, baxmayaraq ki, aralarında dəhşətli uçurum var
idi. Və Allahın cəhənnəmə gəlib günahkarların xilas edilməsinə
həqiqi inam bizi öyrədir ki, həqiqətəndə daha duyğulu və daha
müdrik o canlardır ki, onlar bədənləri tərk ediblər. O adamlar ki,
müqəddəsləri yad edib, onların canlarına nəzir verir və bu vasitəylə
səxavətli Allahdan mərhəmət diləyirlər – bunlar hamısı həmən
mərhəməti alırlar. Həqiqətən müqəddəslərin canları Allah qabağında
1
İncil. Korinflilərə ikinci risalə, V, 8.
2
İoanndan, XVII, 24.
3
İncil. Lukadan, XVI, 23.
118
bunlar haqda xahiş edirlər və o, bu canların xahişini dərhal eşidib
günahları bağışlayır.
OTUZ İKİNCİ FƏSİL.
Xoşbəxt yepiskop Avraamın Albaniya çarı
Vaçaqana ölənlər barəsində yazdığı məktub
Sevimli, məni eşit! Əgər biz ölənlərin canlarını tanıyır və ya
tanımamağımız haqda söhbət ediriksə, onda ölənlərdən daha səfeh
kim ola bilər? ( Lakin qurbanları qəbul edən və xahişləri yerinə
yetirən Allah dirilərin dualarını eşidir, qurbanları qəbul edir və
Allaha ümid bəsləyib ölənlərin canlarının əziyyətlərini
yüngülləşdirir).
1
Bizi öyrədən Müqəddəs kitabda deyilir ki, havari
Yelisey ölən gəncə fikir verməyib, anasının yalvarmasına qulaq asıb
oğlunu dirildibanasına qaytarır.
2
Allahımız İsanın dul arvada rəhmi
gəldi və O, qadının yeganə övladını dirildir.
3
Havari Pyotr isə dul
arvadların göz yaşları və iniltilərini görərək Tavifanı dirildib, onu dul
arvadlara qaytarır.
4
1
Mötərizədə olan cümlə Patkanovda yoxdur.
2
İncil. Dördüncü Çarliq kitabı, IV,34.
3
İncil. Lukadan, VII, 12-16.
4
İncil. Müqəddəs havarilərin əməlləri, IX, 39-41.
Dostları ilə paylaş: |