Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Haşiyə 19.5. Hərbi Alqı- Satqı Zamanı Dürüstlüyün Möhkəmləndirilməsi ilə Əlaqədar Ombudsmanın Konsepsiyasına Riayət Edilməsi
311 Ombudsman Qurumunun Rolu cəmiyyəti, həm də müdafi ə strukturlarını inandırlmalıdır ki, ölkənin bütün hakimiyyəti (parlament, hökümət, dövlətin başçısı və hüquq sistemi) ədalətli, səmərəli,məsuliyyətli və şəffaf formada, konstitusi- ya qaydaları çərçivəsində demokratik və milli mənəvi dəyərlərə uy- ğun olaraq fəaliyyət göstərirlərlər. Qarşılıqlı inamın əldə olunması və onun saxlanılması ölkədə mülki-hərbi münasibətlərin tənzimlənməsi və milli təhlükəzislik sektoru üçün həyati vacibdir. Bu inamın səviyyəsi, bütövlükdə sistemə və onun imkanlarına milli təhlükəsizlik məsələlərini, hərbi strukturları və istənilən növ böhranı uğurla idarə etmək üçün mövcud olan inamı əks etdirir. •
ki heyətin, siyasi liderliyin hərbi kimliyinin və müsbət xarakterinin möhkəmlənməsinə yönəlməlidir. Bu baxımdan, ombudsman dialoq, qarşılıqlı hörmət və geniş paylaşan məqsədlər və vəzifələrin intensiv və əhatəli birliyi vasitəsilə konsensus qurma rolunu oynayır. •
və hərbi rəhbərliyin etimadlılığının və fəaliyyətinin möhkəmlənməsinə kömək etməkdir, çünki kimliyin və bütövlüyün möhkəmlənməsi sübut olunmuş nailiyyətlərlə ölçülür. Ombudsman idarəsi cəmiyyəti Müdafi ə Nazirliyi və silahlı qüvvələrlə münasibətlərdə hüquqi baxımdan qo- ruyur. O nazirliyin administrativ addımlarından doğan çatışmazlıqları gələn şikayətlər əsasında müstəqil yoxlamalarla düzəltməyə çalışır, cavabdeh, qanunlara əsaslanan, şəffaf və həssas qabaqcıl hökümət idarəetməsinə təkan verir,insanların hökümətin administrativ ad- dımlarına qarşı şikayətlərini həll etməkdə kömək edir, cavabdehlik və məsuliyyət üçün konsepsiyalar və prinsiplər hazırlayır,idarələrin səlahiyyətlərinə uyğun hərəkət etmələrini yoxlayır və s. Lakin om- budsmanın missiyası hökümət, Müdafi ə Nazirliyi və ya silahlı qüvvələrin qərar qəbul etmə yollarına etiraz etmək və ya onları əvəz etmək deyildir. Əksinə, ombudsman institutu bu idarələrdəki mülki və hərbi rəhbərləri özlərinin səlahiyyətləri çərçivəsində cəmiyyət qarşı- sında, hərbi və mülki heyət qarşısında məsuliyyətləri haqda xəbərdar etməyə,məsuliyyətlə hərəkət etməyə, onların idarəetmədə qanun və qabaqcıl təcrübə ilə hesablaşmalarını təmin etməyə və ənənəvi hərbi xarakterə hörmət etməyə təşviq etməkdir. Müdafi ə məsələləri üzrə om- budsman ölkənin hərbi təşkilatını elə formaya salmağa çalışmalıdır ki, o bütün cəmiyyətin üzvləri tərəfi ndən paylaşan və faydalanan təşkilat olsun.
312 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Haşiyə 19.5. Hərbi Alqı- Satqı Zamanı Dürüstlüyün Möhkəmləndirilməsi ilə Əlaqədar Ombudsmanın Konsepsiyasına Riayət Edilməsi 2006-cı ildən başlayaraq, Koreya höküməti Hərbi Təhcizat Proqram İdarəetməsi (Defense Acquisition Programme Administration- DAPA) işə salmışdır. Keçmişdə hərbi təhcizat proseslərində dürüstlük və korrupsiya ilə bağlı geniş sayda problemlərin olması və vətəndaş cəmiyyətlərinin şəffafl ığı təmin etmək üçün köklü islahatlara ehtiyac olması istiqamətində təzyiqi DAPA-nın yaradılmasına gətirdi. 2003-cü ildə hərbi təhcizat işlərində köklü islahatlar aparmaq üçün xüsusi komitə yaradıldı . DAPA-ın işi 2006-cı ilin Yanvarında yeni qanunun qəbul edilməsi ilə başladı. Ona hərbi sahədə alqı- satqı və təhcizat məsələləri ilə məşğul olmaq və bu proseslər zamanı şəffafl ığın artırılması,məhsuldarlığın, xarıcı təcrübə və hesabatlılığın gücləndirilməsi tapşırılmışdır. DAPA-nın kadrlarının 50 faizi mülki şəxslərdər. Bunun mühümlüyü ondadır ki, bu cür hal əvvəllər toxunulmaz olan və ya hətta “müqəddəs” sayılan hökümətin sahəsinə giriş idi.Vətəndaş cəmiyyətlərini dəvət edib bu işlərdə iştirak etmək Koreya üçün əlavə nailiyyət idi. DAPA-nın əlində olan vasitələrə proqram fəaliyyət komitəsi, Dürüstlük Paktları, ombudsman proqramları və “əsil adlar” siyasəti daxildir. BŞ Koreya, PSPD və Audit və Müfəttişlik İdarəsinin tövsiyələri əsasında üç mülki ombudsman təyin olundu. Ombudsman üçün fəaliyyət prinsipləri müstəqillik, ardıcıllıq, iştirak prosesi, şəffafl ıq və neytrallıqdır. Ombudsman qrupu həftəlik görüşlər keçirir, tövsiyələr, düzəlişlər verir və nəticələri dərc edir. DAPA ombudsman sistemi Koreyanın qanun əsasında qurulmuş ilk ombudsman sistemi idi. Həmçinin Koreyada ilk dəfə idi ki, vətəndaş cəmiyyəti hərbi təhcizat məsələlərini monitorinq etmək imkanı qazanmışdır. İlk dəfə olaraq köhnə sistemə dəyişikliklər edilməsinə başlanmışdır, əməkdaşlıq imkanları artmışdır. Bu prosesdən çıxan nəticələr aşağıdakılardır: 1.Vətəndaş cəmiyyətinin iştirakı mümkündür və hər bir addımda vacibdir 2.Kənar, iştirakçı monitorinq dürüstlüyü möhkəmləndirmək üçün başlıca əhəmiyyət kəsb edir 313 Ombudsman Qurumunun Rolu 3.Təhqiqat nəticələrinə inam yaratmaq üçün expertlərin cəlb olunması da vacibdir 4.Qarşıdurma yox,əməkdaşlıq münasibəti könüllü dəyişikliyə aparan həlledici amildir 5.Dəyişikliyin saxlanılması onun əldə edilməsi kimi çox çətindir. Mənbə: BŞ Koreya-nın Baş Katibi və Koreyanın Hərbi Alqı-Satqı Proqramların İdarəetməsində Təmsilçi Ombudsman Sung-Goo Kang-ın 2009 -cu ilin 25-27 Fevralında Monterreydə NATO Dürüstlüyü Təmin Etmə Konfransında etdiyi çıxışın əsasında. • Funksiyalar və Səlahiyyətlər: Seçilən modeldən asılı olmayaraq, hərbi ombudsmanın əsas funksiyası dövlət qulluqçularının fəaliyyətinə qarşı edilən istənilən və hər bir şikayəti araşdırmaqdır. Bu funksiyadan doğan əsas nəticə, istisna olaraq, qanun və hüquqların pozulmasını ayırd etmək deyil, əksinə hərbi təşkilat daxilində və bütövlükdə cəmiyyət boyunca birliyi, bütövlüyü təmin etməkdir. Birlik dedikdə ümumi hədəfl ərə çatmaq üçün məqsədlər başa düşülür. Əgər ölkənin gözləntiləri yüksəkdirsə, seçilən model klassik modelə yaxın olmalıdır və burada hərbi ombudsman hökümət və dövlət sektorunun bütün sahələrində, o cümlədən, avadanlıq və xidmətlərin təmini və istifadəsi ilə bağlı araşdırma aparmağa səlahiyyətləndirilir. Hərbi xidmət,xarici əlaqələr məsələləri, hərbi məhkəmələr,dövlətin müharibə dövrü üçün ehtiyatları,hərbi sağlamlıq və bərpa mərkəzləri,bütün bunlar, ombudsmanın məsuliyyət dairəsinə daxildir. Ombudsmanın əsas vəzifəsi hərbi təşkilatın bütün bölmələri daxilində konstitusiya hüquqlarının və hüquqi tələblərin təmin olunmasına riayət edilməsini müşahidə etmək və təmin etməkdir və bu tələblərin Müdafi ə Nazirliyi və ya silahlı qüvvələrdən, müdafi ə sənayesi və ya vətəndaş cəmiyyətlərindən gəlməsinin əhəmiyyəti yoxdur. Hərbi om- budsman administrativ hərəkətlər və hərbi güc işlətməsi məsələləri üzrə şikayətləri araşdıra bilər,lakin, intizamla bağlı tətbiq edilən icraatları və ya hər hansı şəxsə mükafat və ya rütbə vermək və ya rədd etmək kimi məsələləri araşdıra bilməz. Müstəsna hallarda, ombudsman xidmətdə olan hərbçinin şikayətlərini araşdırır,o da o zaman baş verir ki, onlar bütün daxili şikayət mexanizmlərinin hamısından istifadə etsinlər. Əgər ölkənin niyyətləri güclü institutlaşmış ombudsmanlıqdırsa, onun səmərəliliyi üçün ombudsman hüquqi cəhətdən müəyyən edilmiş müstəqillik və tərəfsizlik,konfi densiallıq və həqiqi yoxlama və araşdirma imkanları ilə Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|