MüƏLLİm peşƏkarliği və pedaqoji SƏRİŞTƏLİLİYİn müASİr problemləRİ
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
203 N əticə Peşəkarlıq və səriştəlilikmüəllim üçün xas olan və müəlli- mi mü əllim kimi xarakterizə edən keyfiyyətlər içərisində xüsusi yer tutur. Bu keyfiyy ətlərin yüksək olması onu peşəkar, öz işinin ustası kimi tanıtdırır və belə müəllimlərdə yaradıcı pedaqoji t əfəkkür, novatorluq, öyrətmək qabiliyyəti və həvəsi güclü olur. Mü əllimlik elə bir sənət, elə bir vəzifədir ki, onun adını sad əcə diplom alıb bu sahədə fəaliyyət göstərməklə yüksəltmək olmaz. Yalnız bu sənəti, peşəni sevməklə, ona bağlanmaqla, peşəsi və ixtisası üzrə bilik,bacarıq, vərdişlərini artırmaq və d ərinləşdirməklə, öz üzərində daimi çalışmaqla yüksəltmək olar. Bu yüks əlişlə eyni vaxtda müəllim özü də yüksəlir, sevilir və peşəkar müəllim kimi tanınır. Mü əllimin peşəkarlığı və səriştəliliyi onun üçün zəruri olan bir çox keyfiyy ətlərin sintezindən yaranaraq formalaşır. Bu keyfiyy ətlərə yiyələnməyin yol xəritəsi isə pedaqoji peşənin düzgün seçimind ən, ona yiyələnmə prosesinin səmərəli təşkilin- d ən başlayır. Peşəkarlıq və səriştəliliyin əsas göstəricisi müəllimin peşə f əaliyyəti və onun əsas komponentləri- dərs prosesi, onun səmə- r əlilik göstəriciləri, müəllim-şagird münasibətlərinin səviyyəsi, şagirdlərin dərsə münasibəti, müəllimin öyrətmə bacarıqları, mü əllimin pedaqoji qabiliyyətləri, pedaqoji texnika və texnolo- gi yanın rəngarəngliyi, müəllimin işə yaradıcı münasibəti, peda- qoji proses ə innovativ yanaşma, şagirdlərlə münasi-bətdə yük- s ək ünsiyyət mədəniyyətinə malik olmasıvə s. – dən ibarətdir. Bunlar pedaqoji peşəkarlığın və səriştəliliyin əsas meyarları kimi mü əllim fəaliyyətində mühüm yer tutur. Mü əllim öz üzərində daim işləməklə öz bacarıq və qabiliyy ətlərini inkişaf etdirə bilər. Mü əllimin zəruri pedaqoji bacarıq və qabiliyyətlərə yiyə- l ənməsi nə qədər vacib məsələdirsə, onu daim inkişaf etdirməsi, 204 artırması və zənginləşdirməsi də bir o qədər vacibdir. Özünüt əhsil və özünüinkişafetdirmə müəllim fəaliyyətinin ayrılmaz hissəsidir. Müəllim demək olarki, hər gün öz bilik və ba carıqlarını artırmaq, təkmilləşdirmək qayğısına qalmalı, yeni- l əşən cəmiyyətin tələbləri ilə nəinki ayaqlaşmalı, hətta bir çox m əsələləri qabaqlamalıdır. Qloballaşma, cəmiyyətdə baş verən sürətli inkişaf şagird- l ərin dünyagörüşünə, həyata baxışlarına, insana və cəmiyyətə olan münasib ətlərinə yeni çalarlar gətirmiş və yeniliklər yarat- mışdır. Bunlar şagirdlərin məktəbə, təhsilə, müəllimə münasi- b ətlərini də dəyişdirmiş və onlar hadisə və proseslərə daha praq- matik yanaşmağa başlamışlar. Artıq elə bir dövr gəlib çatmışdır ki, bir sıra müəllimlər (bunlar heç də az deyildirlər), onların apardıqları tədris prosesi şagirdlərin artan tələblərini, istək və arzu larını təmin edəcək səviyyədə deyildir.Onların məktəbə, d ərsə, müəllimə münasibətlərində neqativ təsirlər yaradan bu halların qarşısının alınması yalnız müəllimlərin peşəkarlıq və s əriştəliliyininyüksəldilməsi ilə mümkündür. Məktəb özünün yüks ək səviyyəli, səriştəli, peşəkar, öz işinin ustası olan müəl- liml ərlə məktəbdir, elm ocağıdır, bilik məbədidir. Buyoxdursa v ə ya zəifdirsə başqa hər şey olsa da yüksək nəticə gözləmək əbəsdir. “Tərbiyəçinin şəxsiyyətinin cavan ruha olan təsiri elə bir t ərbiyə qüvvəsidir ki, onu nə dərs kitabları ilə, nə əxlaqi n əsihətlərlə və nə də cəza, mükafat sistemi ilə əvəz etmək olar” (K.D.Uşinski). |